Khám phá chợ côn trùng độc đáo ở Campuchia

Rời Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia, chúng tôi đến thăm viếng Đài tưởng niệm Quân tình nguyện Việt Nam tại Thủ đô Phnôm Pênh, ghé tham quan hoàng cung Campuchia, Casino Phnom Penh… Nhưng đặc biệt ấn tượng với khu chợ côn trùng độc đáo và hấp dẫn trên cung đường Phnom Penh – Siem Reap.

Được người dân cho biết, ngay từ thuở xa xưa khi cuộc sống còn nhiều khó khăn, nhất là thời Khmer đỏ, những người dân nghèo ở đất nước này đã phải bắt côn trùng làm món ăn, bổ sung chất dinh dưỡng trong bữa ăn thay cho thịt cá. Qua thời gian, từ một món ăn bất đắc dĩ của người dân nghèo, côn trùng đang ngày càng trở thành món ăn đặc sản được ưa chuộng bởi mọi giới… và có mặt trong các bữa tiệc sang trọng ở khách sạn nhà hàng bởi chúng được đánh giá là thực phẩm bổ dưỡng có nhiều chất xơ, protein và hàm lượng dinh dưỡng cao hơn so với thịt cá. Khoa học chứng minh rằng một lượng côn trùng bằng 2kg thì nó sẽ tạo ra 1kg protein cho con người.

Các loại côn trùng bày bán trong chợ.

Chợ đặc biệt chuyên bán côn trùng

Nắm bắt được sự hiếu kỳ và muốn thưởng thức món đặc sản độc đáo này trong văn hóa ẩm thực của Campuchia, chính quyền đã cho xây dựng hẳn một chợ riêng chuyên bán côn trùng cả sống và đã qua chế biến, trở thành điểm dừng chân thú vị không thể bỏ qua của mọi khách du lịch trên tuyến đường du lịch quan trọng từ Phnom Penh đi Siem Reap, nghĩa là từ thủ đô đi khu di tích Angkor nổi tiếng thế giới, với hàng ngàn khách du lịch qua đây mỗi ngày. Khu chợ độc đáo này gọi nôm na là chợ “côn trùng” nằm tại thị trấn Skun thuộc tỉnh Kampong Cham, cách thủ đô Phnom Penh khoảng 70km, không chỉ là “hàng độc” tại Campuchia mà còn cả trên thế giới. Chính vì vậy, mà chúng tôi, những người lần đầu đặt chân đến vùng đất này, không thể không đến khu chợ độc đáo này để tận mắt chứng kiến và thưởng thức những món ẩm thực đặc biệt có một không hai.

Với diện tích khoảng vài nghìn mét vuông, chợ được bê tông kiên cố. Ở đây những sạp bán côn trùng như: Rắn, gián, rết, dế, nhện… đủ tất cả các loại được bày rất nhiều ở khu chính. Hai bên được chia thành những gian hàng bày bán trái cây. Rất nhiều món côn trùng để du khách lựa chọn. Nào là những chú dế chiên giòn thơm nức. Nào là món nhện, bọ cạp chiên hay xào.

Đây là món ăn vừa cuốn hút vừa thử thách du khách nhiều nhất nhưng ít người dám thử nghiệm món ăn này. Nhện toàn thân màu đen, thân to mọng, với những cái chân dài lông lá. Những con bọ cạp càng to như càng cua, tất cả được rửa sạch, để nguyên con, phi mỡ tỏi, hạt tiêu xay cùng các gia vị khác đem chiên cho đến khi giòn. Phổ biến hơn cả là món nhện xào vừa bùi vừa ngậy, thường có mặt trong nhiều bàn nhậu trong chợ.

Có lẽ nên vậy chúng tôi thấy nhiều du khách thường mua về làm quà và chế biến theo cách của mình, giá mỗi con khoảng 10.000-15.000 VNĐ, nếu ngâm rượu khoảng 2-3 tháng là có thể dùng tốt. Loại rượu này có thể chữa đau lưng, nhức mỏi… rượu ngâm nhện rất hiệu quả trong điều trị đau khớp, nhức mỏi lưng, hoặc như rượu mối cũng đem lại nhiều sinh lực nhất là cho cánh mày râu.

