Trồng thành công rau trong vũ trụ

Dự án thử nghiệm trồng rau trong không gian của Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA), có tên gọi Veg-01 vừa được tuyên bố thành công, khi những luống rau diếp trồng hồi tháng 7 cho thu hoạch và các phi hành gia lần đầu tiên có thể thưởng thức chính thành quả trồng trọt của họ trên trạm ISS sau nhiều năm nghiên cứu, thử nghiệm.

Sự kiện gây phấn khích đến mức, kênh truyền hình của NASA đã cho phát sóng trực tiếp cảnh tượng 3 phi hành gia Scott Kelly, Kjell Lindgren và Kimiya Yui hái, rửa các lá rau diếp bằng axit citric trước khi nhấm nháp chúng.

Theo kế hoạch, các phi hành gia sẽ ăn một nửa số rau tươi họ trồng được, và cho đông lạnh nửa số rau còn lại rồi gửi về Trái đất để phân tích khoa học. Đây là mẻ rau diếp thứ hai được thu hoạch trên trạm ISS nhưng là mẻ rau đầu tiên mà phi hành đoàn được phép ăn thử. Mẻ rau này chỉ được gieo trồng sau khi mẻ đầu tiên được gửi về Trung tâm không gian Kennedy (Florida, Mỹ) phân tích an toàn và chứng nhận là rau sạch.

Đây được coi là một đột phá quan trọng, vô cùng hữu ích cho các cuộc thám hiểm không gian đầy tham vọng của con người trong tương lai, chẳng hạn như sứ mệnh chinh phục sao Hỏa.

Các nhà khoa học NASA cho biết, thực phẩm tươi có tác động tích cực đến sức khỏe của các phi hành gia, nhưng việc cung cấp chúng hiện gặp rất nhiều khó khăn trong không gian do các phi hành đoàn không có đủ phương tiện bảo quản lạnh chúng. Trong thực tế, ngay sau khi tiếp cận các nguồn cung cấp thực phẩm tươi, các phi hành gia phải ăn chúng gần như ngay lập tức, trong khi các sứ mệnh thám hiểm không gian dự kiến sẽ ngày càng kéo dài hơn nữa. Vì vậy, giải pháp đơn giản sẽ là các phi hành gia tự trồng rau tươi trong không gian để chống chịu với các chuyến đi dài.

Tuy nhiên, việc trồng rau trong không gian không hề dễ dàng vì môi trường không trọng lực không giữ được nước và đất đứng im. Ngoài ra, trong môi trường không trọng lực, các rễ cây cũng có xu hướng phát triển theo những hướng kỳ dị. Cây trồng không nhận được mưa hoặc ánh sáng mặt trời bên trong lớp tường kim loại lạnh lẽo của trạm vũ trụ.

Để khắc phục, NASA đã phát triển một hệ thống siêu nhà kính mini, sử dụng các "gối" trồng cây. Những chiếc gối là cấu trúc siêu nhẹ, ít cần bảo dưỡng, được chế tạo từ các sợi đặc biệt và được nhồi nén đất, phân bón và các hạt giống. Các phi hành gia sử dụng một bể chứa nước phía dưới gối để giữ ẩm cho rễ cây. Hệ thống siêu nhà kính mini còn được trang bị các đèn LED chiếu ánh sáng đỏ và xanh cần thiết cho sự quang hợp của cây.

Trong môi trường gần như vô trùng của các tàu vũ trụ, việc trồng trọt như trên sẽ trở thành thú vui có lợi cho tâm trạng của các phi hành gia, giúp họ cảm thấy gần gũi với thiên nhiên hơn. Trong trường hợp nghi ngờ tính an toàn của rau trồng trong không gian, họ có thể vứt bỏ gối trồng cây sau khi sử dụng một lần để loại bỏ các vi khuẩn.

Hệ thống siêu nhà kính mini được lắp đặt trên trạm ISS lần đầu tiên vào mùa xuân năm 2014. Sau 33 ngày, cây trồng đã được thu hoạch và gửi về Trái Đất để kiểm tra độ an toàn của rau.