Giới khoa học cảnh báo dự án dùng côn trùng phát tán vi rút giúp tăng sức đề kháng cho cây trồng của quân đội Mỹ có thể biến thành vũ khí sinh học.
Cơ quan Các dự án quốc phòng tiên tiến (DARPA) thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ đang tiến hành dự án mang tên Insect Allies (tạm dịch: Đồng minh côn trùng) với mục đích bảo vệ nguồn lương thực của đất nước trong trường hợp xảy ra khủng hoảng. Theo AP, Mỹ sẽ sử dụng một số loại bọ mang theo vi rút biến đổi gen để phát tán vào các cánh đồng lúa mì, ngô... để giúp bảo vệ cây trồng ngay lập tức nếu bị ảnh hưởng do hạn hán, dịch bệnh tự nhiên hay bị tấn công bằng vũ khí sinh học. DARPA khẳng định vi rút do đội quân côn trùng này phát tán chỉ có tác dụng tức thời trong một vụ mùa duy nhất, thay thế cho cách làm lâu nay của nông dân là dùng những loại hạt giống được biến đổi gen. Hiện quá trình thử nghiệm được cho là đang tiến hành bằng cách cho các loại bọ cánh trắng và rệp gieo rắc vi rút lên một số loại cây như bắp và cà chua.
Tuy nhiên, một nhóm các nhà khoa học và chuyên gia pháp lý châu Âu tỏ ra hoài nghi và kêu gọi DARPA làm rõ hơn về mục đích thật sự của dự án. Trong bài viết đăng hôm qua trên chuyên san Science, một trong những ấn phẩm học thuật uy tín nhất thế giới, nhóm tác giả cho rằng dự án liên quan đến công nghệ có thể bị coi là một loại vũ khí sinh học “với mục đích thù địch”, vi phạm Quy ước cấm vũ khí sinh học của LHQ. Bài viết cũng cảnh báo nguy cơ kích hoạt một cuộc chạy đua nghiên cứu dùng côn trùng phát tán vi rút trên thế giới.
Dù không trực tiếp cáo buộc DARPA có ý đồ mờ ám nhưng nhóm tác giả lo ngại công nghệ này có thể bị sử dụng sai mục đích hoặc bị lợi dụng phát tán vi rút nhằm vào cây trồng khỏe mạnh để phá hoại mùa màng hay khủng bố sinh học. Theo AP, dự án Insect Allies bắt đầu được nghiên cứu từ năm 2016 và đã nhận 27 triệu USD (630 tỉ đồng) kinh phí ban đầu nhưng DARPA chưa hề giải thích một cách rõ ràng mọi chi tiết liên quan. “Theo quan điểm của chúng tôi, những lời giải thích chưa đủ rõ ràng. Vì sao họ lại sử dụng côn trùng trong khi có thể dùng các hệ thống phun thuốc. Dùng côn trùng để lây lan mầm bệnh là loại vũ khí sinh học cổ điển nhất”, Giáo sư luật quốc tế Silja Voeneky tại Đại học Freiburg (Đức) bình luận trên tờ The Washington Post. Bên cạnh đó, các nhà khoa học cũng lo ngại những loại vi rút một khi được phát tán bằng côn trùng với quy mô lớn thì gần như không thể kiểm soát sự lây lan.
Đáp lại, tiến sĩ Blake Bextine, trưởng nhóm nghiên cứu của DARPA, nhấn mạnh không có ý định sản xuất vũ khí sinh học. Chuyên trang Gizmodo dẫn lời ông Bextine tuyên bố Insect Allies được hình thành nhằm bảo vệ mùa màng trước các mối đe dọa như hạn hán, lũ lụt, bệnh dịch hay khủng bố sinh học vì “an ninh lương thực chính là an ninh quốc gia”. Theo ông, dự án đã được các cơ quan chính quyền xét duyệt và có nhiều lớp ngăn ngừa những tác động khôn lường đối với môi trường sinh thái. Dù vậy, nhà khoa học này thừa nhận gần như mọi dự án công nghệ tiên tiến đều có thể được sử dụng cho mục đích dân sự lẫn quân sự.
Theo Thanhnien.vn