Thầu dầu tía chứa kịch độc nhưng loại cây này lại thường được trồng làm cảnh ở Việt Nam

Hạt thầu dầu (Ricinus communis) thường dùng để sản xuất dầu thầu dầu, một sản phẩm vốn được coi là rất bình thường. Trong ngành dược thường được dùng làm thuốc tẩy, trước đây có loại dầu tẩy giun, trong đó có dầu thầu dầu và tinh dầu giun.

Nhưng bạn có biết rằng, chất ricin trong hạt thầu dầu lại là một trong những chất độc nhất thế giới, được mệnh danh là chất độc nguy hiểm nhất hành tinh?!

Hạt thầu dầu độc như thế nào?

Cây thầu dầu - một loài thực vật trong họ Đại kích (Euphorbiaceae), có thể có nguồn gốc từ Đông Phi. Hạt của cây thầu dầu vốn là một loại hạt dùng để sản xuất dầu thầu dầu, một loại chất được sử dụng khá nhiều trong cuộc sống thường ngày.

Ricin có trong hạt thầu dầu lá một chất kịch độc nguy hiểm. Với đặc tính không mùi, không vị, ricin có độc tính cao hơn cả nọc độc của loài rắn hổ mang nguy hiểm nhất. Ricin có thể gây nguy hiểm cho người sử dụng ngay khi chỉ dùng một lượng nhỏ.

Đã có trường hợp ở Việt Nam bị ngộ độc do ăn quả thầu dầu. Ngày 8/5/2017, Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang tiếp nhận 5 bệnh nhi bị ngộ độc hạt thầu dầu trong tình trạng đau bụng và buồn nôn, nôn. Gia đình phát hiện các trẻ đã nên đưa trẻ đến Bệnh viện đa khoa huyện Sơn Dương để cấp cứu, sau đó chuyển đến Bệnh viện đa khoa tỉnh.

Triệu chứng trúng độc ricin là nôn, đau bụng, đi ngoài, đái ít, khó thở, da tím tái.

Do ricin làm tan máu nên có thể đái hoặc đi ngoài ra máu, rối loạn thị lực và tim mạch, phù phổi cấp, hôn mê và dẫn đến tử vong.

Một đặc tính nguy hiểm của ricin là những triệu chứng trúng độc đầu tiên thường không xuất hiện trước 15 giờ (có chăng là hiện tượng sung huyết võng mạc) sau khi nhiễm.

Cho đến bây giờ vẫn không có phương thuốc nào được cho là có thể giải độc được Ricin. Theo Valette và Salvanet (1936), với liều 0,002mg, đối với 1kg thể trọng đã làm chết một con thỏ, tiêm 0,03mg cho 1kg thế trọng chó là đủ giết chết một con chó. Thông thường, cái chết sẽ đến sau 3 - 8 ngày với người lớn. Liều để giết chết một người lớn là vào khoảng 0,35- 0,7mg nếu vô tình hít phải.