Loài thú tiết ra hương liệu quý như vàng ở gần hậu môn, xuất hiện nhiều tại Việt Nam

Cầy hương hay chồn hương (Viverricula indica) là một loài thú nhỏ thuộc họ Cầy (Viverridae) sống ở các khu vực đồi núi và trung du trên khắp Việt Nam, điển hình như tại nương rẫy, ven suối, trên các savan đồi cây bụi. Chúng có kích cỡ tương đương với mèo nhà dài thân 54-63 cm, dài đuôi 30-43 mm. Chồn hương trưởng thành nặng từ 2 đến 4 kg.

Trên lưng chồn hương có các dải màu đen hoặc nâu dọc xuống dưới. Hai bên hông có đốm nhỏ, phía đuôi có các vòng trắng đan xen kẽ nhau. Chồn hương sống đơn độc, đi kiếm ăn từ tối đến nửa đêm, đôi khi chúng săn mồi vào ban ngày. Thức ăn yêu thích của chúng khá đa dạng bao gồm chuột, côn trùng hay một số loài bò sát nhỏ, chim, quả, rễ cây.

Chồn hương ngủ trong hang hoặc khúc gỗ rỗng khi không đi kiếm mồi. Thời điểm sinh sản của loài vật này từ tháng 4 cho tới tháng 6, mỗi lứa con cái thường đẻ bốn hoặc năm con, thời gian mang thai trung bình kéo dài từ 65 đến 69 ngày.

Chồn hương con mới đẻ khoảng 10 tuần tuổi sẽ đạt trọng lượng 1kg, tuổi thọ trung bình từ 8 đến 9 năm trong điều kiện nuôi nhốt. Điều đặc biệt ở chồn hương là tuyến xạ nằm giữa kẽ hai tinh hoàn con đực, tuyến này tỏa ra mùi thơm giúp chúng thu hút bạn tình vào mùa sinh sản.

Tại Việt Nam, xạ hương của loài chồn hương là dược liệu quý, ngoài ra nó còn được dùng làm nguyên liệu sản xuất nước hoa cao cấp. Bên cạnh đó, người ta còn nuôi chồn hương để lấy thịt, sản xuất cà phê chồn.

Ngoài ra, chồn hương còn sinh sống ở một số khu vực Nam Á, Đông Nam Á, loài vật này được du nhập vào Madagascar và trở thành một phần trong hệ sinh thái ở hòn đảo.

Chúng thuộc diện ít quan tâm trong Sách Đỏ IUCN vì sự phân bố rộng và các quần thể cầy hương khỏe mạnh sống trong cảnh quan nông nghiệp và thứ sinh ở nhiều quốc gia. Tuy nhiên số lượng chồn hương hoang dã ở Việt Nam giảm đáng kể vì tình trạng săn bắn quá mức và mất môi trường sống. Do đó chúng ta cần có ý thức bảo vệ để loài thú này phát triển khỏe mạnh trong môi trường tự nhiên của chúng.