Loài cây tồn tại từ kỷ Jura có nguy cơ tuyệt chủng

Araucaria araucana tồn tại lâu hơn các loài khủng long.

Cây hạt trần (Araucaria araucana) có lá gai đặc biệt. Các nhà khoa học tin rằng, loài cây này đã tiến hóa để sở hữu những đặc điểm bất thường, nhằm chống lại những con khủng long cổ dài. Tuy nhiên, loài cây này hiện đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.

Cao tới 160 feet (48,8 mét) và có thể sống trong một thiên niên kỷ, đây là loại cây tồn tại từ kỷ Jura - hơn 145 triệu năm trước. Araucaria araucana tồn tại lâu hơn các loài khủng long.

Tuy nhiên, ngày nay, các nhà khoa học cho rằng, loài cây này đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Cây được trồng nhiều ở các khu vườn và công viên trên khắp thế giới. Song, ngoài tự nhiên, loài cây này chỉ mọc dọc theo sườn núi lửa Patagonia ở Chile và Argentina.

Hỏa hoạn, giải phóng mặt bằng, chăn thả và khai thác gỗ quá mức đã thu hẹp khu rừng ôn đới nơi cây Araucaria araucana mọc. Hạt của cây cũng là nguồn thức ăn quý giá cho vẹt đuôi dài.

Các nghiên cứu cho thấy, những con vẹt đuôi dài thực sự có thể giúp cây Araucaria araucana tồn tại ở Patagonia. Những con chim này hoạt động như một “công cụ” chống lại mối đe dọa từ hành vi thu hoạch quá nhiều các loại hạt của con người.

Những con vẹt đuôi dài thường lấy hạt và tiêu thụ chúng từ một ngọn cây cách đó vài mét. Thông thường, vẹt chỉ ăn một phần hạt. Thực tế, việc vẹt đuôi dài loại bỏ một phần lớp vỏ hạt đã tăng cường tốc độ nảy mầm của hạt giống cây. Hơn nữa, vẹt đuôi dài đóng vai trò phân tán hạt giống. Điều đó có nghĩa là cây con sẽ ở xa cây mẹ hơn.

Theo Gabriela Gleiser và Karina Speziale - các nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Đa dạng Sinh học và Môi trường của Argentina thuộc Trường Đại học Quốc gia Comahue, vẹt đuôi dài không phải là “cư dân” duy nhất ăn những loại hạt này. Bởi, hạt cũng là nguồn thực phẩm truyền thống của những người Mapuche bản địa.

Tuy nhiên, việc thu hoạch hạt giống của con người là một mối đe dọa lớn đối với sự sinh sản của cây Araucaria araucana. Những người thu hoạch bất hợp pháp gần như khiến nguồn hạt giống cạn kiệt.

Những loại hạt do vẹt đuôi dài làm hỏng được người dân thu gom. Vì vậy, những hạt bị vẹt ăn một phần vẫn có thể nảy mầm. Cuộc sống của người Mapuche có mối liên hệ lớn với cây Araucaria araucana.

Tuy nhiên, mối liên kết này gần như bị phá vỡ trong thời thuộc địa. Người Mapuche hiện trồng lại cây Araucaria và khám phá lại các tập quán cổ xưa của tổ tiên họ. Mục đích là trồng hạt bền vững và cho phép cây Araucaria phát triển trở lại.