Mạch nước phun khổng lồ 800 tuổi sẽ dừng hoạt động?

Old Faithful , mạch nước phun nổi tiếng trong Công viên Quốc gia Yellowstone, phun trào với tần suất đều đặn suốt 800 năm qua. Đây là một trong những điểm thu hút khách du lịch lớn mỗi năm.

Những đợt phun nước và hơi nóng xảy ra do hoạt động địa nhiệt của siêu núi lửa Yellowstone bên dưới. Old Faithful phun trào đúng giờ đến mức các nhà nghiên cứu hoàn toàn có thể dự đoán được. Người ta đặt biệt danh cho mạch nước phun này là chiếc đồng hồ của Eternity.

Nhưng đã lâu rồi Old Faithful không phải lúc nào cũng trung thành đúng như vậy.

Trong vài thập kỷ qua, các nhà khoa học quan sát thấy khoảng cách giữa những lần phun trào của Old Faithful có sự thay đổi đáng kể, từ 60-65 phút vào những năm 1950 thành 90-94 phút từ năm 2001.

Mạch nước phun khổng lồ 800 tuổi sẽ dừng hoạt động?

Để tìm hiểu nguyên nhân và mối liên hệ giữa khoảng cách giữa những lần phun trào của Old Faithful với sự biến động về hạn hán trong dài hạn trong khu vực, các nhà nghiên cứu tại Cơ quan khảo sát địa chất Mỹ (USGS) tiến hành thu thập những mẫu gỗ khoáng hóa quanh gò đất tại Old Faithful.

Đáng chú ý, gò đất khu vực xung quanh mạch nước phun ngày nay cằn cỗi, không còn có cây cối phát triển do các chất thải giàu kiềm bắn tung toé, đóng cặn trên gò đất không còn tương thích với sự nảy mầm phát triển của cây.

Nhóm các nhà nghiên cứu đã phân tích 13 mẫu gỗ khoáng mà họ thu hồi được gò đất của Old Faithful cho thấy chúng phát triển sinh sống nhiều trong giai đoạn năm 1233-1362.

Shaul Hurwitz, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: "Khi gửi các mẫu gỗ đi phân tích với phương pháp định tuổi bằng đồng vị carbon, tôi không biết chúng đã vài trăm hay vài nghìn năm tuổi. Tuy nhiên, kết quả thật thú vị vì tất cả đều trong khoảng thời gian 100 năm tuổi, hình thành từ khoảng thế kỷ 13-14".

Để tìm ra lý do tại sao cây có thể sống trong khoảng thời gian đó và mạch nước dường như không phun trào, nhóm nghiên cứu đã tìm kiếm dữ liệu lịch sử và phát hiện hạn hán xảy ra ở thời điểm đó.

Hạn hán xảy ra làm giảm nước mưa và hạn chế nguồn nước ngầm, khiến Old Faithful không phun trào.

Các liên kết mà nhóm tìm thấy không chỉ lấp đầy khoảng trống lưu giữ thời gian lịch sử của Old Faithful mà cũng có thể chỉ ra khoảng cách giữa các đợt phun trào trong tương lai, khi thế giới ngày càng nóng hơn và khô hơn khi đối mặt với biến đổi khí hậu.

Đó là điều mà Hurwitz đã báo trước hơn một thập kỷ. Nhóm nghiên cứu cho biết rằng các mô hình khí hậu dự đoán những đợt hạn hán nghiêm trọng tương tự có thể xảy ra giữa thế kỷ này, khiến mạch nước phun ít thường xuyên hơn, thậm chí dừng phun trào.