Các nhà khoa học đã tìm ra một "thế giới kỉ Jura" ngay bên dưới nước Úc

Theo một nghiên cứu mới, 100 núi lửa từ kỉ Jura đã được phát hiện bên dưới vùng dầu mỏ ở giữa nước Úc.

Các núi lửa cổ đại này được hình thành từ 180-160 triệu năm trước, khi đại châu lục Gondwana - mà Úc từng là một phần của đại châu lục này - bắt đầu tan rã. Trong hàng triệu năm, dãy núi lửa này nằm sâu dưới đất, không được phát hiện cho tới bây giờ.

Vùng đất ngầm được phát hiện vào năm 2017 bởi một đội khoa học dẫn dắt bởi nhà địa chấn học Jonathan Hardman, người vào thời điểm đó đang học bằng tiếng sĩ tại đại học Aberdeen của Scotland (bây giờ anh là nhân viên của công ty dầu mỏ CGG). Hardman và đồng nghiệp đã đặt tên cho hình tượng này là tỉnh núi lửa Warnie, và công bố những phát hiện của mình trong cuốn Nghiên cứu Gondwana.

Tỉnh núi lửa Warnie được xác định ở hơn một kilomet dưới lưu vực Cooper và Eromanga, một vùng trầm tích có độ tuổi bằng các loài khủng long rộng hơn một triệu kilomet vuông.

Hình ảnh từ các dữ liệu của nghiên cứu Gondwana, thuộc đại học Aberdeen / Adelaide.

Những vùng này là điểm nóng cho khai thác khí ga và dầu mỏ từ những năm 1960, và hiện tại đang là mỏ hidro carbon trên đất liền lớn nhất của nước Úc, khiến cho các phát hiện trở nên bất ngờ hơn.

Theo các tác giả, tìm ra một vùng núi lửa lớn vào khu vực đã được khai thác nhiều như vậy cho thấy rằng những vùng đất đã được khai phá vẫn có tiềm năng cho các tỉnh núi lửa khác ở Úc và các nơi trên thế giới.

Khoảng tầm 1.400 giếng dầu đã được hình thành ở khu vực này trong vòng nửa thế kỷ qua, cho thấy có thể dung nham đã được bảo vệ trong lớp đá trầm tích đó.

Để có thể tìm hiểu sâu các khu vực này, Hardman và đồng nghiệp cần thu thập các thông tin địa chấn, trọng lực và từ trường từ máng Nappamerri trong lưu vực Cooper. Nhờ các thông tin đó mà họ có thể hình dung ra các đường viền của tỉnh núi lửa Warnie, vốn được đặt tên theo khu thám hiểm Warnie Tây 1 gần đó và tên của một cầu thủ Cricket người Úc là Shane Warne.

Nó không rõ rằng tại sao những núi lửa này được hình thành vào 180 triệu năm trước, nhất là khi chúng không được nằm trên rìa của của châu lục nào vào thời kì kỉ Jura cả, vốn là một trong những điều kiện tạo ra núi lửa.

Hardman và đội của ông đã cho một vài lý do cho sự hình thành này, ví dụ như là sự trải đều và nổi lên của các lớp đá tan chảy dưới bề mặt Trái đất. Cho dù thế, các nhà nghiên cứu vẫn cho rằng cần có thêm các thông tin về khu vực này trước khi có thể xác định rõ ràng nguồn gốc của tỉnh núi lửa Warnie.

Cho dù quá trình hình thành như thế nào đi chăng nữa, việc hình thành dãy núi lửa này cho thấy rằng nó có tác động cho khu vực xung quanh nó - một thế giới kỉ Jura - theo lời của đồng tác giả Simon Holford của đại học Adelaide.

Từ lâu rồi, những vùng núi này bơm ra dung nham và khói bụi cho các con sông và hồ xung quanh trước khi tự chôn vùi dưới lớp đá trầm tích do chính nó tạo ra.