Ngoại thành Hà Nội có một "cổ trấn" trăm năm tuổi, nơi lưu giữ tuổi thơ của những con người lớn lên vùng đất Bắc

Một thời gian dài làm việc đã dần khiến những người có cuộc sống nơi phố thị cần phải tái tạo lại sức lao động bằng cách đi du lịch, nhưng chỉ có một ngày cuối tuần thì việc đi đâu và làm gì thực sự sẽ là một điều cần phải cân nhắc.

Đã từ lâu những tòa nhà cao ốc, văn phòng điều hoà mát lạnh như bó buộc con người ta vào một lối sống tách rời tuổi thơ của những đứa trẻ đất Bắc lớn lên bên cây đa, bến nước, sân đình. Ấy thế mà lại may, cách trung tâm Hà Nội chỉ khoảng 40km có một "cổ trấn" trăm năm nay vẫn giữ được những nét đẹp truyền thống, ẩn chứa bên trong bao điều thú vị.

Chủ nhật này thay vì làm lười bản thân bằng những trận ngủ nướng đến quá trưa và lê la cà phê cho tới tối thì bắt đầu một cuộc hành trình đến vùng đất mang đậm nét văn hoá Bắc Bộ - Làng cổ Đường Lâm.

Quanh làng cổ Đường Lâm nơi đâu cũng thể hiện nét cổ kính từ những bức tường đá ong đến con đường lát gạch.

 

Để thực hiện một chuyến "đi bụi" chúng tôi chọn phương tiện bằng xe máy, dọc theo Quốc lộ 32 qua Hoài Đức, Đan Phượng rồi thẳng tiến đến làng cổ Đường Lâm trong một sớm ngày mùa, hương thơm của lúa dẫn chúng tôi đến với cổng làng.

Nơi đây vào mùa Hè mới thấy câu nói cửa miệng của người dân xứ Đoài "nắng Sơn Tây, mây Ba Vì", thời tiết nắng như đổ lửa vào buổi sáng sớm thôi thúc chúng tôi đến những địa điểm tham quan thật nhanh.

Ở làng cổ Đường Lâm gồm 5 làng Mông Phụ, Đông Sàng, Cam Thịnh, Đoài Giáp và Cam Lâm liền kề nhau. Các làng này gắn kết với nhau thành một thể thống nhất với phong tục, tập quán và tín ngưỡng hàng ngàn năm nay không hề thay đổi. Nơi đây còn được gọi là đất hai vua do là nơi sinh ra Phùng Hưng và Ngô Quyền.

Để tham quan hết địa điểm du lịch này cần phải có lộ trình thích hợp, du khách có thể chọn đi bộ, thuê xe đạp hoặc xe ôm để đến từng chặng của cuộc hành trình bắt đầu từ đình làng Mông Phụ và kết thúc ở rặng duối hơn 1.000 năm tuổi.

Mua vé rồi bước qua cổng làng đi không xa sẽ bắt gặp đình làng Mông Phụ với lối kiến trúc cổ, xây dựng vào năm 1833 với kiến trúc vòm và lớp đá ong tạo nên một cảnh quan thực sự thanh bình và cổ kính.

Đến Đường Lâm cũng là đến với vùng đất mà những ngôi nhà cổ được xây bằng những viên đá ong, trải qua lớp lang thời gian, bên ngoài cổ kính rêu phong như đang bao bọc lấy "viên ngọc" vô giá của nơi đây. Dẫn lối vào những ngôi nhà cổ là con đường lát gạch, bờ tường vàng óng khiến cho du khách đến đây luôn có cảm giác "cổ trấn" Đường Lâm đã làm thời gian ngừng lại đã bao năm.

Ngôi làng sở hữu tới 956 nhà cổ, tập trung nhiều nhất ởcác thôn Đông Sàng, Mông Phụ và Cam Thịnh. Nhiều ngôi nhà được xác định xây dựng từ các năm 1649, 1703, 1850... Được xây dựng theo lối kiến trúc đặc trưng của làng quê Bắc Bộ với 5 gian, 2 chái. Gian giữa để thờ có bàn thờ, 2 bên được bày biện với sập gụ, tủ chè, bàn ghế tiếp khách thể hiện nề nếp gia phong của các cụ ngày xưa.

Nhà cổ nơi đây có tường xây bằng đá ong, cột kèo trong nhà bằng gỗ lim, mái ngói đua ra ngoài thềm, phía ngoài sân thường là nơi đặt vại tương, bể và giếng nước và những vật dụng đặc trưng liên quan đến nông nghiệp.

Những ngôi nhà cổ được giữ gìn nguyên vẹn, từ những thứ nhỏ nhất như chum vại, cối đá cũng thuộc vào hàng đồ cổ, đã có đại gia vào hỏi mua một ngôi nhà cổ trong làng với giá lên tới 7 tỷ nhưng nhận lại là cái lắc đầu. Bởi không chỉ là một nét đẹp góp phần xây dựng lên làng cổ, mà hơn thế nữa những ngôi nhà có nhiệm vụ cao cả, dành để thờ phụng tổ tiên, nơi mà các con cháu trong dòng tộc có thể trở về gặp gỡ nhau trong những dịp trọng đại.

Cũng chính từ cách sống nơi đây, khi đến làng cổ Đường Lâm điều ấn tượng nhất là tình cảm của các gia đình dành cho du khách, sẽ chẳng có chuyện chèo kéo khách hay toan tính lừa lọc là góc khuất ở một số khu danh thắng, mà đến đây mọi người lại nhẹ nhàng và niềm nở.

Tôi còn ấn tượng lắm những câu nói của cô bé chỗ hàng nước khi mới đến cổng làng, "anh vào ngồi nghỉ rồi uống nước, nếu có muốn đi xe đạp thì qua chỗ em, còn anh thích đi bộ thì em có tấm bản đồ tặng anh đi vào khỏi bị lạc", "cháu ơi vào nhà cô ăn cơm trưa, nay có gà và canh chua ăn cho lại sức...", thử hỏi có mấy nơi người dân lại nhẹ nhàng đến thế.

Nổi tiếng chẳng kém gì làng Cự Đà, làng Bần, món tương ở Đường Lâm gần như nhà nào cũng có, được làm từ ngô, đỗ, hoặc gạo nếp ủ trong những chiếc chum sành với mùi thơm nức mũi. Tại các địa điểm tham quan quanh làng cổ ta vừa có thể chụp ảnh bên những chiếc chum cổ và còn có thể mua trực tiếp thứ đặc sản đậm chất đồng quê này về làm quà thì chẳng còn gì bằng.