Giải mã hiện tượng 'gặp ma' dưới góc nhìn khoa học

Chắc hẳn ai cũng từng nghe qua một câu chuyện rùng rợn về ma quái. Một số người thậm chí khẳng định họ đã tận mắt nhìn thấy những bóng ma lởn vởn trong đêm. Tuy nhiên, theo Giáo sư tâm lý học Christopher French (Đại học Goldsmiths, London), hầu hết các hiện tượng này chỉ là "sự hiểu lầm chân thành" của não bộ trước những điều có thể giải thích bằng khoa học.

Ảnh minh họa.

"Chỉ vì bạn không thể tìm ra lời giải thích không có nghĩa là nó không tồn tại," French nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn với Live Science.

Theo ông, các hiện tượng như ảo giác (nhìn thấy hoặc nghe thấy những thứ không có thật), ký ức sai lệch (nhớ nhầm sự kiện chưa từng xảy ra) hay pareidolia (xu hướng nhìn thấy khuôn mặt trong các vật vô tri) có thể khiến con người tin rằng họ đã gặp ma.

Đặc biệt, khi một người đã có niềm tin vào ma quỷ, bộ não sẽ dễ dàng diễn giải những hiện tượng mơ hồ thành "bằng chứng" về sự hiện diện của thế lực siêu nhiên.

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến trải nghiệm "gặp ma" là chứng tê liệt khi ngủ (bóng đè). Theo French, đây là trạng thái khi một người tỉnh táo nhưng không thể cử động, thường đi kèm với cảm giác có một thực thể đáng sợ ở gần.

"Khi đó, tâm trí bạn đã thức giấc, nhưng cơ thể vẫn bị kẹt trong trạng thái ngủ. Những hình ảnh từ giấc mơ có thể tràn vào nhận thức thực tế, tạo ra ảo giác ghê rợn," ông giải thích.

Nếu một người không biết về hiện tượng này, họ dễ dàng tin rằng mình vừa trải qua một trải nghiệm siêu nhiên thực sự. Đáng chú ý, "bóng ma" mà họ nhìn thấy trong lúc bóng đè thường chỉ là một bóng đen mơ hồ chứ không phải hình dạng rõ ràng như trong phim ảnh.

Khái niệm về ma quỷ cũng thay đổi theo thời gian. Theo Giáo sư Johannes Dillinger (Đại học Oxford Brookes, Anh), trước thế kỷ 19, người ta tin rằng ma xuất hiện vì còn "việc chưa hoàn thành" – thường là để báo cho người sống biết vị trí của kho báu bị chôn giấu.

Tuy nhiên, từ thế kỷ 19, cùng với sự trỗi dậy của chủ nghĩa tâm linh, con người dần chuyển sang tin rằng họ có thể giao tiếp với người đã khuất để tìm kiếm sự an ủi.

Dù niềm tin có thay đổi, hiện tượng phổ biến nhất vẫn là poltergeist – những "bóng ma" vô hình, chỉ được nhận biết qua những tiếng động kỳ lạ vào ban đêm.

"Theo thời gian, ma quỷ vẫn luôn là lời giải thích quen thuộc cho những âm thanh bí ẩn trong bóng tối," Dillinger nhận định.

Cho đến nay, chưa có bằng chứng khoa học nào khẳng định sự tồn tại của ma quỷ. Tuy nhiên, những hiện tượng kỳ lạ vẫn tiếp tục thu hút trí tưởng tượng của con người.

Vậy lần tới khi bạn nghe thấy tiếng động lạ trong đêm, hãy cân nhắc một lời giải thích khoa học trước khi kết luận rằng bạn vừa chạm mặt thế lực siêu nhiên!