Phát hiện bức tường bí ẩn ngăn cách Hệ Mặt Trời với dải Ngân Hà

Trước tiên, điều cần nhớ rằng trong vũ trụ có vô vàn thiên hà, và thiên hà của chúng ta do ban đêm nhìn thấy như lấp lánh ánh bạc nên được người xưa gọi là Ngân Hà, tức Dòng sông Bạc.Hệ Mặt Trời của chúng ta chỉ là một nhóm rất nhỏ gồm Mặt Trời cùng chín hành tinh quay quanh, nằm trên một nhánh của Ngân Hà, vào khoảng 1/3 bán kính tính từ tâm ra ngoài. Thế nhưng mới đây, tàu thăm dò vũ trụ của NASA đã phát hiện một “bức tường” bí ẩn nằm ngay rìa của Hệ Mặt Trời, ngăn cách chúng ta với phần còn lại của Ngân Hà.

Khu vực hình bầu dục màu xanh thẫm, là “trái bong bóng” hay “bức tường” bao quanh bảo vệ cho Hệ Mặt Trời.

Khu vực có chứa bức tường này cách xa Trái Đất với khoảng cách gấp 100 lần khoảng cách từ Mặt Trời tới Trái Đất và là nơi các nguyên tử hydro không tích điện từ không gian giữa các ngôi sao gặp các hạt tích điện từ Mặt Trời rồi phát triển thành một “trái bong bóng” bao bọc lấy Hệ Mặt Trời. Đây được gọi là heliosphere, là vùng không gian mà tác động của gió mặt trời có ảnh hưởng đáng kể.

Còn tại điểm phân cách, được gọi là heliopause, người ta nghĩ rằng có một sự tích tụ hydro từ không gian giữa các vì sao làm cho các tia cực tím chiếu tới gặp phải “bức tường” đều bị phân tán.

Được biết, khoảng 30 năm trước đây, các phi thuyền Voyager 1 và 2 của NASAđã lần đầu tiên phát hiện ra bức tường này. Bây giờ thì đến lượt tàu thăm dò vũ trụ New Horizons mới tìm thấy bằng chứng mới về sự tồn tại của nó.

TS. Leslie Young thuộc Viện Nghiên cứu Tây Nam ở Colorado (Mỹ), phát biểu: “Cái mà chúng ta đang thấy giống như một ranh giới vô hình giữa Hệ Mặt trời và Ngân hà”.

Ngân Hà, tức thiên hà của chúng ta, với hình tròn nhỏ màu xanh là vị trí tương đối của Hệ Mặt Trời.

New Horizons đã phát hiện ra bức tường bằng cách nghiên cứu dữ liệu phổ kế Alice UV đo đạc được trong một khoảng thời gian dài 10 năm, từ 2007 đến 2017 và tìm thấy tia cực tím được gọi là Lyman-alpha, được tạo ra khi hạt năng lượng mặt trời chạm vào nguyên tử hydro.

Ánh sáng cực tím Lyman-alpha có trong khắp Hệ Mặt trời. Nhưng tại điểm phân cách heliopause, chúng có vẻ là một nguồn bổ sung xuất phát từ các bức tường hydro, tạo ra sự phát sáng lớn hơn. Việc các tia cực tím ở bên ngoài bức tường nhiều hơn so với bên trong đã chứng minh là nó đang bị bức tường làm cho phân tán và theo như phát biểu của NASA, đó có thể là dấu hiệu của một bức tường hydro, hình thành tại nơi gió giữa các vì sao chạm vào gió mặt trời.

Tàu thăm dò vũ trụ New Horizons trên đường thực hiện nhiệm vụ.

Tuy nhiên, lại có ý kiến cho rằng có thể một nguồn ánh sáng cực tím khác trong thiên hà của chúng ta đã làm cho bức tường này phát sáng. Vì vậy, để khẳng định, New Horizons sẽ còn phải tiếp tục tìm hiểu về bức tường cứ một năm khoảng hai lần. Tại một số điểm, New Horizons sẽ băng xuyên qua bức tường, và nếu bức tường thực sự có mặt thì lượng ánh sáng cực tím được phát hiện, sẽ giảm. Điều đó sẽ cung cấp thêm một số bằng chứng cho thấy bức tường thực sự hiện hữu.

Các tàu thăm dò Voyager 1 và 2 hiện đã vượt qua bức tường khá xa, vì vậy chúng không thể đóng góp gì thêm cho phát hiện này. Nhưng với New Horizons, sau 12 năm bôn ba, hiện chỉ cách Mặt trời một khoảng cách tương đương 42 lần khoảng cách từ Mặt Trời tới Trái Đất, và hiện đang trên đường khám phá một mục tiêu mới gọi là Ultima Thule và năm 2015, đã bay ngang qua sao Pluto (Diêm vương). New Horizons sẽ tiếp tục nghiên cứu và chúng ta sẽ sớm biết chắc chắn liệu bức tường có hiện hữu hay không.

Theo Thiện Hải/Khám phá