Tại sao lại có gió?

Gió – tưởng chừng chỉ là những luồng không khí vô hình lướt nhẹ qua da thịt, nhưng lại mang trong mình sức mạnh thay đổi thời tiết, tạo ra bão lớn, thổi cánh buồm ra khơi hay làm quay tua-bin tạo ra điện. Nhưng gió từ đâu mà có? Tại sao không khí lại di chuyển?

Câu trả lời nằm ở sự chênh lệch về áp suất khí quyển và nhiệt độ giữa các vùng khác nhau trên Trái Đất.

Gió sinh ra như thế nào?

Gió hình thành do sự di chuyển của không khí từ nơi có áp suất cao đến nơi có áp suất thấp. Hiện tượng này chủ yếu xuất phát từ việc Mặt Trời làm nóng bề mặt Trái Đất không đều.

Ảnh minh họa

Ví dụ, vào ban ngày, Mặt Trời chiếu sáng mạnh hơn ở vùng xích đạo so với các vùng cực, khiến không khí ở xích đạo nóng lên, nở ra và bốc lên cao. Khi đó, áp suất không khí tại vùng này giảm. Trong khi đó, ở những khu vực mát hơn, không khí lạnh hơn và nặng hơn nên có xu hướng di chuyển vào vùng áp suất thấp – nơi không khí đã bốc lên.

Chính sự chuyển động đó đã tạo nên gió.

Gió mạnh hay nhẹ phụ thuộc vào đâu?

Tốc độ của gió phụ thuộc vào mức độ chênh lệch áp suất giữa hai khu vực. Sự chênh lệch càng lớn, không khí di chuyển càng nhanh – tức gió càng mạnh. Ngoài ra, các yếu tố như địa hình, độ cao, và độ xoay của Trái Đất (hiệu ứng Coriolis) cũng ảnh hưởng đến hướng và cường độ của gió.

Ví dụ, gió biển – thường mát và dễ chịu – được tạo ra do đất liền và biển hấp thụ nhiệt không đều. Ban ngày, đất liền nóng nhanh hơn biển, không khí trên đất liền bốc lên, không khí từ biển mát hơn thổi vào thay thế – tạo thành gió biển.

Gió có vai trò gì trong tự nhiên?

Gió không chỉ giúp điều hòa khí hậu, mà còn đóng vai trò quan trọng trong chu trình nước (gió mang hơi nước đến tạo mưa), phát tán hạt giống, lưu thông không khí và thậm chí tạo ra năng lượng sạch qua điện gió.

Tuy nhiên, khi gió trở nên quá mạnh – như trong các cơn bão, lốc xoáy hay gió giật cấp cao – nó có thể gây ra những thiệt hại nặng nề về người và tài sản.