Lý giải bất ngờ về hiện tượng ngón tay nhăn nheo khi ngâm nước lâu

Kỹ sư y sinh Guy German từ Đại học Binghamton (New York) chia sẻ: “Một em nhỏ hỏi tôi liệu các nếp nhăn trên đầu ngón tay có luôn hình thành giống nhau không. Và tôi nhận ra – tôi không biết!”

Tò mò, German cùng cộng sự Rachel Laytin đã bắt tay vào thí nghiệm: ba người tình nguyện ngâm tay trong nước 30 phút, rồi lặp lại sau 24 giờ. Kết quả? Những nếp nhăn – làn da sũng nước với các đường vân uốn lượn – xuất hiện theo cùng một mẫu như cũ.

Ảnh minh họa.

Trái với giả định lâu nay rằng da nhăn là do trương nở, các nhà khoa học chỉ ra rằng điều đó không đủ để lý giải hiện tượng này. Da phải nở ít nhất 20% mới hình thành nếp nhăn – điều gần như không xảy ra khi ngâm nước thông thường.

Thay vào đó, cơ chế đằng sau hiện tượng này là sự co rút của các mạch máu dưới da – một phản ứng thần kinh tự động. Khi nước thấm qua các ống tuyến mồ hôi, nó làm giảm nồng độ muối ở lớp ngoài cùng của da. Hệ thần kinh nhận biết sự thay đổi này và ra lệnh cho các mạch máu co lại. Kéo theo đó, da lõm xuống, hình thành những nếp nhăn đặc trưng.

“Các mạch máu nằm khá cố định, vì thế nếp nhăn hình thành theo cùng một cách mỗi lần ngâm,” German giải thích. “Chúng tôi đã xác nhận điều đó bằng thực nghiệm.”

Điều đáng chú ý là hiện tượng này không chỉ là một phản ứng sinh lý vô nghĩa. Theo các nhà nghiên cứu, nếp nhăn tạm thời trên ngón tay và ngón chân giúp tăng độ bám trong môi trường ẩm ướt – giống như lốp xe rãnh sâu giúp xe bám đường mưa.

Tuy nhiên, nếu đã có ích như vậy, tại sao những nếp nhăn này không tồn tại thường xuyên? Câu trả lời chưa rõ ràng, nhưng các giả thuyết cho rằng nếp nhăn kéo dài có thể làm giảm độ nhạy cảm của ngón tay hoặc tăng nguy cơ tổn thương da.

Nghiên cứu cũng mở ra ứng dụng thực tế trong pháp y. Việc hiểu được cơ chế và đặc điểm nếp nhăn do ngâm nước có thể hỗ trợ nhận dạng nạn nhân trong các vụ tai nạn liên quan đến nước – như đuối nước hoặc thiên tai.

Điều đặc biệt là, ở những người bị tổn thương dây thần kinh giữa (median nerve), các nếp nhăn không xuất hiện. Một sinh viên của German tình cờ có tổn thương này và trở thành “vật chứng sống”: “Chúng tôi kiểm tra và đúng là không hề có nếp nhăn,” ông nói.

Nghiên cứu được công bố trên Journal of the Mechanical Behavior of Biomedical Materials, bổ sung thêm một dạng “dấu vân tay sinh học” độc đáo – nếp nhăn khi ngâm nước – vào danh sách các đặc điểm cá nhân như vân tay hay các sọc da vô hình mà ai cũng có.