Giải mã tấm bia cổ 4.000 năm tuổi báo hiệu một vị vua sắp băng hà

Bức ảnh cho thấy một trong những tấm bia chữ hình nêm mà các nhà nghiên cứu đã giải mã. (Ảnh: Bảo tàng Anh quốc)

Tiên đoán một vị vua sắp băng hà

Andrew George, giáo sư danh dự về tiếng Babylon tại Đại học London, và Junko Taniguchi, một nhà nghiên cứu độc lập, đã viết trong một bài báo được công bố gần đây trên Tạp chí Nghiên cứu chữ hình nêm. Họ cho biết, đó là bốn tấm bia đại diện cho những ví dụ lâu đời nhất về các điềm báo nguyệt thực từng được phát hiện. Những người viết ra các tấm bia này đã sử dụng thời gian ban đêm, chuyển động của bóng tối, ngày tháng và thời gian diễn ra nhật thực để dự đoán điềm báo ở Pompeii.

Chẳng hạn, một điềm báo nói rằng nếu "nhật thực bị che khuất từ tâm của nó cùng một lúc và sáng tỏ cùng một lúc: một vị vua sẽ chết, sự hủy diệt của Elam." Elam là một khu vực ở Lưỡng Hà tập trung ở, nơi hiện là Iran ngày nay.

Một điềm báo khác nói rằng, nếu "nhật thực bắt đầu ở phía nam và sau đó sáng tỏ: sự sụp đổ của Subartu và Akkad," cả hai đều là các khu vực của Lưỡng Hà vào thời điểm đó.

Một điềm báo khác nữa là: "Nhật thực vào lúc canh tối: nó biểu thị cho bệnh dịch."

Có thể các nhà chiêm tinh cổ đại đã sử dụng những kinh nghiệm trong quá khứ để xác định điềm báo của nhật thực.

"Nguồn gốc của một số điềm báo có thể bắt nguồn từ trải nghiệm thực tế — quan sát điềm báo tiếp theo là thảm họa", George cho biết. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng hầu hết các điềm báo có thể được xác định thông qua một hệ thống lý thuyết liên kết các đặc điểm nhật thực với nhiều điềm báo khác nhau.

Các tấm bia hình nêm có lẽ đến từ Sippar, một thành phố thịnh vượng, nơi hiện là Iraq, George cho biết. Vào thời điểm các tấm bia được viết, Đế chế Babylon thịnh vượng ở một số vùng trong khu vực. Các tấm bia này đã trở thành một phần trong bộ sưu tập của Bảo tàng Anh từ năm 1892 đến năm 1914 nhưng chưa được dịch đầy đủ cho đến tận bây giờ.

Dự đoán tương lai qua các hiện tượng trên bầu trời

Ở Babylon và các vùng khác của Lưỡng Hà, người ta có niềm tin mạnh mẽ rằng các sự kiện trên trời có thể dự đoán được tương lai.

Mọi người tin rằng, các sự kiện trên bầu trời là những dấu hiệu được mã hóa do các vị thần đặt ở đó như lời cảnh báo về triển vọng tương lai của những người trên trái đất, George và Taniguchi viết trong bài báo.

Các vị vua ở Lưỡng Hà cổ đại không chỉ dựa vào điềm báo nhật thực để dự đoán điều gì sắp xảy ra.

George và Taniguchi viết rằng: "Nếu lời tiên đoán liên quan đến điềm báo nào đó mang tính đe dọa, ví dụ như 'một vị vua sẽ chết', thì một cuộc điều tra về tiên tri bằng phép ngoại cảm (kiểm tra ruột động vật) sẽ được tiến hành để xác định xem liệu nhà vua có thực sự gặp nguy hiểm hay không".

George và Taniguchi viết rằng, nếu ruột động vật ám chỉ rằng có nguy hiểm, mọi người tin rằng họ có thể thực hiện một số nghi lễ nhất định để hóa giải điềm xấu, qua đó chống lại các thế lực tà ác ẩn sau nó. Vì vậy, ngay cả khi điềm xấu, mọi người vẫn tin rằng có thể tránh được nhờ dự đoán.