Khám phá Phúc Kiến thổ lâu - Thành quách “bất khả xâm phạm” của Trung Quốc

Phúc Kiến thổ lâu, Trung Quốc

Nhờ thiết kế độc đáo, thổ lâu đã trở thành nơi an toàn của người dân địa phương từ thế kỷ 12, giúp họ tránh được nạn cướp bóc hay động đất.

Lịch sử của Phúc Kiến thổ lâu

Ở khu vực núi phía tây nam của tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc còn lưu giữ được hơn 20.000 thổ lâu được xây dựng bằng đất sét từ thế kỷ 12. Chúng được xây dựng để bảo vệ người dân khỏi những tên cướp có vũ khí ở miền Nam Trung Quốc từ thế kỷ 12 đến thế kỷ 19. Cho đến nay, một số thổ lâu đã có tuổi thọ hơn 600 năm và chúng được mệnh danh là “hóa thạch sống” của công trình kiến ​​trúc cổ đại ở Trung Quốc. Vào tháng 7/2008, toàn bộ 46 thổ lâu ở Phúc Kiến đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.

Những thổ lâu này vững chãi như những pháo đài bất khả xâm phạm, bằng chứng là một nhóm người nông dân đã sử dụng một chiếc xe thổ lâu để chiến đấu với quân đội tàn bạo. Và có tận 19 khẩu súng bắn vào nhưng chỉ để lại cho nó một vết lõm nhỏ.

Kiến trúc của Phúc Kiến thổ lâu

Kiến trúc thổ lâu từ lâu được gọi là kiến ​​trúc Hakka (Hakka thổ lâu); chúng được xây dựng bởi người Hakka (người Hẹ). Thổ lâu được xây dựng trên một khu đất rộng hình vuông hoặc hình tròn nhưng hình tròn là phổ biến nhất vì khả năng chống động đất lớn, không gian rộng, thông thoáng. Với mục đích là xây dựng để chống kẻ thù, thổ lâu chỉ có một cửa và không có cửa sổ. Cổng của thổ lâu là điểm trọng yếu nhất, thường được gia cố bằng đá và sắt.

Những bức tường đất được làm cũng rất đặc biệt. Đất trộn với cát lấy ở sông, trứng gà, gạo nếp và nhiều thứ khác. Tất cả chúng đều được nung bằng một phương pháp bí mật tạo nên một chất liệu rất chắc chắn. Các bức tường đất có thể dày tới hai mét. Các cửa sổ được làm bằng gỗ dày khoảng 5 - 6cm với lớp ngoài được gia cố bằng các tấm sắt.

Một thổ lâu thường lớn, có từ 3 đến 5 tầng với gạch ở tầng trên cùng. Bên trong chòi được chia thành nhiều phòng, kho lương thực, kho vũ khí, phòng khách, phòng thờ… Ngoài ra, tầng trên có trần dài để quan sát, có thể bắn súng từ bên trong. Giữa thổ lâu thường có một giếng nước - đây là nơi thờ cúng tổ tiên và tổ chức các hoạt động cộng đồng.

Mỗi thổ lâu có thể được coi là một ngôi làng nhỏ hoặc một “vương quốc nhỏ” của một gia đình lớn. Trái ngược với cấu trúc đơn giản bên ngoài, bên trong của mỗi thổ lâu được trang trí khá linh hoạt, ấm vào mùa đông và mát vào mùa hè. Các phòng đều sáng sủa, thông thoáng, và toàn bộ tòa nhà được xây dựng sao cho chống được động đất.

Với một thổ lâu lớn có thể chứa đến 800 người hoặc một ngôi nhà cho 80 gia đình. Các gia đình sống trong cùng một thổ lâu thường có rất ít hoặc không có sự phân biệt về địa vị xã hội hoặc sự giàu có. Tài sản chung là giếng; cây ăn quả ở dưới đất lâu ngày thường được coi là tài sản chung và không thuộc về một gia đình nào đó. Sự bình đẳng trong mối quan hệ này và cấu trúc phòng thủ thuận lợi giúp cho việc chống trộm cướp ở miền nam Trung Quốc trở nên dễ dàng hơn.

Một số thổ lâu nổi tiếng như là Diên Loa Khánh, Điện La Khang, Dư Xương, Thừa Khải, Tập Khánh, Sở Khê… Trong đó, Điện La Khang được xây dựng vào năm 1796. Đây là ngôi đền đẹp nhất của tỉnh Phúc Kiến, bao gồm ba hình tròn được xây dựng vô cùng công phu, tỉ mỉ: một hình bầu dục và một hình vuông ở trung tâm. Thổ lâu Dư Xương là thổ lâu lâu đời nhất ở Phúc Kiến, nó được xây dựng vào năm 1308, do 5 dòng họ: Lưu, Lã, Trương, Tang và Phạm cùng xây dựng. Đây cũng là thổ lâu đặc biệt nhất với kiến ​​trúc đặc biệt nhất: nghiêng nhưng không đổ.