Phát hiện chấn động ở sa mạc Gobi: Móng vuốt khổng lồ tiết lộ loài khủng long chưa từng thấy

Loài khủng long này được đặt tên là Duonychus tsogtbaatari, trong đó Duonychus mang ý nghĩa "hai móng vuốt" theo tiếng Hy Lạp, còn tên loài là vinh danh nhà cổ sinh vật học người Mông Cổ - Khishigjav Tsogtbaatar.

Hóa thạch được khai quật từ sa mạc Gobi, cụ thể là thành hệ Bayanshiree, một trong những "mỏ vàng" hóa thạch lớn nhất châu Á. Đây cũng là nơi từng phát hiện những dấu chân khổng lồ, thằn lằn bay cỡ máy bay và cả cặp “khủng long chiến đấu” nổi tiếng.

Duonychus tsogtbaatari.

Mẫu vật được tìm thấy bởi Viện Hàn lâm Khoa học Mông Cổ từ năm 2012, nhưng chỉ mới được phân tích kỹ lưỡng và công bố gần đây bởi nhóm nghiên cứu do giáo sư Yoshitsugu Kobayashi (Đại học Hokkaido, Nhật Bản) dẫn đầu. Theo phương pháp định tuổi bằng uranium-chì, hóa thạch có niên đại từ 90–95 triệu năm, thuộc kỷ Phấn Trắng.

Không giống các therizinosaur khác, Duonychus chỉ có hai ngón tay nhưng mỗi ngón đều sở hữu một móng vuốt cực đại. Điều đặc biệt là lớp vỏ keratin bao quanh móng vẫn còn được bảo tồn nguyên vẹn, điều hiếm gặp vì keratin thường phân hủy trước khi hóa thạch hình thành.

“Thông thường, chúng tôi chỉ thấy phần xương bên trong móng vuốt. Nhưng ở đây, lớp keratin bao quanh vẫn còn, giúp tái hiện hình dáng thực tế của móng vuốt, dài hơn, cong hơn và đáng sợ hơn nhiều,” Kobayashi chia sẻ với New Scientist.

Dựa trên hình dạng và cấu tạo của móng, các nhà khoa học cho rằng loài khủng long này có thể đã dùng vuốt để móc và kéo lá cây về phía miệng, tương tự như loài lười hoặc tắc kè hoa. Đây là đặc điểm điển hình của nhóm therizinosaur, vốn là những khủng long ăn cỏ hoặc ăn tạp với cổ dài và răng hình lá.

Phát hiện này không chỉ đặc biệt vì móng vuốt lớn mà còn vì số lượng ngón tay. Trong số hàng trăm loài khủng long chân thú (theropods), bao gồm cả Tyrannosaurus rex chỉ có năm loài được biết là đã giảm hoặc mất hoàn toàn ngón tay thứ ba, và tất cả đều diễn ra một cách độc lập, không liên quan nhau. Duonychus là loài đầu tiên trong họ therizinosaur có đặc điểm này, mở ra nhiều câu hỏi mới về cơ chế tiến hóa.

“Việc chỉ có hai ngón tay ở Duonychus là điều chưa từng thấy trong nhóm therizinosaur. Điều đó gợi ý rằng quá trình tiến hóa của các loài này đa dạng hơn nhiều so với những gì chúng ta từng nghĩ,” Kobayashi nhấn mạnh.

Bên cạnh chức năng kiếm ăn, các nhà khoa học cũng không loại trừ khả năng móng vuốt của Duonychus còn phục vụ những mục đích khác như tự vệ, tranh giành lãnh thổ, giao phối hoặc thậm chí là vui chơi.

Nghiên cứu chi tiết về hóa thạch và loài mới này đã được công bố trên tạp chí khoa học iScience, góp thêm một mảnh ghép quan trọng vào bức tranh phức tạp về sự tiến hóa của khủng long.