Những phát minh "vượt thời gian” của Trung Quốc

Theo thống kê của Diễn đàn Kinh tế Thế Giới (WEF), Trung Quốc hiện giờ đứng thứ hai về nghiên cứu và phát triển khoa học, chỉ sau Mỹ.Tuy nhiên, ít người biết rằng, trong quá khứ, Trung Quốc sở hữu nhiều phát minh "vượt thời đại".

Dưới đây là những phát minh có thể khiến bạn bất ngờ khi người Trung Quốc cổ đại sáng tạo ra:

1. Giấy, giấy vệ sinh, tiền giấy và thực đơn

Ở thời xa xưa, trong khi người châu Âu mua giấy cói (xuất hiện năm 3.000 TCN) từ Ai Cập và sử dụng giấy da trong nhiều thế kỷ, thì người Trung Quốc đang dùng giấy thật (nguyên mẫu của giấy hiện đại).

Người Trung Quốc cổ đại phát minh ra giấy để ghi chép lại các sự kiện, văn kiện. Ảnh minh họa

Mặc dù trông không giống loại giấy hiện đại mà chúng ta dùng để viết, nhưng mẫu giấy này hóa ra lại là một vật liệu tiện lợi và bền.

Theo một số ghi chép trong lịch sử, một người đàn ông Trung Quốc có tên là Cải Luân đã phát minh ra loại giấy này vào năm 105. Dần dà, vào thế kỷ 14-15, châu Âu cũng bắt đầu lựa chọn giấy thay cho giấy cói.

Ngoài giấy, Trung Quốc thời cổ cũng tạo ra cả giấy vệ sinh. Việc sử dụng loại giấy này được ghi nhận đầu tiên là vào năm 851 trong thời nhà Đường. Sau đó, giấy vệ sinh được sử dụng rộng rãi và dần trở nên phổ biến ở triều đại nhà Minh (1368-1644).

Trong khi đó, giấy vệ sinh chỉ trở thành một sản phẩm được sử dụng rộng rãi ở phương Tây trong nửa sau của thế kỷ 19.

Về tiền giấy, vào thế kỷ thứ 9, người Trung Quốc đã bắt đầu sử dụng giấy để in tiền. Các hóa đơn giấy đầu tiên (còn gọi là ngân phiếu) được dùng để thay thế tiền mặt hoặc trao đổi.

2. In ấn

Mặc dù có nhiều hiện vật in ấn trước đó, nhưng Kinh Kim Cang được coi là cuốn sách in cổ nhất thế giới, với kích thước thông thường. Theo ghi chép lịch sử, cuốn sách này được in vào năm 868 thời nhà Đường. Vào thời đó, in khắc gỗ là kỹ thuật đã được sử dụng rộng rãi.

Kỹ thuật in ấn đã xuất hiện ở Trung Quốc từ rất sớm. Ảnh: Medium

Tuy nhiên, kỹ thuật in ấn này mất khá nhiều thời gian và tốn kém. Một thế kỷ sau, đến thời nhà Tống, Tất Thăng, một nghệ nhân (990-1051) đã nâng cấp kỹ thuật in ấn bằng cách sáng chế ra hoạt tự (hay chữ rời) để khiến việc in ấn trở nên linh hoạt, nhanh chóng.

Sau này kỹ thuật này được cải tiến và khiến việc in ấn trở nên dễ dàng và nhanh chóng hơn. Ảnh: Microcontent

 

Cụ thể, sau khi khắc từng chữ một lên đất sét rồi đem nung trên lửa, những hoạt tự này sẽ được gắn lên một tấm bảng sắt để tạo thành một trang văn bản. Sau đó, tấm bảng sẽ được tháo rời để lấy các ký tự này ra và sắp xếp lại dùng để in một trang văn bản khác.

3. La bàn

Một chiếc la bàn thời nhà Hán, cách đây gần 2.000 năm. Ảnh: Ancientorigins

Trong những chuyến thám hiểm, thật khó để bạn tìm ra hướng đi nếu không có la bàn. Đây được cho là một trong những phát minh vĩ đại nhất của Trung Quốc cổ đại. La bàn được phát minh vào khoảng thế kỷ thứ 3 TCN và ban đầu chúng được các thầy bói sử dụng.

Những người đi biển ở Trung Quốc bắt đầu sử dụng la bàn để định vị và tìm phương hướng cho các con tàu trong triều đại nhà Tống, tức là khoảng thế kỷ 10.

Một điều khá thú vị là không giống như những chiếc la bàn hiện đại chỉ về hướng bắc, la bàn của người Trung Quốc thời xa xưa được tạo ra để chỉ về hướng Nam, bởi đây là hướng của mặt trời vào giữa trưa.

"Kim" của la bàn Trung Quốc được làm từ đá nam châm, một loại quặng sắt từ sẽ trở nên từ hóa khi bị sét đánh.

Ảnh minh họa

Hình dạng của chiếc la bàn thời cổ đại này khá đặc biệt, giống như một cái muôi. Nó được cắt ra từ một miếng nam châm thiên nhiên và được đặt trên một cái đế bằng đồng đã được mài láng.

