Tại sao ao nước lâu ngày bỗng có cá mà không ai thả? Chúng đến từ đâu?

Câu nói "hạt cỏ ngàn năm, hạt cá vạn năm" có đúng không? Liệu có thật là trứng cá có thể tồn tại hàng trăm, thậm chí hàng nghìn năm trong đất, và nở ra khi có điều kiện thích hợp?

Tất cả chúng ta đều biết rằng cá không thể tồn tại nếu không có nước. Nhưng nếu bạn từng sống ở nông thôn, bạn sẽ nhận thấy câu nói "ở đâu có nước, ở đó có cá" không phải là vô căn cứ.

Ở các vùng quê, có nhiều ao hoặc mương nhỏ bị bỏ hoang, và sau vài trận mưa lớn, chúng được đổ đầy nước và hồi sinh. Khi đi ngang qua, bạn có thể thấy nhiều cá nhỏ và chạch trong ao. Rõ ràng không ai thả cá vào đó, vậy cá từ đâu đến?

Đó là một câu hỏi phức tạp: những con cá nhỏ trong ao này đến từ đâu?

Mưa

Trước hết, phổ biến nhất là hiện tượng "di chuyển". Vào mùa mưa, ao khô được đổ đầy nước, nước từ ao này có thể tràn vào ao khác, mang theo cá có thói quen di chuyển ngược dòng. Sau khi mưa lớn, các vũng nước nối liền các ao với nhau, một số loài cá không cần nhiều oxy có thể bơi từ ao này sang ao khác, khiến cá xuất hiện trong các ao mới đầy nước. Lây truyền từ động vật Hiện tượng thứ hai, cần một chút may mắn, là do động vật lây lan. Khi động vật uống nước hoặc nghỉ ngơi gần ao, trứng cá có thể dính vào chúng, và khi chúng di chuyển, trứng cá cũng được mang theo.

Ảnh minh họa

Nhiều loài chim kiếm ăn dưới nước có thể dính trứng cá vào chân khi uống nước, và sau khi bay đi, trứng có thể rơi xuống ao khác. Mặc dù trứng cá rời khỏi nước chỉ sống được một thời gian ngắn, nhưng có những trứng may mắn có thể lắng xuống ao khác thành công. Một phương pháp khác là cá chép đẻ trứng vào vỏ trai. Trai thường di chuyển và không hoàn toàn dựa vào nước để di cư. Nhờ vậy, trứng cá có thể được trai mang theo từ ao này sang ao khác.

Phân chim

Nếu phương pháp lây lan từ động vật đòi hỏi may mắn, thì phương pháp thứ ba qua phân chim là một sự ngẫu nhiên tuyệt đối. Trứng cá có thể tồn tại trong hệ tiêu hóa của chim và được đưa đến ao khác qua phân. Mặc dù khả năng sống sót rất thấp, nhưng với số lượng chim lớn, phương pháp này vẫn có tính khả thi.

"Mưa cá"

So với các phương pháp trên, phương pháp thứ tư có thể gọi là cảnh tượng "mưa cá". Khi lốc xoáy biển hút nước và các sinh vật lên không trung, chúng có thể bị gió cuốn xa và rơi xuống, tạo thành "mưa cá". Hiện tượng này khó gặp ở Việt Nam, nhưng ở Úc và một số nước khác, nó khá phổ biến. Một số quốc gia thậm chí còn tổ chức lễ hội "mưa cá" để ăn mừng. Các hiện tượng như "mưa cua", "mưa ốc", "mưa sứa" cũng xảy ra ở nhiều nơi trên thế giới.

Bên cạnh những phương pháp này, người ta còn nghe đến câu "ở đâu có nước, ở đó có cá", tương tự như "hạt cỏ ngàn năm, hạt cá vạn năm", ám chỉ sức sống mạnh mẽ của trứng cá và hạt cỏ. Tuy nhiên, hầu hết các loại trứng cá không thể tồn tại ngoài nước và chỉ sống được trong thời gian rất ngắn. Một số ít, như cá killifish, có thể sống trong môi trường khô trong một thời gian ngắn, nhưng không đến mức "10.000 năm". Điều này chỉ là một sự thổi phồng và là kết quả của sự thiếu hiểu biết từ lâu.

Nhờ những phương thức sinh tồn độc đáo này, chúng ta mới thấy rằng ở đâu có nước, ở đó có cá. "Phép màu" của cá thật đáng kinh ngạc, và việc duy trì sự cân bằng giữa con người và thiên nhiên là trách nhiệm của tất cả chúng ta.