Ewenki - Bộ tộc sống nhờ tuần lộc ở Trung Quốc

Người Ewenki đã sống trong núi sâu và rừng rậm. Lối sống của họ là bán du mục, không có nơi cư trú cố định. Ảnh: Wang Wei

Nhiếp ảnh gia 27 tuổi Wang Wei tập trung ống kính của mình vào người Ewenki sống sâu trong những khu rừng rậm của dãy núi Greater Khingan. Anh đã mất gần 3 năm để ghi lại những hình ảnh về bộ tộc sống nhờ tuần lộc này, đồng thời giới thiệu với công chúng loạt ảnh, video ghi lại cuộc sống của người Ewenki và nền văn hóa đang bị đe dọa của họ.

Người Ewenki không thể sống thiếu tuần lộc. Quần áo, giày, mũ và đệm da ở "Cuoluozi" nơi họ sống đều được làm từ da tuần lộc. Người Ewenki lớn lên uống sữa tuần lộc giàu dinh dưỡng. Thức ăn chủ yếu của họ là thịt khô và sữa tuần lộc ăn kèm với bánh mì.

Gugejun, người thợ săn, vuốt ve một con tuần lộc. Tuần lộc chăn thả trên núi thường phải đối mặt với các mối đe dọa từ gấu, linh miêu và những kẻ săn trộm. Ảnh: Wang Wei

Ewenki có nghĩa là "những người sống trong rừng núi" theo ngôn ngữ dân tộc của họ. Có 3 nhánh chính của người Ewenki ở Trung Quốc, gồm: Suolun, Tunguska và Reindeer Ewenki. Một giải thích không rõ nguồn gốc khác nói rằng Ewenki có nghĩa là những người sống trên sườn núi phía Nam. Hai cách giải thích trên cho thấy người Ewenki sống trong rừng. Theo thời gian, một số nhánh di chuyển ra khỏi núi để đến khu vực đồng cỏ và thung lũng.

Được mệnh danh là "bộ tộc săn bắn cuối cùng", bộ tộc Ewenki sống ở thị trấn dân tộc Aoluguya Ewenki, thành phố Genhe, khu tự trị Nội Mông, cũng là tộc người duy nhất ở Trung Quốc nuôi tuần lộc và bảo tồn văn hóa tuần lộc.

Liuxia cho những con tuần lộc ăn muối ở vùng nội địa của dãy núi Khingan. Muối cần thiết để tuần lộc bổ sung natri để duy trì huyết áp. Ảnh: Wang Wei

Tuy nhiên, với sự tiến bộ của nền văn minh hiện đại, những yếu tố văn hóa của tộc người Ewenki đang chịu tác động mạnh mẽ. Ngày nay, chỉ có khoảng 30 người đại diện cho thế hệ cuối cùng của Ewenki vẫn duy trì lối sống tương đối nguyên thủy và tự nhiên. Họ là một phần quan trọng của nền văn hóa Pan-Arctic Circle.

Theo các ghi chép lịch sử, tổ tiên của người Deer Ewenki sống ở vùng cao nguyên thượng nguồn sông Nercha, phía Đông Bắc của hồ Baikal vào năm 2000 trước Công nguyên. Đến thế kỷ 18, nhánh người Deer Ewenki này đã di cư dọc theo sông Shilka đến dãy núi Khingan Greater ở hữu ngạn sông Ergun.

Bà Maria Suo, sinh năm 1921, là người chỉ dẫn cho người dân của mình cách nuôi những con tuần lộc hiếm hoi còn sót lại ở Trung Quốc. Bà là nhân vật tiêu biểu nhất trong bộ tộc Ewenki. Ảnh: Wang Wei

Dãy núi Greater Khingan nằm ở phía Đông Bắc của khu tự trị Nội Mông. Mùa đông ở đây kéo dài và lạnh giá với nhiệt độ thấp nhất lên tới âm 50 độ C.

Xã hội hiện đại đã và đang tác động sâu sắc đến sự phát triển của người Ewenki. Tộc trưởng già cuối cùng của bộ tộc Ewenki, Maria Suo từng nói: "Chỉ cần có các trưởng lão bộ tộc và tuần lộc trong các khu rừng của dãy núi Khingan, thì sẽ có nền văn minh tuần lộc cổ đại".

Con gái của thợ săn Suoyun giơ cao một cặp gạc tuần lộc lên đầu. Ảnh: Wang Wei

Ngày nay, thế hệ trẻ của người Ewenki đã chọn lối sống hiện đại ở dưới núi. Họ dần quên đi ngôn ngữ dân tộc và văn hóa truyền thống của mình. Văn hóa tuần lộc, văn hóa săn bắn và văn hóa thầy cúng vốn từng được lưu truyền trong suốt hàng nghìn năm qua nhưng giờ đây đang bị mai một.