Áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu: Khó khăn thu hút dự án đặc biệt ưu đãi

Ngày 29/11, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu (thuế tối thiểu toàn cầu). Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2024, áp dụng từ năm tài chính 2024.

Theo nghị quyết, thuế suất sẽ áp dụng là 15% với các doanh nghiệp đa quốc gia có tổng doanh thu hợp nhất từ 750 triệu euro trở lên trong 2 năm của 4 năm liền kề nhất. Các nhà đầu tư thuộc diện chịu thuế sẽ buộc phải nộp thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam.

Mức thuế này không áp dụng với các tổ chức của Chính phủ, tổ chức quốc tế, tổ chức phi lợi nhuận, quỹ hưu trí, quỹ đầu tư là công ty mẹ tối cao, tổ chức đầu tư bất động sản là công ty mẹ tối cao. Số thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định về thuế tối thiểu toàn cầu được nộp vào ngân sách trung ương.

Chia sẻ về thách thức và cơ hội trong hoạt động thu hút đầu tư nước ngoài sau khi Việt Nam áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng, về cơ hội, Việt Nam sẽ ngăn dòng chảy thuế sang quốc gia khác và bổ sung nguồn thu cho ngân sách Nhà nước.

Đây là động lực để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi và ban hành chính sách mới. Thu hẹp khoảng cách về chính sách giữa nội luật và thông lệ quốc tế, góp phần thúc đẩy tiến trình phát triển và hội nhập của đất nước.

Đồng thời, là cơ hội để rà soát và cập nhật chính sách ưu đãi đầu tư, qua đó không ngừng hoàn thiện môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam. Thúc đẩy quá trình thực hiện Chiến lược cải cách hệ thống thuế Việt Nam tới năm 2030 với 3 trụ cột: cải cách thể chế quản lý thuế hiệu quả theo hướng hội nhập; phát triển nguồn nhân lực chuyên nghiệp và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin hiện đại trong bối cảnh kinh tế số.

Tuy nhien, theo ông Dũng, việc áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu sẽ làm giảm tính cạnh tranh của môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam, qua đó, làm ảnh hưởng đến mục tiêu thu hút đầu tư nước ngoài. Cụ thể là khó khăn trong việc thu hút các dự án đầu tư quy mô lớn, nhất là các dự án thuộc diện đặc biệt ưu đãi đầu tư.

Việc giữ chân các nhà đầu tư lớn cũng như việc khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng đầu tư kinh doanh tại Việt Nam gặp khó khăn nếu Việt Nam không kịp thời có các giải pháp. Quá trình áp dụng này cũng làm hạn chế trong việc thu hút doanh nghiệp vệ tinh thuộc chuỗi cung ứng của những nhà đầu tư lớn. Nhất là doanh nghiệp thuộc lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, công nghệ cao , trong khi hiện nay, số lượng doanh nghiệp này là đáng kể, đóng góp quan trọng đối với phát triển các ngành công nghiệp tại Việt Nam.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trương xây dựng chính sách hỗ trợ đầu tư khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu phải bảo đảm sức cạnh tranh và hấp dẫn của môi trường đầu tư Việt Nam. Cần có tính chọn lọc, phù hợp với định hướng thu hút đầu tư và phát triển ngành, lĩnh vực.

Trong đó, tập trung ưu tiên các dự án có công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ sạch. Các dự án quản trị hiện đại, có giá trị gia tăng cao, có tác động lan tỏa, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.

“Chính sách hỗ trợ đầu tư khi áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu phải tác động tối thiểu đến ngân sách Nhà nước. Đồng thời, ứng xử bình đẳng giữa các doanh nghiệp, hài hoà cho các đối tượng áp dụng, bao gồm doanh nghiệp thuộc đối tượng áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu, nhà đầu tư mới. Phải phù hợp với quy tắc thuế tối thiểu toàn cầu và có tính khả thi, dễ thực hiện”, ông Dũng cho biết.