DNVN - Trong lịch sử Tam Quốc, Gia Cát Lượng (Khổng Minh) được ca ngợi là bậc kỳ tài hiếm có. Ông không chỉ thông thạo chính trị, quân sự, ngoại giao mà còn tinh thông phong thủy, giáo dục, pháp luật… Với tài trí siêu việt, Gia Cát Lượng đã góp công lớn trong việc giúp Lưu Bị dựng nên nhà Thục Hán.
Thế nhưng, có một người mà ngay cả Gia Cát Lượng cũng phải thừa nhận bản thân kém hơn. Nhân vật này khiến cả ông và Lưu Bị hao tổn công sức mới có thể chiêu mộ được. Khi nhắc đến người này, Khổng Minh từng thẳng thắn thừa nhận:
“Về bản lĩnh bày mưu tính kế, Lượng thua xa Tử Sơ.”
Vậy, Tử Sơ là ai?
Lưu Ba – Kỳ tài kiêu hãnh của thời Tam Quốc
Lưu Ba (Tử Sơ) là một trong những nhân vật kiệt xuất nhưng ít được biết đến thời Tam Quốc. Ông xuất thân danh giá, là con cháu dòng dõi quan lại tại Nam Linh Lăng (Kinh Châu). Ông nội là Lưu Diệu – Thái thú Thương Ngô, cha là Lưu Tường – Thái thú Giang Hạ. Từ nhỏ, Lưu Ba đã bộc lộ trí tuệ xuất chúng nhưng cũng nổi tiếng vì tính cách kiêu ngạo, thường không xem trọng người khác.
Năm 18 tuổi, ông đã được bổ nhiệm làm Chủ Bộ tại Kinh Châu. Tuy nhiên, trái với nhiều nhân sĩ thời bấy giờ, Lưu Ba không có thiện cảm với Lưu Bị. Khi Lưu Bị ngỏ ý muốn kết giao, thậm chí gửi cháu mình đến học hỏi, Lưu Ba đều thẳng thừng từ chối.
Khi Tào Tháo tấn công Kinh Châu năm 208, phần lớn kẻ sĩ trong vùng đều lựa chọn đi theo Lưu Bị. Nhưng Lưu Ba lại có quyết định khác – ông quy phục Tào Tháo và được giao nhiệm vụ chiêu mộ dân chúng ở ba quận Trường Sa, Linh Lăng, Quế Dương.
Thế nhưng, thất bại của Tào Tháo trong trận Xích Bích đã khiến vị mưu sĩ kiêu hãnh này rơi vào tình thế hiểm nghèo. Lưu Ba nhiều lần từ chối lời mời của Gia Cát Lượng, thậm chí còn thay tên đổi họ, trốn đến Giao Chỉ rồi sau đó sang Ích Châu dưới trướng Lưu Chương.
Người duy nhất cảnh báo Lưu Chương về nguy cơ mang tên Lưu Bị
Tại Ích Châu, Lưu Ba được Lưu Chương trọng dụng. Ông là người hiếm hoi nhận ra mối nguy từ việc mời Lưu Bị vào Ích Châu, bởi ông hiểu rõ tham vọng của vị quân chủ này. Lưu Ba nhiều lần dâng sớ can gián, nhưng Lưu Chương không nghe theo, để rồi cuối cùng mất cả cơ nghiệp vào tay Lưu Bị.
Năm 214, khi Lưu Bị chiếm được Ích Châu, Lưu Ba rơi vào thế không còn đường lui và buộc phải quy phục. Từ đó, ông cùng Gia Cát Lượng, Pháp Chính và các mưu sĩ khác dốc sức xây dựng hệ thống chính trị, pháp luật, ổn định quốc khố cho nhà Thục Hán.
Mặc dù là một nhân tài kiệt xuất, Lưu Ba lại không thích kết giao với giới võ tướng. Ông xem nhẹ Trương Phi và nhiều lần tỏ ra lạnh nhạt với các tướng lĩnh, điều này khiến Lưu Bị không hài lòng. Thậm chí, có thời điểm Lưu Bị từng có ý định loại bỏ Lưu Ba khỏi triều đình.
Lời thừa nhận của Gia Cát Lượng
Trong lúc Lưu Bị cân nhắc về số phận của Lưu Ba, Gia Cát Lượng đã đứng ra bảo vệ ông và thẳng thắn thừa nhận:
“Về bản lĩnh bày mưu tính kế, Lượng thua xa Tử Sơ.”
Lời nói này không chỉ thể hiện sự tôn trọng mà còn khẳng định tài năng vượt trội của Lưu Ba trong lĩnh vực mưu lược.
Không chỉ được Gia Cát Lượng đánh giá cao, Lưu Ba còn nhận được sự kính trọng từ các mưu sĩ phe Tôn Quyền như Trần Quần. Đáng tiếc, ông qua đời vào năm 223 khi mới 39 tuổi, để lại nhiều tiếc nuối trong lịch sử Tam Quốc.
Dù không nổi danh như Gia Cát Lượng hay Tuân Úc, Lưu Ba vẫn là một trong những trí giả hiếm có của thời đại, một người duy nhất từng khiến Khổng Minh phải cúi đầu thừa nhận thua kém.
Như Ý (t/h)
Ảnh minh họa.