Cách xử lý đồ ăn thừa của hoàng đế Trung Hoa: Bán lại cho dân, ban tặng lại cho phi tần

Trong thời kỳ nhà Thanh, quy tắc ăn uống của hoàng đế được thực hiện hết sức nghiêm ngặt: mỗi món ăn chỉ được phép nếm không quá ba miếng. Sau khi hoàng đế ăn đến miếng thứ ba, món đó sẽ lập tức bị dọn đi bởi các cận thần.

Ảnh minh họa.

Quy định này nhằm bảo vệ hoàng đế khỏi các âm mưu ám sát bằng độc dược, khi kẻ gian có thể lợi dụng sở thích ăn uống để hành động. Chính vì thế, ngay cả cơm trắng, hoàng đế cũng chỉ ăn tối đa một bát, tuyệt đối không được ăn thêm dù chỉ một chút.

Điều này đặt ra một thực tế rằng, với hàng trăm món trên bàn tiệc, nếu mỗi món chỉ được thử một hai miếng, lượng thức ăn còn thừa sẽ vô cùng lớn. Vậy số thực phẩm dư thừa ấy được xử lý như thế nào?

Thứ nhất, thực phẩm sẽ được ban tặng cho hậu cung. Theo quy định, các phi tần không được phép ngồi ăn cùng hoàng đế trong bữa ăn. Vì vậy, phần thức ăn còn lại, vốn được chế biến công phu và vô cùng cao cấp, sẽ được dành cho những phi tần được nhà vua sủng ái.

Một số triều đại còn có luật lệ rõ ràng rằng mỗi phi tần hoặc hoàng tử sau bữa ăn của hoàng đế sẽ được nhận thưởng hai đến ba món ăn. Tuy nhiên, các phi tần sau khi nhận thức ăn có thể tự mình quyết định dùng hay không; nếu ăn không hết, họ có quyền chia lại phần đó cho các thái giám hoặc cung nữ. Hệ thống phong kiến vốn có những quy tắc khắt khe, và việc phân chia thức ăn cũng phản ánh điều này.

Thứ hai, thức ăn thừa đôi khi được ban thưởng cho các đại thần. Trong những dịp hoàng đế vui vẻ, ông có thể quyết định chia sẻ các món ăn còn lại từ bữa tiệc của mình với các quan lại. Điều này không chỉ là một vinh dự lớn lao mà còn được xem như một đặc ân từ bậc đế vương.

Mặc dù có thể không thích món ăn được nhận, các đại thần vẫn không bao giờ dám từ chối mà thậm chí mang về để chia sẻ cho gia đình. Ngược lại, một số triều đại, chẳng hạn như trước thời nhà Tống, hoàng đế lại thực hành tiết kiệm bằng cách dùng lại đồ ăn thừa từ bữa trước.

Cách cuối cùng để xử lý đồ ăn thừa chính là bán lại cho dân chúng. Với danh tiếng của những món ăn từng xuất hiện trong bữa tiệc hoàng gia, các món thừa, dù không hấp dẫn, vẫn trở thành hàng hóa đáng giá.

Những món ăn này thường được vận chuyển ra ngoài cung và bán lại cho các nhà hàng sang trọng. Chỉ cần mang danh nghĩa “ẩm thực hoàng cung”, món ăn đó lập tức trở thành mặt hàng được săn đón, bất kể chất lượng thực sự như thế nào.

Ngay cả khi thức ăn không còn tươi ngon, giá trị của các nguyên liệu quý hiếm bên trong vẫn đủ sức khiến chúng trở thành món hàng đắt đỏ.

Những bữa ăn của hoàng đế không chỉ phản ánh sự xa hoa của triều đình mà còn thể hiện sự tinh tế và khắt khe trong việc quản lý, chế biến và sử dụng thực phẩm. Ba cách xử lý đồ ăn thừa là minh chứng rõ nét cho văn hóa và quan niệm sống trong xã hội phong kiến Trung Hoa.