Vì sao Australia là nơi trú ngụ của hàng loại loài động vật có nọc độc? Chuyên gia cũng choáng váng trước số lượng khủng

Ảnh minh họa

Úc là nơi có vô số sinh vật có nọc độc bao gồm nhện, rắn, sứa, bạch tuộc, kiến, ong và thậm chí cả thú mỏ vịt. Nhiều loài trong số này có trước cả lục địa Úc, theo Kevin Arbuckle - phó giáo sư về khoa học sinh học tiến hóa tại Đại học Swansea ở Anh cho biết, Australia đã trở thành một vùng đất riêng biệt khoảng 100 triệu năm trước khi tách ra khỏi siêu lục địa phía nam Gondwana.

Một số loài vốn đã có nọc độc chỉ đơn giản là bị mắc kẹt ở Australia khi nước này trở thành một vùng đất bị cô lập. Động vật chân đốt có nọc độc ở đó bao gồm kiến bẫy (chi Odontomachus) có thể gây vết cắn đau đớn nhưng những loài côn trùng này cũng sống ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới khác trên thế giới chứ không chỉ ở Úc. Tương tự, loài kiến bulldog Úc (chi Myrmecia) là loài có thể đốt và cắn đồng thời, nằm trong số những loài kiến nguy hiểm nhất thế giới và được cho là đã giết chết 3 người kể từ năm 1936, theo Kỷ lục Guinness Thế giới. Những dòng kiến độc này đã có mặt ở Gondwana vào thời điểm tách ra và ở đó khi Úc trở thành lục địa của riêng mình.

Đối với nhện, nhện mạng phễu (chi Hadronyche và Atrax) là loài duy nhất ở Úc có thể giết người bằng vết cắn có nọc độc. Theo Bảo tàng Australia, nhện mạng phễu đực ở Sydney (Atrax Robustus) được cho là đã giết chết 13 người, mặc dù chưa có trường hợp tử vong nào ở người được ghi nhận kể từ khi chất kháng nọc độc được đưa ra thị trường vào năm 1981. Một loài nhện góa phụ ở Úc, loài nhện lưng đỏ (Latrodectus hasselti) cũng có thể giết người bằng vết cắn có nọc độc.

Tương tự như vậy, các loài động vật chân đầu có nọc độc bao gồm mực, bạch tuộc và mực nang đã tồn tại tới 300 triệu năm.

Theo Michael Lee - giáo sư sinh học tiến hóa tại Bảo tàng Nam Úc và Đại học Flinders chia sẻ, một suy đoán khác của câu trả lời này kéo dài từ 60 triệu năm trước đến từ “một vụ tai nạn của lịch sử”. Hồi đó, sự trôi dạt lục địa đã đẩy Australia qua Nam Cực băng giá khiến hầu hết các loài bò sát ở đây bị tiêu diệt. Khi lục địa từ từ trôi về phía bắc, nó ấm lên và thu hút các loài bò sát một lần nữa. Tình cờ thay, 40 triệu năm sau "tai nạn" này, những con rắn đầu tiên đã xâm chiếm lục địa và chúng tình cờ thuộc họ Elapidae có răng nanh phía trước có nọc độc bao gồm rắn hổ mang, mamba, rắn san hô và taipans, chúng trở thành tổ tiên của loài rắn trên trái đất, sau đó tiến hóa thành những loài rắn độc hơn.

Trong số 220 loài rắn của Úc thì có 145 loài có nọc độc, những con rắn chết người này chiếm tới 65% số lượng rắn ở Úc, mặc dù chỉ có khoảng 15% số rắn trên thế giới là có nọc độc.

Đối với sứa, loài nào cũng có nọc độc, chúng cũng có niên đại hơn 500 triệu năm và trôi nổi trên đại dương kể từ trước khi Australia tồn tại. Việc liệt kê hết các sinh vật có nọc độc ở Úc là điều vô cùng khó khăn. Tuy nhiên loài rắn lại có thể xác định được bởi theo Arbuckle cho biết Úc không đặc biệt phong phú hoặc đa dạng về động vật không xương sống có nọc độc. Úc có một hình ảnh nổi bật và lâu dài là quê hương của các loài động vật có nọc độc cực cao, tuy nhiên phần lớn điều này đã bị cường điệu hóa.

Phó giáo sư Arbuckle nhận định, sự đa dạng động vật có nọc độc ở đây không phải là điều bất thường đối với một khu vực nhiệt đới rộng lớn.