Phát minh đặc biệt này được cho là tiền đề cho những chiếc la bàn ngày nay trên toàn thế giới.

4. Rượu

Trung Quốc là quốc gia đầu tiên tạo ra rượu. Ảnh minh họa

Nghiên cứu vào năm 2004 của ĐH Pennsylvania tuyên bố rằng Trung Quốc có thể là quốc gia đầu tiên tạo ra rượu nhờ sử dụng công nghệ lên men và chưng cất.

Những phát hiện khảo cổ gần đây cũng cho thấy sự lên men và tạo ra rượu đã có từ rất lâu. Cụ thể, kết quả phân tích từ mảnh gốm 9.000 tuổi được tìm thấy ở tỉnh Hà Nam (Trung Quốc) cho thấy dấu vết của rượu.

Điều này cho thấy những cư dân của Trung Quốc cổ đại đã sử dụng và tạo ra rượu đầu tiên.

5. Dĩa

Đũa chắc chắn là một phần không thể thiếu ở Trung Quốc. Tuy nhiên, trong lần khai quật lăng mộ Tần Thủy Hoàng (259-210 TCN), vị hoàng đế đầu tiên trong lịch sử Trung Hoa, các nhà khảo cổ phát hiện thấy những chiếc dĩa có thiết kế khá hiện đại.

Những chiếc dĩa có hình dáng khá hiện đại được tìm thấy trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng khiến các nhà nghiên cứu bất ngờ. Ảnh minh họa

Điều này thực sự là một bí ẩn và phát minh chiếc dĩa có thể đã được sử dụng ngay từ những thời kỳ cổ đại của Trung Quốc.

6. Đồng hồ cơ khí

Chiếc đồng hồ cơ khí đầu tiên được phát minh ở Trung Quốc. Ảnh minh họa

Ít ai biết được rằng chiếc đồng hồ cơ khí đầu tiên trên thế giới được chế tạo ở Trung Quốc. Người tạo ra nó chính là nhà sư Nhất Hạnh vào năm 725. Chiếc đồng hồ này vận hành bằng cách nhỏ nước làm quay các bánh răng và hoàn tất một vòng quay trong 24 giờ.

Đến thời nhà Tống, kỹ sư nổi tiếng Tô Tụng (1020-1101) đã phát minh một chiếc đồng hồ hiện đại và tinh vi hơn vào năm 1092, sớm hơn khoảng 200 năm trước khi đồng hồ cơ khi bắt đầu xuất hiện ở châu Âu.

7. Máy ghi địa chấn

Gần 2.000 năm trước (vào thời nhà Hán), người Trung Quốc đã phát minh ra thiết bị phát hiện động đất đầu tiên trên thế giới. Đó là máy ghi địa chấn giúp cảnh báo nguy hiểm. Điều thú vị là thoạt nhìn cái máy này trông giống hệt một chiếc bình đồng đẹp mắt.

Máy ghi địa chấn độc đáo được người Trung Quốc phát minh cách đây gần 2.000 năm. Ảnh: Ancientorigins

Chiếc máy ghi địa chấn này có hình dạng là một cái bình bằng đồng với 9 con rồng chúc đầu xuống, bao quanh thân bình.

Dưới 9 con rồng là 9 con ếch há miệng hướng lên trên. Bên trong bình, một con lắc được treo bất động. Khi xảy ra địa chấn, con lắc sẽ kích hoạt các đòn bẩy và một quả bóng nhỏ sẽ thoát ra từ miệng rồng, rơi xuống miệng con ếch ngồi phía dưới.

Chiếc máy này giúp cảnh báo khá tốt vì động đất thường xuyên xảy ra ở Trung Quốc.

Trông có vẻ đơn giản, nhưng phải tới thế kỷ 13, máy ghi địa chấn mới được phát minh ở Ba Tư và ở Pháp vào đầu thế kỷ 18.

8. Tên lửa

Những thành tựu mới đây của Trung Quốc trong hành trình thăm dò không gian thật ấn tượng. Tuy nhiên, ngay từ thời cổ đại, người dân nước này đã chế tạo ra tên lửa truyền cảm hứng cho những thế hệ con cháu sau này để hiện thực hóa ước mơ chinh phục không gian.

Hình ảnh một người lính Mông Cổ chuẩn bị phóng một tên lửa. Ảnh: Ancientorigins

Tên lửa lúc bấy giờ được chế tạo bằng cách đốt cháy thuốc súng để tạo ra phản lực cần thiết.

Đến thời nhà Tống, thuốc súng được sử dụng nhiều cho việc chế tạo tên lửa. Theo đó, người xưa thường nhồi thuốc súng trong một cuộn giấy, gắn vào một mũi tên và sau đó người ta dùng nó để bắn về phía kẻ địch khi giao chiến.

Phát minh tên lửa cổ đại rõ ràng đã được sử dụng rộng rãi trong các hoạt động quân sự và giải trí ở Trung Quốc chẳng hạn như bắn pháo hoa.