Đây là công thần số một của nhà Hán, nhưng bị Lưu Bang mắng là 'cẩu', 400 năm sau, có người mượn danh ông để đoạt thiên hạ

"Chó săn" dưới thời Hán Sơ

Vào những năm đầu của nhà Tây Hán, sau khi Lưu Bang giành được thiên hạ, ông phong Tiêu Hà làm thừa tướng. Điều này khiến nhiều võ tướng bất mãn, vì khi đó, xã hội vẫn đề cao tư tưởng trọng võ.

Để thuyết phục các tướng lĩnh, Lưu Bang nói: "Việc chinh phục thiên hạ giống như đi săn. Chó săn có nhiệm vụ đuổi theo con mồi, nhưng người chỉ đường lại chính là thợ săn."

Theo đó, Tiêu Hà là "thợ săn", còn các võ tướng chỉ là "chó săn". Trong số những người có mặt hôm đó, có một người tên là Tào Tham – một trong những "chó săn" theo cách gọi của Lưu Bang. Nhưng chính ông lại là người kế nhiệm Tiêu Hà sau này, tiếp tục chính sách trị quốc của Tiêu Hà...

Ảnh minh họa.

Tiêu Quy

Lịch sử có câu thành ngữ "Tiêu quy Tào tùy" (萧规曹随), nghĩa đen là "Tiêu Hà đặt ra quy tắc, Tào Tham tuân theo". Câu chuyện đằng sau thành ngữ này bắt nguồn từ thời Hán Sơ.

Tiêu Hà là mưu thần số một của Lưu Bang, cũng là người hiếm hoi trong triều đại của Lưu Bang có văn hóa và hiểu biết sâu rộng. Khi quân Hán tiến vào Hàm Dương, trong khi mọi người tranh giành vàng bạc châu báu của hoàng thất nhà Tần, chỉ có Tiêu Hà thu thập sổ hộ tịch, ghi chép thuế khóa và hồ sơ chính trị của nhà Tần.

Nhờ vậy, ông biết chính xác dân số toàn quốc, diện tích đất có thể đánh thuế, và các vị trí hiểm yếu của đất nước. Những thông tin này giúp Lưu Bang rất nhiều trong việc quản lý thiên hạ sau này.

Chính nhờ công lao này, khi luận công ban thưởng, Tiêu Hà được đánh giá là công thần số một. Tuy nhiên, các tướng lĩnh không phục và tiến cử Tào Tham – người có công lớn trong các cuộc chinh chiến.

Lưu Bang cũng khó xử trước sự việc này, mãi đến khi quan đại phu Ngạc Thiên Thu đứng ra biện luận: "Có Tiêu Hà giữ vững hậu phương, bệ hạ mới có thể tiến công hay lui giữ vững vàng." Cuối cùng, Tiêu Hà được phong làm thừa tướng, còn Tào Tham đứng thứ hai.

Khi giữ chức thừa tướng, Tiêu Hà xử lý thành công vụ Hàn Tín mưu phản, ổn định triều chính nhà Hán, và đề ra chính sách "Vô vi nhi trị" (trị nước bằng cách không can thiệp quá mức).

Ông cũng cải cách chính sách thuế của nhà Tần, giảm nhẹ thuế đất, thuế thân, và lao dịch, giúp dân chúng có cơ hội phục hồi. Đồng thời, Tiêu Hà bãi bỏ những hình luật hà khắc của nhà Tần, ban hành "Cửu chương luật", đơn giản hóa hệ thống pháp luật và giảm nhẹ hình phạt.

Tào Tùy

Sau khi Lưu Bang qua đời, Hán Huệ Đế Lưu Doanh kế vị. Dù sức khỏe đã suy yếu, Tiêu Hà vẫn đảm nhiệm chức thừa tướng. Một lần, Hán Huệ Đế hỏi: Nếu khanh có mệnh hệ nào, ai có thể kế nhiệm khanh?

Tiêu Hà không trả lời ngay mà hỏi ngược lại: Bệ hạ muốn ai thay thần?

Hán Huệ Đế đáp: Trẫm muốn dùng Tào Tham.

Tiêu Hà hoàn toàn đồng tình với lựa chọn này.

Trước đây, Tào Tham từng bất mãn với Tiêu Hà vì ông được phong thừa tướng, trong khi mình bị điều đến làm tướng quốc nước Tề – một vị trí giống như bị "đày" khỏi trung ương. Tuy nhiên, Tào Tham đã trị vì Tề Quốc ba năm và đạt được thành tựu lớn, được dân chúng ca ngợi là "hiền tướng".

Sau khi Tiêu Hà qua đời vào năm thứ hai triều Hán Huệ Đế, Tào Tham được bổ nhiệm làm thừa tướng. Dù từng có hiềm khích cá nhân với Tiêu Hà, ông vẫn giữ nguyên các chính sách của Tiêu Hà mà không hề thay đổi.

Ban đầu, Hán Huệ Đế cảm thấy thất vọng vì Tào Tham "không làm gì cả". Một lần, vua hỏi con trai Tào Tham: Phụ thân ngươi nhậm chức mà chẳng có hành động gì. Ta cần ông ấy giúp trị quốc, nhưng ông ấy lại ngày ngày nhàn rỗi, chẳng lẽ cứ để mặc thiên hạ thế này sao?

Vua còn dặn: Nhớ, đừng nói là ta bảo ngươi hỏi nhé!

Khi nghe con trai thuật lại lời vua, Tào Tham tức giận đánh con 200 trượng. Dù vậy, Hán Huệ Đế vẫn biết chuyện và hỏi trực tiếp: Vì sao khanh đánh nó?

Tào Tham thẳng thắn đáp: Bệ hạ thấy ta so với Tiêu Hà thế nào?

Hán Huệ Đế nói ngay: Trẫm thấy khanh không bằng Tiêu Hà!

Tào Tham liền nói: Đúng vậy! Vì thần không bằng Tiêu Hà, nên chỉ cần tiếp tục thực hiện chính sách của ông ấy là đủ!

Đáng tiếc, chỉ ba năm sau khi nhậm chức, Tào Tham qua đời. Dân chúng tiếc thương ông vô cùng, từ đó thành ngữ "Tiêu quy Tào tùy" ra đời.

Tào Tháo không phải hậu duệ Tào Tham

Nhà Hán kéo dài hơn 400 năm – lâu nhất trong lịch sử phong kiến Trung Quốc. Cuối cùng, giang sơn nhà Hán bị họ Tào soán đoạt.

Trong thời gian dài, nhiều người tin rằng Tào Tháo là hậu duệ của Tào Tham. Ngay cả bản thân Tào Tháo cũng tự nhận là "hậu nhân của Tào Tham". Vì thế, con trai ông – Tào Phi – cũng nghiễm nhiên được xem là hậu duệ của Tào Tham.

Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ DNA hiện đại, các nhà khoa học đã thu thập mẫu vật từ mộ phần của hai dòng họ Tào. Kết quả cho thấy: Tào Tháo và Tào Tham không hề có quan hệ huyết thống!

Sự việc này giống như mối quan hệ giữa Cao Hoan và tộc Cao Bột Hải – chỉ là "tự nhận tổ tông" mà thôi!