Nhà thơ duy nhất của Việt Nam từng được đề cử giải Nobel Văn học, tên tuổi vươn tầm quốc tế

Tháng 2/2023, Ủy ban Nobel công bố danh sách 100 cái tên được đề cử trao giải Nobel Văn học vào năm 1972. Điều này là phù hợp với quy định của tổ chức này (giữ kín thông tin đề cử trong 50 năm). Điều gây bất ngờ là ở Việt Nam có một người xuất hiện trong danh sách 100 cái tên đó. Viện Hàn lâm Thụy Điển chú thích ông là nhà thơ, Chủ tịch Hội Văn bút Việt Nam, lần đầu được đề cử và người giới thiệu là Thang Lang. Nhà thơ đó chính là Vũ Hoàng Chương.

Vũ Hoàng Chương (1915 – 1976), là cái tên nổi bật trong phong trào Thơ mới ở Việt Nam. Ông có trình độ học vấn cao, từng theo học trường Albert Sarraut nổi tiếng tại Hà Nội. Đến năm 1937, Vũ Hoàng Chương đỗ tú tài rồi theo học ngành luật. Thế nhưng chỉ được 1 năm, ông chuyển hướng sang làm ngành đường sắt.

Năm 1941, Vũ Hoàng Chương lại quyết định đi học cử nhân toán rồi sau đó đi dạy học. Ông có thời gian gắn bó với nghề dạy toán, văn tại Nam Định, Hà Nội trước khi vào TP.HCM sinh sống.

Thực tế, làng văn nghệ sĩ Việt Nam từng có một người khác cũng được đề cử giải Nobel Văn học là ông Hồ Hữu Tường (1910 – 1980). Tuy nhiên, ông Hồ Hữu Tường là nhà văn, nhà báo. Vì vậy, có thể nói ông Vũ Hoàng Chương là nhà thơ duy nhất đến nay được đề cử giải thưởng này.

Nói đến Vũ Hoàng Chương là nói đến phong trào Thơ mới. Ông có 15 tập thơ, các vở kịch như Trương Chi, Vân muội, Hồng diệp… Sinh thời, nhà thơ này từng có thời gian giữ chức Chủ tịch Hội Văn bút của miền Nam Việt Nam.

Lại nói đến lần Vũ Hoàng Chương được đề cử giải thưởng Nobel Văn học, người đề cử ông khi ấy theo tài liệu của Viện Hàn lâm Thụy Điển là Thang Lang. Nhưng có thể đây là nhầm lẫn về chính tả. Người đó nhiều khả năng là linh mục Thanh Lãng (1924 – 1978), là tiến sĩ văn chương ở Thụy Sĩ, từng giảng dạy đại học ở Sài Gòn và có nhiều công trình nghiên cứu.