Bóng đè - Hiện tượng được lý giải dưới góc độ khoa học cũng gây bất ngờ

Lâu nay, hiện tượng bóng đè được nhiều người thêu dệt thành những câu chuyện mang tính chất kinh dị. Với những ai gặp phải hiện tượng này có tình trạng cảm thấy bản thân tỉnh giấc nhưng không thể thoát khỏi một vị trí nào đó, cảm thấy khó thở, ngực như có vật nặng đè nén, hay cổ họng không thể thốt ra âm thanh...Những trải nghiệm kỳ lạ này được gọi làtê liệt giấc ngủ,một rối loạn giấc ngủ có thể chẩn đoán và khá phổ biến.

Theo một đánh giá năm 2011, khoảng 7,6% dân số thế giới trải qua ít nhất một giai đoạn tê liệt giấc ngủ trong đời. Và tỷ lệ cao hơn được ghi nhận ở các sinh viên và bệnh nhân tâm thần, đặc biệt là những ngườibị căng thẳng sau chấn thươnghoặc rối loạn hoảng loạn.

Chứng tê liệt khi ngủ cũng là một triệu chứng phổ biến của chứng ngủ rũ, một tình trạng đặc trưng bởi buồn ngủ quá mức, cơn buồn ngủ và mất kiểm soát cơ đột ngột.Tê liệt giấc ngủ trong trường hợp không có chứng ngủ rũ được gọi là "tê liệt giấc ngủ cô lập" hoặc "tê liệt giấc ngủ cô lập tái phát" nếu nó xảy ra lặp đi lặp lại.

Ngày nay, các nhà khoa học đã hiểu rõ hơn về tình trạng tê liệt khi ngủ là một rối loạn thần kinh, thay vì một bàn chải với sự huyền bí.Trong giai đoạn tê liệt giấc ngủ, một người bị tê liệt trong vài giây hoặc vài phút khi họ ngủ hoặc thức dậy.Trong khi đóng băng bên dưới ga trải giường của họ, nhiều người cũng trải qua ảo giác sống động.

Những người đã trải qua tê liệt giấc ngủ thường mô tả cảm nhận sự hiện diện của một cái gì đó vô hình xấu xa trong phòng với họ.Một nghiên cứuđã báo cáo rằng trong số 185 bệnh nhân được chẩn đoán bị tê liệt khi ngủ, khoảng 58% cảm thấy có sự hiện diện của một người vô hình nào đó trong phòng với họ và khoảng 22% thực sự nhìn thấy một người trong phòng, thường là một người lạ.

Theo Hiệp hội Giấc ngủ Hoa Kỳ,tê liệt giấc ngủ cũng có thể khiến mọi người cảm thấy áp lực lên ngực hoặc cảm thấy như thể cơ thể họ khó điều khiển.Đôi khi mọi người thấy ảo giác ngoài cơ thể dễ chịu và cảm thấy như thể họ không trọng lượng, nhưng thường xuyên hơn, các cảm giác có thể khá đáng lo ngại.

Theo một đánh giá năm 2018, vô số các yếu tố, bao gồm sử dụng chất kích thích, yếu tố di truyền, tiền sử chấn thương, chẩn đoán tâm thần và sức khỏe thể chất và chất lượng giấc ngủ kém có thể làm tăng nguy cơ bị tê liệt giấc ngủ.Tần suất và mức độ nghiêm trọng của cũng có liên quan đến các triệu chứng giống như lo lắng và thiếu ngủ.Điều này có thể giải thích tại sao tê liệt giấc ngủ xuất hiện theo từng đợt hoặc từng cơn.

Theo Hiệp hội Y tế Quốc gia Anh, không có phương pháp điều trị nào cho chứng tê liệt khi ngủ, nhưng các bác sĩ thường trực tiếp chẩn đoán bệnh nhân để cải thiện lịch trình giấc ngủ và duy trì thói quen đi ngủ tốt hơn.Trong những trường hợp cực đoan hơn, bệnh nhân có thể được kê đơn thuốc chống trầm cảm liều thấp.