Đến với “Nam thiên đệ nhất thác”

Nàng Kanai đã thuần dưỡng được 4 con tê giác to lớn khác thường. Những con tê giác này luôn tuân lệnh và cùng Kanai ngăn suối, săn bắn, hái quả, khai phá nương rẫy trồng bắp, gieo lúa; đồng thời sẵn sàng xung trận chiến đấu chống kẻ thù, bảo vệ buôn làng. Nhờ đó, cuộc sống cộng đồng người K’ho ngày càng sung túc, thanh bình. Vào một ngày đầu xuân trăm hoa đua nở đúng ngày rằm tháng giêng, nàng Kanai nhẹ nhàng trút hơi thở cuối cùng.

Người dân trong buôn làng ngạc nhiên khi thấy 4 con tê giác quanh quẩn đêm ngày không rời thân chủ nửa bước, chẳng buồn ăn uống cho đến chết. Một buổi sáng, khi ánh nắng mặt trời vừa hé lên, mọi người hết sức ngạc nhiên khi thấy nơi mộ nàng yên nghỉ sừng sững hiện ra ngọn thác đẹp tuyệt trần giữa thiên nhiên. Dân làng cho rằng, suối tóc nàng Kanai đã hóa thành làn nước trong xanh, mát rượi, tung bọt trắng xóa; còn những phiến đá bàn xanh rêu xếp từ cao xuống thấp, làm nền cho thác đổ, chính là các cặp sừng của 4 con tê giác hóa thạch.

Người dân K’ho cho rằng thác Pongour chính là biểu tượng của sức mạnh đoàn kết, gắn bó vĩnh cửu giữa con người với thiên nhiên bao la mà nữ tù trưởng Kanai của họ và 4 con tê giác là biểu tượng. Dựa theo truyền thuyết này, nhiều người cho rằng, Pongour vốn bắt nguồn từ tiếng của người K’ho bản địa mang nghĩa là “4 sừng tê giác”.

Để tưởng nhớ công lao của nàng Kanai, trong những năm 60 của thế kỷ trước, người dân K’ho của buôn làng nơi đây đã lấy ngày trăng tròn đầu tiên của năm và cũng là ngày mất của nàng để tổ chức lễ hội thác Pongour. Đây là thác nước duy nhất tại Việt Nam có ngày lễ hội đặc sắc thể hiện đời sống của người dân địa phương.

Hàng chục năm nay, cứ rằm tháng giêng hàng năm, lễ hội thác Pongour được tổ chức (năm nay ngưng tổ chức để phòng, chống dịch bệnh Covid-19), thu hút hàng nghìn người dân địa phương, du khách trong và ngoài nước tham dự. Đến với lễ hội thác Pongour, du khách được hòa mình vào không khí sôi động của đời sống sinh hoạt cũng như những phong tục, tập quán hết sức đặc trưng của đồng bào nơi đây. Ngoài ra, lễ hội còn tổ chức biểu diễn cồng chiêng Tây Nguyên, múa sạp, thi nấu cơm lam, tổ chức leo núi và nhiều trò chơi dân gian khác.

Điểm thu hút nhiều nam thanh nữ tú người địa phương và du khách thích thú tham gia đó là lễ khấn cầu yêu. Các đôi nam nữ phải lặn lội sát cánh bên nhau, tay trong tay cùng nhau vượt qua 7 tầng thác Pongour để vào cho được chốn thiên thai. Ngọn thác có độ cao gần 40m, trải rộng hơn 100m, với hệ thống đá bậc thang 7 tầng thác đổ. Bao bọc xung quanh thác Pongour là rừng nguyên sinh, với thảm thực vật và hệ động vật khá phong phú.

Vẻ đẹp của thác nằm ở những tầng đá xếp lại với nhau, không theo một trật tự nào. Những tầng đá này đã “xé” dòng nước từ trên cao đổ xuống thành hàng trăm dòng nhỏ, trắng xóa bắn tung tóe. Trong không khí ngày xuân, các đôi trai gái sẽ cùng trao đổi tâm tình, tìm hiểu và trao nhau những nụ hôn tình yêu bên thác Pongour. Những đôi trai gái cùng nhau cầm hoa đăng quỳ dưới chân thác Pongour cầu nguyện nàng Kanai để mong có được một tình yêu chân thành, thủy chung và viên mãn bên nhau trọn đời.

Sau khi khấn nguyện, du khách sẽ cùng nhau thưởng thức các món ăn được chế biến bên cạnh thác Pongour cùng rượu cần ngây ngất với những điệu múa của các thiếu nữ bản thượng thì còn gì tuyệt vời hơn. Món cơm lam đươc nấu bằng gạo nương, nước suối mát ăn cùng gỏi đó thịt, tôm, da heo, gia vị… thật tuyệt vời.

Năm 2000, Bộ VHTT&DL đã có quyết định công nhận . Điều này khiến cho một trong những dòng thác hùng vĩ nhất Tây Nguyên ngày càng có nhiều người đến chiêm ngưỡng.