Hé lộ bí mật khiến xác ướp thiếu nữ Inca bất hoại suốt nghìn năm

Với môi trường khô cằn và lạnh giá độc đáo của dãy Andes, kết hợp với nghi lễ chôn cất cao cấp thời cổ đại khoảng 1.000 năm trước đã tạo ra điều kiện tốt nhất để bảo quản xác ướp tự nhiên. Từ trang phục cho đến bữa ăn trước khi qua đời đều giúp các nhà khảo cổ hiểu rõ hơn về cuộc sống của người cổ đại.

Xác ướp Andes được coi là bảo quản tốt nhất, là điểm khởi đầu để khám phá những biến đổi vi sinh trong cơ thể con người theo thời gian. Mẫu vật được lấy từ bụng một xác ướp thiếu nữ, được phát hiện ở Peru, có niên đại từ năm 980-1170 sau Công nguyên, các nhà khoa học đã có thể phân tích vi sinh vật bên trong thi thể và tìm ra nguyên nhân tử vong.

Điều thú vị là họ phát hiện ra các vi khuẩn này chứa gen liên quan đến kháng sinh, cho thấy tính trạng này đã tồn tại trước khi kháng sinh được sử dụng trong điều trị. Phát hiện này đã được công bố trên tạp chí PLOS One.

Xác ướp này ban đầu được phát hiện ở thành phố Cuzco của người Inca ở Peru và sau đó được chuyển đến Ý vào nửa sau thế kỷ 19. Người phụ nữ được cho là qua đời khi mới 20 tuổi, bị trói ở tư thế bào thai, đặt trong một chiếc rọ, chỉ có mặt và một phần bàn tay lộ ra ngoài. Do môi trường khô cằn, lạnh giá quanh Cuzco, mặc dù phần đầu khô quắt nhưng những phần còn lại trên cơ thể vẫn nguyên vẹn.

Khi tiến hành khám nghiệm xác ướp, người ta phát hiện một số manh mối về nguyên nhân thiếu nữ trẻ này qua đời. Tin, thực quản và đại tràng của cô phình to, đặc biệt là đại tràng chứa một lượng lớn "phân cổ" - tất cả những dấu hiệu này đều chỉ ra căn bệnh Chagas mãn tính. Đây là bệnh do ký sinh trùng Trypanosoma cruzi gây ra, hiện đang lan rộng ở khu vực miền nam nước Mỹ và trên thế giới có khoảng 7 triệu người mắc. Sau khi phân tích DNA từ mẫu, họ cuối cùng đã xác định chuỗi Trypanosoma trong xác ướp, xác nhận những nghi ngờ trước đây.

Khi các nhà nghiên cứu thu thập mẫu từ bên trong ruột xác ướp, họ đã thực hiện mọi biện pháp để tránh ô nhiễm. Ở đây, họ phát hiện rằng đường ruột chủ yếu có vi khuẩn Clostridium, trong khi phân cổ chủ yếu có các vi khuẩn thuộc chi Turicibacter. Ngoài ra họ cũng tìm thấy dấu vết của một số dòng vi khuẩn gây bệnh đối với người như vi khuẩn HPV.

Tuy nhiên, điều khiến các nhà nghiên cứu ngạc nhiên nhất là phát hiện gen kháng sinh được công nhận, như protein liên kết penicillin giúp loại bỏ các hợp chất từ tế bào và protein vận chuyển đa dạng kháng sinh.

Kết quả nghiên cứu này chỉ ra rằng, trước khi sử dụng rộng rãi kháng sinh, gen cần thiết để vi khuẩn chịu đựng kháng sinh đã tồn tại trong vi sinh vật từ rất lâu. Mặc dù phương pháp chữa trị hiện đại có thể đã làm tăng cường ưu thế của chúng, kháng thức chống lại kháng sinh ban đầu không nhất thiết do chúng gây ra.