Giải mã nguyên nhân của 'hội chứng sợ lỗ' gây ám ảnh cho hàng tỷ người

Trypophobia (Hội chứng sợ lỗ) là nỗi ám ảnh phổ biến mà 15% dân số thế giới mắc phải. Trypophobia là dạng bệnh tâm lý chưa được công nhận, đó là ta có cảm giác nổi da gà, cảm giác ghê rợn, ám ảnh, sợ hãi, buồn nôn, chóng mặt khi nhìn thấy hình ảnh có nhiều lỗ tròn hoặc nhóm các lỗ tròn, ví dụ như tổ ong, bát sen, lỗ đục trên thân cây, các hình xăm lỗ trên cơ thể người...

Giới nghiên cứu cho rằng nỗi sợ hãi này có thể do có sự tương đồng nào đó giữa các lỗ và hình ảnh động vật độc hại.

Sau nhiều nghiên cứu, cuối cùng các nhà khoa học đã xác định được nguồn gốc của nỗi sợ này và hóa ra, nó không chỉ là một chứng bệnh tâm lý mà còn bắt nguồn từ bản chất sinh học, di truyền của con người trước những cấu trúc có độ tương phản khác lạ so với thứ khác trong tự nhiên.

Mặc dù trypophobia được gọi là "nỗi sợ những cái lỗ" nhưng khi đào sâu nghiên cứu, các nhà khoa học phát hiện rằng nó không chỉ là một nỗi sợ hãi và nỗi sợ đó không chỉ đối với những cái lỗ trống. Nỗi ám ảnh này thậm chí không được công nhận bởi cộng đồng tâm lý học bởi nó không thỏa mãn định nghĩa của một loại ám ảnh.

Arnold Wilkins, một nhà nghiên cứu tại Đại học Essex khẳng định: "trypophobia là một dạng ghê tởm hơn là nỗi sợ và do đó, nó là một dạng phản ứng tổng hợp thái quá trước các yếu tố có thể gây nguy hiểm. Sự ghê tởm này phát sinh từ những cụm vật thể nào đó và các vật thể này không nhất thiết phải có lỗ. Khi những người với chứng trypophobia trong người nhìn vào những hình ảnh ghê tởm, nhịp tim sẽ tăng lên, hỗn loạn hơn và hoạt động tại phần nào não xử lý thị giác sẽ tăng cao."

Wilkins và đồng nghiệp của ông là Geoff Cole đã công bố một nghiên cứu về trypophobia hồi năm 2013 với giả thuyết rằng nguyên nhân sâu xa của nỗi ghê sợ này bắt nguồn từ cơ chế sinh học. Theo đó, con người đã phát triển để lo sợ trước những cơ cấu có thể gây nguy hiểm trong tự nhiên. Để xác định hiệu ứng này, các nhà nghiên cứu đã phân tích hình ảnh trên trang web trypophobia, bao gồm cả những hình ảnh có lỗ nhưng không kích hoạt trypophobia để tìm kiếm sự khác biệt.

Nhóm nghiên cứu phát hiện rằng có thể nỗi sợ này bắt nguồn từ sự tiến hóa, giúp con người tránh xa những loài động vật nguy hiểm bởi lẽ trên người chúng đều có chung các hình dạng kích ứng trypophobia. Mặt khác, nhóm còn phát hiện rằng độ tương phản đặc biệt của một số hình ảnh sẽ khiến nó kích ứng trypophobia. Bằng cách này, họ có thể sẽ tìm được cách hạn chế và thậm chí là điều trị trypophobia trong tương lai.