Tư Mã Ý truyền lại cho con cháu 5 điều đáng giá ngàn vàng: Học một lần đáng cả chục năm!

Tào Sảng cố tình vượt quyền đại thần nhiếp chính Tư Mã Ý, bức ép Quách Thái hậu, kiểm soát hoàng đế nhỏ tuổi Tào Phương và toàn bộ triều chính. Bất bình với cảnh ấy, Tư Mã Chiêu tức giận chê trách với cha rằng Tào Sảng đang nhục mạ gia tộc Tư Mã, quả là không thể nhịn được nữa.

>> Xem thêm: 10 triết lý sống quý hơn vàng ngọc của Gia Cát Lượng

Tuy nhiên, Tư Mã Ý lắng nghe ngôn luận của con trai xong vẫn tỏ thái độ rất bình tĩnh. Ông hỏi Tư Mã Chiêu đúng một câu: "Tào Sảng, so với Gia Cát Lượng thì như nào?"

Tư Mã Chiều trả lời: "Như con kiến."

Tư Mã Ý lúc ấy mới cười nói: "Cố tình cãi lý với kẻ ngu dốt, cứng đối cứng để đầu rơi máu chảy, chẳng phải con càng ngu dốt hơn hắn sao? Cuộc đời không thiếu những kẻ ngu dốt như vậy, phải học cách cúi đầu, cứ mặc chúng khoe khoang."

Gặp phải kẻ ngốc, đừng cố lý giải. Đối mặt với thủ đoạn bỉ ổi, cũng chẳng cần trả thù. Cứ để họ tự trải nghiệm cảm giác "ác giả ác báo".

3. Đôi tai này của ta chỉ muốn nằm trong tay phu nhân trọn kiếp trọn đời

Khi Tư Mã Ý vừa mới phò tá Tào Phi, mọi người cùng thiết yến tại Tào phủ. Lúc ấy, lẽ ra Tư Mã Ý phải cùng các đồng môn vui vẻ uống rượu thì ông lại ở trong bếp làm cơm cùng phu nhân của mình.

>> Xem thêm: Gia Cát Lượng mượn lực của Tào Tháo và 3 bài học về nghệ thuật nhờ vả ai cũng nên áp dụng

Khi Trương Xuân Hoa không vui, ông lại hết lời an ủi vợ. Với Tư Mã Ý: "Cho dù bên ngoài có tiệc tùng linh đình như thế nào thì đồ ăn thức uống cũng chẳng thể vừa miệng, chỉ có cơm vợ nấu ở nhà mới thật sự thơm ngon". Một lời nói như vậy đã khiến Trương Xuân Hoa vui vẻ trở lại như ban đầu.

Trương Xuân Hoa cả đời nương tựa vào Tư Mã Ý, trọng nghĩa thâm tình, chưa từng oán than, chỉ cần Tư Mã Ý bình an vô sự thì thiên hạ có ra sao bà cũng không bận lòng. Và đổi lại, Tư Mã Ý đối với thê tử cũng tình sâu nghĩa nặng, bao nhiêu yêu thương đều đặt hết vào một câu nói: "Đôi tai này của ta chỉ muốn nằm trong tay phu nhân đến trọn kiếp trọn đời" – Đây cũng là câu nói mà ông tâm niệm cả đời, cũng thực hiện cả đời.

>> Xem thêm: Giải mã 10 sai lầm lớn nhất của Gia Cát Lượng

4. Thua mà không đau, thua mà không nhục, cái cần học trước tiên là giỏi thua

Gia Cát Lượng.

Sau thất bại trước trận đánh với Khổng Minh, chúng tướng sĩ vô cùng bất mãn, hai người con của Tư Mã Ý đứng ngồi không yên, nôn nóng muốn báo thù rửa hận nhưng tiến vào lều trại của cha, chỉ thấy ông còn vui vẻ ngồi đánh cờ thì cực kỳ tức tối.

Tư Mã Ý bèn hỏi rằng: "Các người là đến đánh trận hay là đến đọ khí thế với người ta? Một lòng muốn thắng thì chắc chắn sẽ thắng sao? Muốn đánh thắng trận, cái đầu tiên phải học là giỏi thua, thua mà không nhục, thua mà không đau, mới là kẻ cười sau cùng".

5. Thần trước giờ không có kẻ địch, chỉ nhìn thấy bạn và thầy

Trong cuộc đời của Tư Mã Ý có 2 đối thủ lớn nhất.

Thời còn phò tá Tào Phi thì đối thủ lớn nhất là Dương Tu, nhưng khi Dương Tu phạm lỗi bị Tào Tháo tuyên xử tử, Tư Mã Ý chủ động xin Tào Tháo cho phép gặp ông ta. Tào Tháo hỏi nguyên nhân, Tư Mã Ý bèn nói rằng: "Thần trước giờ không có kẻ địch, chỉ nhìn thấy bạn và thầy". Chính câu nói này của ông đã làm động lòng Tào Tháo.

Đây là quy tắc xử thế và làm việc của Tư Mã Ý, ông luôn có lòng kính trọng những đối thủ của mình như Gia Cát Lượng, Dương Tu, thậm chí còn không sinh lòng hận thù những người đã từng hại mình, ở thời khắc nguy nan luôn lấy chữ "Hòa" làm trọng.

Sau khi Gia Cát Lượng chết, Tư Mã Ý lấy nước thay rượu tế Khổng Minh, nước mắt tuôn trào, nếu như không có con trai nhắc rằng quân nước Ngụy đang đứng phía sau thì ông đã quỳ xuống mà tế lạy. Ông khẳng khái khen Khổng Minh rằng: "Ông một đời thanh bạch giống như bát nước trong, tuy ta với ông là kẻ địch nhưng có khác gì tri âm. Khổng Minh, để ta kính ông một tiếng, tiên sinh!".