Radar xuyên băng phát hiện “thành phố nước” chôn dưới Nam Cực

Đó là một trong những hồ ngầm chứa nước lỏng lớn nhất từng được phát hiện ở Nam Cực, mà các nhà khoa học đã đặt tên là Snow Eagle - Đại Bàng Tuyết. Hồ Snow Eagle nằm trong một hẻm núi sâu hàng km ở vùng cao nguyên của Princess Elizabeth Land, cách bờ biển vài trăm km, theo Sci-News.

Hồ băng ngầm hiện ra trong hình ảnh của RADARSAT - Ảnh: ESA

Tiến sĩ Don Blankenship từ Viện Vật lý Địa cầu tại Đại học Texas ở Austin (Mỹ), tác giả cao cấp của nghiên cứu, cho biết: “Hồ này có khả năng ghi lại toàn bộ lịch sử của dải băng Đông Nam Cực, sự khởi đầu của nó hơn 34 triệu năm trước, cũng như sự phát triển và tiến hóa của nó qua các chu kỳ băng hà".

Theo Science Alert, mặc dù Đông Nam Cực là nơi lạnh nhất Trái Đất, nhưng nó không hoàn toàn bị đóng băng. Hàng trăm hồ nước lỏng đã được phát hiện ẩn bên dưới lục địa. Có một số yếu tố cho phép chúng tồn tại.

Khối lượng của tảng băng bên trên tạo nên áp suất lớn, làm giảm điểm đóng băng của nước bên dưới. Ngoài ra bản thân băng là lớp cách nhiệt hoàn hảo, giúp thế giới ngầm bớt lạnh giá; chưa kể nó còn được sưởi ấm nhẹ nhàng bởi lớp đá bên dưới. Một số hồ có nước màu trắng, là nước bão hòa muối, vốn làm điểm đóng băng giảm thấp hơn nữa.

Vị trí của hồ băng khổng lồ ở Nam Cực - Ảnh: ĐẠI HỌC TEXAS

Các hồ băng ngầm này thường ẩn chứa sự sống sinh trưởng và tiến hóa theo những con đường kỳ lạ, khác với phần còn lại của thế giới. Vì vậy, có thể ví Snow Eagle như một "thành phố nước" do các sinh vật lạ lùng và thú vị bậc nhất thế giới cai quản, mở ra cho các nhà khoa học cả một chân trời nghiên cứu mới.

Các cấu trúc này cũng đem đến hy vọng cho các cuộc săn tìm sự sống ngoài hành tinh ở các thế giới băng giá như Sao Diêm Vương, các mặt trăng Europa, Enceladus... của Sao Mộc và Sao Thổ.

Radar xuyên băng có thể phát hiện ra các cấu trúc này bởi tín hiệu radar phản xạ trở lại qua nước lỏng sáng hơn nhiều so với phản xạ từ khối băng đặc. Vì thế nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi Đại học Texas đã thu thập dữ liệu từ RADARSAT của NASA trong vòng 3 năm từ 2016 đến 2019, phân tích kỹ lưỡng và phát hiện ra điều bất ngờ.

Hồ Snow Eagle nằm trong một hẻm núi lởm chởm sâu 1,6 km, dưới đáy hồ là một lớp trầm tích không kết dính, phải được hình thành từ rất lâu trước khi tảng băng hình thành. Vì vậy, nó là một hồ có từ thời Nam Cực còn là một lục địa xanh, chưa băng giá, theo kết luận của nhà băng học Martin Siegert từ Đại học Hoàng gia London (Anh).

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học Geology.