Cú đấm của Lý Tiểu Long có thực sự khiến thế giới kinh ngạc?

Nhất thốn quyền là cú đấm xuất phát từ nghệ thuật võ thuật Trung Hoa có tầm tấn công từ 0-15 cm (khoảng 0-6 inch). Lý Tiểu Long là người thành công nhất và được biết đến nhiều nhất trên thế giới thực hiện cú đấm này. Ông cũng đồng thời là người góp phần nâng cao sức mạnh và kỹ thuật cho tuyệt kỹ Nhất thốn quyền.

Ngày 2/8/1964, võ sư quyền thuật nổi tiếng người Mỹ Ed Parker đã mời Lý Tiểu Long biểu diễn tại giải vô địch Karate quốc tế Long Beach, California, Mỹ. Tại đây, Lý Tiểu Long đã biểu diễn đòn Cú đấm 1 inch (về sau được coi là tuyệt kỹ Nhất thốn quyền trong Triệt Quyền Đạo/Jeet Kune Do) và chống đẩy chỉ bằng 2 ngón tay.

Cú đấm Nhất thốn quyền (cua đấm 1inch) của Lý Tiểu Long tại Giải vô địch Karate thế giới năm 1964 ở Mỹ.

Quan sát Nhất thốn quyền ở cự ly gần.

Sau khi chứng kiến cú đấm tuyệt kỹ công năng của cú đấm 1 inch và màn chống đẩy bằng hai ngón tay của Lý, Ed Parker đã phải thốt lên: “Lý Tiểu Long là người duy nhất trong số 2 tỷ người trên trái đất hiện nay có thể làm được những điều anh ta nói. Triết lý võ thuật của anh ta thực sự khiến tôi vô cùng kinh ngạc”.

Sau đó, Lý Tiểu Long tiếp tục biểu diễn cú đấm mang tên Nhất thốn quyền với một tấm gỗ thông do môn đệ giữ, được thực hiện vào năm 1969, trước hàng trăm khán giả của chương truyền hình nổi tiếng đài TVB Hong Kong là Enjoy Youself Tonight (EYT). Những tràng pháo tay tán thưởng và tán phục của người hâm mộ quê nhà khiến Lý Tiểu Long sau đó đã nhiều lần trình diễn lại tuyệt chiêu này.

Về sau, trong chương trình truyền hình Mythbusters của Mỹ đã nói về cú đấm trên với tên gọi "The One Inch Punch". Người ta kiểm tra định lượng cú đấm bằng phương pháp đo lường. Các chuyên gia của chương trình đã so sánh lực của cú đấm 1 inch hay tuyệt kỹ Nhất thốn quyền với một cú đấm từ xa của chuyên gia kỹ xảo và chủ xị chương trình Mythbusters lúc đó là Jamie Hyneman. Nhất thốn quyền có lực là 153 pounds (69 kg) trong khi một cú đấm thông thường là 325 pounds (147 kg).

Lý Tiểu Long biểu diễn Nhất thốn quyền với tấm gỗ thông.

Nhiều chuyên gia cũng như những các võ công vẫn cho rằng, tuyệt kỹ Nhất thốn quyền chỉ bắt nguồn từ hệ thống môn võ Vịnh Xuân quyền. Tuy vậy, nó được kết hợp từ rất nhiều phong cách võ thuật của miền nam Trung Hoa.

Về cơ bản, các môn phái võ của miền nam Trung Quốc đều phần chính dựa trên các kỹ thuật của tay ở cự ly khá gần. Điều này thường trái ngược với kỹ thuật của phái võ phía Bắc Trung Quốc thường lấy cự ly ở khoảng cách trung bình và xa. Phong cách của phái võ miền nam thường đối đầu trực diện với đối phương nên các võ sư phải học cách tấn công đẩy đối phương ra xa ở khoảng cách rất gần.

Tuyệt kỹ Nhất thốn quyền sử dụng thuật "phát kính" hay sức mạnh bột phá để tạo ra một lực tác động lớn ở cự ly gần. Nó tương tự như quyền thuật Nội gia quyền (Internal style) do Trương Tam Phong sáng tạo ra.

Khi thực hiện cú đấm Nhất thốn quyền, Lý Tiểu Long đầu tiên sẽ đứng sát với mục tiêu (người hoặc vật) trong khoảng từ 0-15 cm. Khoảng cách này còn phụ thuộc vào nội công của từng người có thâm hậu hay không. Khoảng cách càng gần càng thể hiện sức mạnh của người thực hiện. Tiếp đến là cử động của cổ tay linh hoạt và nhanh nhằm tạo ra một lực cần thiết. Cổ tay lúc này phối hợp với các đốt ngón tay hướng ra ngoài trên một trục ngang, sau đó cổ tay hướng lên trên và cú ra đòn được thực hiện bằng hai đốt ngón tay dưới.