Chính vì vậy mà những năm gần đây nhiều loại côn trùng ở Campuchia đã trở thành hàng hóa xuất khẩu sang thị trường các nước Thái Lan, Trung Quốc và cả Việt Nam… nó còn trở thành chút quà lưu niệm đặc biệt của du khách về tặng bạn bè, người thân mỗi khi kết thúc chuyến thăm đất nước chùa tháp - Campuchia.

Những loại côn trùng không thể bỏ qua

Trong vô vàn các loại côn trùng mà chúng ta đã bắt gặp nhiều lần, nhưng cũng có những côn trùng mà chúng ta không dám nghĩ tới như rắn, sên, nhện, bọ hung…

Những loại tương đối hiền như trứng kiến, kiến, sâu, nhộng tằm, ong bắp cày, dế, châu chấu, cà niễng, cà cuống…

Những loại đáng gờm hơn như bọ cánh cứng, nhện nhảy, bò cạp, rết,… trong đó dế và nhện là những món ăn phổ biến hơn, thường thấy bày bán bên vệ đường, những gánh hàng rong xuất hiện trên những bàn nhậu thậm chí là cả trong thực đơn của các nhà hàng.

Tác giả bài viết trong chợ Campuchia.

Chủ những sạp hàng ở đây cho biết, tất cả côn trùng đều được chế biến bằng kỹ thuật nấu khô thay vì ướt nhằm giữ được độ giòn của chúng. Họ cho biết “ Vì bề ngoài của côn trùng thường cứng nên chúng tôi sẽ không bao giờ hấp hay luộc, thay vào đó chúng tôi sẽ chiên, xào hoặc nướng chúng”, họ còn giải thích thêm rằng “Côn trùng không giống như những loại thực phẩm động vật khác, một số ít côn trùng có những bộ phận cần phải loại bỏ, còn lại cơ bản sẽ thì được giữ nguyên để chế biến đảm bảo vị riêng của mỗi loại côn trùng”.

Như vậy, sau khi nướng hoặc chiên mỗi loại côn trùng đều trở nên giòn rụm với mùi vị thơm ngậy rất đặc biệt ấn tượng và hấp dẫn nhiều người, làm quyến rũ hài lòng cả những thực khách khó tính khiến mọi du khách đều không thể bỏ qua món ẩm thực đặc biệt độc đáo này và chính nó đã thúc đẩy du lịch Campuchia đón thêm lượng du khách đáng kể hàng năm.

Hiện nay hầu hết các chợ ở Campuchia đều có bán côn trùng nhất là các chợ đêm, những sạp hàng, mẹt hàng lưu động côn trùng thơm ngậy đủ các loại phục vụ thường xuyên đối với khách du lịch

Giá côn trùng cũng khá bình dân nên du khách dễ dàng “trải nghiệm” món thức ăn thời thượng này - một con nhện nhảy giá chừng 4000 riel, đắt nhất là cà cuống với chừng 3.000 riel/con tương đương 20 - 25 ngàn tiền Việt. Theo kinh nghiệm của một người bạn Việt sống ở Campuchia, để có thể chọn được côn trùng ngon, chúng ta nên bới sâu xuống dưới để tìm những con khô, có sắc vàng đều là hàng mới còn con mềm và có màu sắc đậm hơn thì có thể là hàng cũ từ hôm trước.

Những món ăn chế biến từ côn trùng, có thể khiến nhiều người lần đầu tiếp xúc cảm thấy sợ hãi. Ngược lại nhiều người lại tò mò và hứng thú. Nhưng dù gì đi nữa ta cũng không thể phủ nhận rằng: Chính côn trùng cũng là một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Biết đâu rằng một ngày không xa lại có thể có những trang trại, khu vực nuôi côn trùng và chúng sẽ trở thành một nguồn thực phẩm chính của con người.