Tại sao quần áo tù nhân thường có họa tiết sọc trắng đen?

Hình ảnh tù nhân mặc áo quần sọc trắng đen là điều quen thuộc trong các bộ phim, truyện tranh và cả trong đời thực ở nhiều nơi trên thế giới. Nhưng bạn có bao giờ thắc mắc vì sao lại là sọc trắng đen mà không phải họa tiết hay màu sắc nào khác? Câu trả lời liên quan đến cả yếu tố lịch sử, tâm lý học và nhu cầu quản lý trong các trại giam.

1. Dễ nhận diện và khó lẫn trốn

Ảnh minh họa.

Vào thế kỷ 19, nhiều nhà tù ở Mỹ và châu Âu bắt đầu sử dụng đồng phục sọc trắng đen để làm nổi bật tù nhân. Trong bối cảnh xã hội lúc bấy giờ, họa tiết sọc được xem là khác thường, thậm chí gây “chướng mắt” – một cách hữu hiệu để phân biệt người phạm tội với dân thường. Nếu một tù nhân cố gắng vượt ngục, họ sẽ rất dễ bị phát hiện do trang phục nổi bật, khó hòa lẫn vào đám đông.

2. Biểu tượng của sự “trừng phạt”

Sọc trắng đen còn được xem như một biểu tượng trực quan cho sự giới hạn và mất tự do. Mỗi vạch sọc là một “song sắt” tượng trưng, phản ánh cuộc sống bị giam giữ và kiểm soát. Đây cũng là một yếu tố mang tính răn đe, nhấn mạnh rằng người mặc nó đang phải trả giá cho hành vi sai trái của mình.

3. Hiệu quả quản lý tập thể

Trong môi trường trại giam, việc quản lý hàng trăm, hàng nghìn tù nhân không hề đơn giản. Quần áo đồng phục có họa tiết rõ ràng giúp cán bộ trại dễ dàng kiểm soát và giám sát. Màu sắc tương phản như trắng – đen cũng giúp dễ phát hiện khi có tù nhân đi sai khu vực hoặc cố ý thay đổi trang phục.

4. Sự thay đổi qua thời gian

Dù họa tiết sọc trắng đen từng rất phổ biến, nhiều nước ngày nay đã chuyển sang sử dụng màu cam, xanh dương hoặc xám cho đồng phục tù nhân. Lý do là vì ngày nay, các quan điểm về cải tạo và nhân quyền đã thay đổi. Một số nơi cho rằng sọc trắng đen mang tính kỳ thị và hạ thấp nhân phẩm, không còn phù hợp với mục tiêu cải tạo tù nhân.