Người ngoài hành tinh thông minh ‘rất có thể tồn tại’ và họ có thể đang ở ngay trong thiên hà của chúng ta

Các nhà thiên văn học ước tính có 200 tỷ nghìn tỷ ngôi sao trong vũ trụ quan sát được. Với con số khổng lồ này, khả năng Trái Đất là hành tinh duy nhất có sự sống gần như bằng không. Thậm chí, sự sống có thể đang tồn tại ngay trong dải Ngân Hà của chúng ta.

Ảnh minh họa.

Thời đại hoàng kim của khám phá vũ trụ

Nhân loại đang chứng kiến một cuộc cách mạng khoa học vũ trụ. Những công nghệ kính thiên văn tối tân, như James Webb, đã giúp phát hiện hàng nghìn ngoại hành tinh có điều kiện thích hợp cho sự sống.

Các thiết bị dò sóng hấp dẫn đang mở ra một kỷ nguyên mới, cho phép chúng ta quan sát những biến dạng không-thời gian do hố đen và siêu tân tinh tạo ra từ hàng triệu năm ánh sáng.

Không dừng lại ở đó, các công ty vũ trụ tư nhân cũng góp phần thúc đẩy cuộc đua khám phá không gian với những tàu vũ trụ ngày càng hiện đại, tên lửa tái sử dụng, mở ra triển vọng cho những sứ mệnh liên hành tinh.

NASA đã thành công trong việc đưa tàu OSIRIS-REx tiếp cận tiểu hành tinh Bennu khi nó cách Trái Đất 207 triệu dặm, mang về các mẫu vật quý giá. Đồng thời, nhiều quốc gia đã triển khai robot lên Mặt Trăng và sao Hỏa, với tham vọng đưa con người đặt chân lên những thiên thể này trong tương lai.

Nhưng sau tất cả, động lực thúc đẩy những nỗ lực vĩ đại này vẫn là một câu hỏi quan trọng: Sự sống có tồn tại ở nơi nào khác ngoài Trái Đất không?

Định nghĩa sự sống: Không đơn giản như chúng ta nghĩ

Sự sống là gì? Một câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại khiến các nhà khoa học đau đầu.

Các định nghĩa phổ biến thường cho rằng sự sống phải có khả năng tăng trưởng, sinh sản và phản ứng với môi trường. Nhưng điều đó vẫn chưa đủ để mô tả bản chất phức tạp của sự sống.

Một cách tiếp cận khác định nghĩa sự sống là một hệ thống hóa học tự duy trì, có khả năng xử lý thông tin và duy trì trạng thái trật tự thấp.

Tại sao điều này quan trọng? Bởi vì để tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh, chúng ta cần biết chính xác chúng ta đang tìm kiếm điều gì. Và khả năng rất lớn là sự sống ngoài vũ trụ không giống với bất kỳ thứ gì trên Trái Đất.

Sự sống không dựa trên carbon? Hoàn toàn có thể!

Trên Trái Đất, mọi dạng sống đều xoay quanh DNA, RNA và protein, với carbon là nền tảng chính. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu sự sống ngoài hành tinh dựa trên một nguyên tố khác?

Silic là ứng cử viên sáng giá. Với những đặc tính hóa học gần giống carbon, các nhà khoa học đặt giả thuyết rằng sinh vật ngoài hành tinh có thể sử dụng silic thay vì carbon để xây dựng tế bào của chúng.

Trên thực tế, ngay cả trên Trái Đất, silic cũng đóng vai trò quan trọng trong sinh học. Tảo cát, một loại vi sinh vật đại dương, có thành tế bào làm từ dioxide silic – tương tự như thủy tinh. Điều này cho thấy silic hoàn toàn có thể trở thành thành phần cấu tạo nên sự sống, dù chưa có bằng chứng rõ ràng về sự sống dựa hoàn toàn trên nguyên tố này.

Nguồn gốc của sự sống: Đến từ ngoài Trái Đất?

Có hai giả thuyết chính về cách sự sống xuất hiện trên Trái Đất:

Một là các hợp chất hữu cơ cần thiết được mang đến từ thiên thạch.

Hai là chúng tự hình thành từ các phản ứng hóa học trong môi trường sơ khai của Trái Đất.

Những nghiên cứu gần đây cho thấy các thiên thạch rơi xuống Trái Đất có chứa axit amin – thành phần cơ bản để hình thành sự sống. Không chỉ vậy, những thiên thạch này còn có một đặc điểm đặc biệt: sự mất cân bằng trong tính đối xứng của phân tử hữu cơ.

Trên Trái Đất, hầu hết các protein, axit amin, RNA và DNA đều có dạng "tay trái". Thật đáng ngạc nhiên, các phân tử hữu cơ tìm thấy trong thiên thạch cũng có xu hướng thiên về "tay trái" với tỷ lệ lên tới 60%.

Điều này đặt ra một giả thuyết gây chấn động: Sự sống trên Trái Đất có thể có nguồn gốc từ vũ trụ!

Người ngoài hành tinh có thể ở ngay trong thiên hà của chúng ta?

Dựa trên những tính toán khoa học, khả năng Trái Đất là hành tinh duy nhất có sự sống gần như bằng không.

Phương trình Drake – một mô hình tính toán số lượng nền văn minh ngoài hành tinh – cho thấy có thể có 12.500 nền văn minh ngoài Trái Đất chỉ riêng trong dải Ngân Hà.

Nhìn rộng hơn, với 200 tỷ nghìn tỷ ngôi sao trong vũ trụ quan sát được, xác suất tồn tại những nền văn minh tiên tiến khác là gần như chắc chắn.

Thậm chí, một số nhà khoa học cho rằng xác suất nhân loại là nền văn minh duy nhất trong vũ trụ chỉ khoảng 1 trên 10 tỷ nghìn tỷ – tức là gần như không thể xảy ra!

Tại sao chúng ta chưa tìm thấy họ?

Nếu người ngoài hành tinh tồn tại, tại sao chúng ta vẫn chưa liên lạc được với họ? Có nhiều giả thuyết về điều này:

Họ quá xa để liên lạc – Vũ trụ rộng lớn đến mức ngay cả tín hiệu từ một nền văn minh tiên tiến cũng có thể mất hàng nghìn năm mới đến được Trái Đất.

Họ không muốn bị phát hiện – Một nền văn minh thông minh có thể cố ý giữ im lặng để tránh bị phát hiện bởi các mối đe dọa tiềm tàng.

Chúng ta chưa đủ công nghệ – Có thể chúng ta đơn giản là chưa có công cụ để nhận biết sự tồn tại của họ.

Dù lý do là gì, một điều chắc chắn là cuộc tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh vẫn chưa kết thúc. Với những tiến bộ nhanh chóng trong công nghệ và thiên văn học, có thể chúng ta sắp tiến gần hơn bao giờ hết đến việc trả lời câu hỏi vĩ đại nhất của nhân loại: Chúng ta có cô đơn trong vũ trụ?