Những cuộc hành trình lạc giữa sa mạc Sahara

Giải cứu gần 20.000 người di cư bị bỏ rơi ở sa mạc Sahara trong 3 năm

Sau nhiều ngày di chuyển vất vả với hy vọng được đặt chân đến miền đất hứa, Amadou Sissoko kết thúc cuộc hành trình tại một trung tâm quá cảnh ở Agadez, Niger. Trung tâm này được thành lập với nỗ lực giải cứu, giúp đỡ những người di cư bị lạc ở sa mạc Sahara. Amadou Sissoko đã trả tiền cho những kẻ buôn người để chúng đưa anh qua khu vực phía đông bắc Niger vào Libya. Tuy nhiên, Amadou Sissoko không bao giờ đến đích theo kế hoạch.

"Xe di chuyển vào ban đêm, người lái xe nhìn thấy một chiếc ô tô và anh ta nghĩ đó là kẻ cướp. Anh ta bảo chúng tôi xuống xe và đột nhiên lái xe đi mất. Chúng tôi sống vất vưởng trên sa mạc trong một tuần không có gì để ăn, uống. Chúng tôi cố gắng đi bộ, hy vọng tìm thấy một ngôi làng nào đó. Thật may mắn khi có một chiếc xe tải đi qua và những người trên xe đã cho chúng tôi nước uống", Amadou kể lại. Sau đó, Amadou Sissoko và một nhóm người di cư khác được các nhân viên của Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) trợ giúp và đưa đến Agadez.

IOM cho biết, trong 3 năm qua, tổ chức này đã giải cứu gần 20.000 người di cư bị bỏ rơi ở sa mạc Sahara. Chỉ riêng ngày 15/6/2019 vừa qua, 406 người di cư từ 14 quốc gia Tây Phi, nhiều nhất là Bờ Biển Ngà, Guinea và Mali đã được tìm thấy trên sa mạc và được đưa đến các trung tâm quá cảnh.

"Phần lớn trong số này là những người di cư từ khu vực cận Sahara Châu Phi. Chúng tôi đã đưa họ trở lại các trung tâm quá cảnh người di cư ở Niger. Hiện nay, chúng tôi vẫn tổ chức các cuộc tuần tra cứu hộ thường xuyên ở Sahara - một trong những môi trường khắc nghiệt nhất trên trái đất", Martin Wyss, người đứng đầu IOM tại Niger cho biết

Trong cuộc hành trình đến miền đất hứa, nhiều người di cư đã mắc kẹt trên sa mạc Sahara.

Lộ trình di chuyển mới tăng rủi ro với người di cư

Vào tháng 5/2019 vừa qua, Tổng thống Niger Mahamadou Issoufou cho biết, dòng người di cư, người tị nạn di chuyển về khu vực phía bắc qua Niger đã giảm mạnh so với mức "đỉnh" vào năm 2017. Những kẻ buôn người đang khai thác các tuyến đường nguy hiểm hơn để tránh bị phát hiện. Điều này làm tăng rủi ro đối với người di cư

Trong những năm qua, Niger phải đối mặt với áp lực từ châu Âu để ngăn chặn dòng người di cư từ Tây Phi đến Italia. Vào năm 2015, nước này đã đưa ra quy định khiến "di cư bất thường" trở thành "bất hợp pháp". Theo đó, những người dân địa phương tham gia hỗ trợ di cư có thể phải chịu hình phạt nghiêm khắc. Trước đó, với tư cách là thành viên của Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi (Ecowas), Niger cho phép người dân tự do đi lại. Được hỗ trợ bởi Liên minh châu Âu, Niger cũng tăng cường tuần tra tại các khu vực biên giới và sa mạc Sahara.

"Những biện pháp này không ngăn chặn được dòng người di cư mà còn làm tăng tình trạng di cư bất thường. Những đường dây buôn người thường di chuyển vào ban đêm và đi các tuyến đường vòng. Điều này làm tăng nguy cơ những chiếc xe bán tải chở người di cư bị các băng nhóm tội phạm phục kích và cướp bóc. Nếu bị cảnh sát truy đuổi, chúng có thể bỏ rơi người di cư trên sa mạc. Đôi khi, những kẻ buôn người đánh đập, ăn cắp tiền của người di cư hoặc bán người di cư cho đường dây buôn người khác", Ahmed Kossa, Phó Thị trưởng Agadez nói.

Để giải quyết vấn đề đang đặt ra, định kỳ mỗi tháng một lần, IOM tổ chức đoàn tuần tra cứu hộ bao gồm các nhân viên cộng đồng, nhân viên y tế… "Chúng tôi đã đi tuần tra và thấy những người di cư trong điều kiện sống rất khủng khiếp. Họ không có nước uống khi di chuyển trên sa mạc", Mahaman Azawa, một chuyên gia của IOM nói. Mahaman Azawa cho biết thêm, IOM đưa những người di cư bị lạc trên sa mạc đến các trung tâm quá cảnh, cung cấp thức ăn, nước uống và hỗ trợ, tư vấn tâm lý cho họ.

"Mặc dù đã hỗ trợ rất nhiều nhóm người di cư, tôi vẫn luôn ám ảnh về hình ảnh những ông bố, bà mẹ bế đứa trẻ sơ sinh trên tay, mặt phủ đầy cát và quần áo bị rách toạc. Thật buồn khi có lần tôi tận mắt chứng kiến một người di cư chết trong khi chúng tôi đưa họ về trung tâm quá cảnh", Alhassane Adouel, một chuyên gia của IOM cho biết.