Nếu tất cả cát sa mạc được đào đi, điều gì sẽ xuất hiện ở bên dưới cùng?

Sa mạc thường có lượng bức xạ mặt trời lớn, nhiều cát và gió nóng luôn thổi mạnh tạo ra rất nhiều trận bão cát, hiện nay có khoảng 1/3 diện tích Trái Đất (lục địa) là sa mạc. Lý do chính cho sự hình thành sa mạc là tác động của khí hậu. Các khu vực sa mạc có khí hậu nóng và khô và lượng mưa thưa thớt. Lượng mưa trung bình hàng năm của sa mạc toàn cầu là khoảng 250 mm, có thể nói sa mạc là nơi khô cằn nhất trên thế giới.

Ảnh minh họa

Nhưng sa mạc không phải là không có mưa, đôi khi có mưa lớn đột ngột. Tuy nhiên, do hạn hán kéo dài ở các khu vực sa mạc, nhiệt độ bề mặt cao, dẫn đến sự bốc hơi lớn hơn nhiều so với lượng mưa, lượng mưa ngắn nhanh chóng bị bốc hơi khô.

Ngoài lượng mưa thấp, yếu tố nhiệt độ là một trong những lý do chính tạo nên sa mạc. Sự khác biệt nhiệt độ giữa ngày và đêm của sa mạc cũng rất lớn, nhiệt độ bề mặt ban ngày vào mùa hè có thể đạt khoảng 60°C, nhưng ban đêm sẽ giảm xuống khoảng 0 độ. Sự khác biệt nhiệt độ như vậy hầu như không có sinh vật có thể tồn tại trong môi trường khắc nghiệt này.

Sự can thiệp của con người cũng gián tiếp gây ra sự hình thành sa mạc. Do sự gia tăng dân số nhanh chóng, con người rất cần khai khẩn đất nông nghiệp để trồng ngũ cốc. Xói mòn đất nghiêm trọng ở một số khu vực, cùng với khai quật quá mức của con người, làm trầm trọng thêm quá trình sa mạc hóa đất.

Cát trong sa mạc được hình thành do quá trình sa mạc hóa đất và phong hóa đá. Điều đó có nghĩa là, sa mạc dù lớn đến đâu thì chắc chắn độ dày của lớp cát cũng có giới hạn. Độ dày của lớp cát sa mạc liên quan đến thời gian hình thành, địa hình, hướng và tốc độ gió cục bộ. Các sa mạc ở những nơi khác nhau có độ dày của các lớp cát khác nhau, ngay trong cùng một sa mạc thì độ dày của các lớp cát ở các vị trí khác nhau cũng khác nhau. Thường thì rìa sa mạc là nơi cát mỏng nhất. Theo thống kê, độ dày trung bình của các sa mạc trên thế giới vào khoảng 3,5 mét. Vậy nếu tất cả cát trong sa mạc bị đào bới, những gì sẽ xuất hiện dưới cùng?

Bởi vì sự hình thành đặc biệt của sa mạc, dẫn đến sa mạc thực sự có một "kho báu" phong phú. Sa mạc được tạo ra bởi cát và sỏi do gió lớn mang lại để che đậy vùng đất phong phú.

Và do cấu trúc “lỏng lẻo” đặc biệt của lớp cát sa mạc, một số lượng lớn nước trong lượng mưa đi qua các lớp cát thông qua các khoảng trống, làm cho nhiều khoáng chất được lưu trữ trong lớp đất, tạo thành đất màu mỡ. Ngoài ra, thành phần chính của cát là oxit canxi, phản ứng xảy ra trong quá trình lưu trữ nước lặp đi lặp lại như vậy có thể tạo ra canxi cacbonat, sau khi lắng đọng từ từ sẽ dần dần hình thành một lớp bùn cứng ở bên dưới.

Đặc biệt, bên dưới của lớp bùn thì sa mạc còn chứa nhiều loại tài nguyên khoáng sản phong phú, chẳng hạn như đồng, quặng sắt và thậm chí cả vàng, bạc có thể bị chôn vùi dưới sa mạc, cuối cùng là các lớp đá.

Trên thực tế, cho dù đó là sa mạc, đại dương hay các đặc điểm địa hình khác, nếu bạn loại bỏ nước, trầm tích… và đào sâu xuống lòng đất, cuối cùng bạn sẽ gặp phải những tảng đá cứng. Nếu chúng ta có thể đào hết cát ở sa mạc Sahara, thứ lộ ra cũng sẽ là đá cứng.

Video: Khám phá đoạn đường ‘bậc thanh lên thiên đường’ của Vạn Lý Trường Thành. Nguồn: Yang Fang/Tiền phong.