Cộng đồng doanh nghiệp rất cần sự đồng hành có trách nhiệm của báo chí

Theo báo cáo tại Hội nghị Báo chí toàn quốc năm 2023, doanh thu của các báo, tạp chí 9 tháng đầu năm 2023 đã giảm 9,4% so với cùng kỳ năm 2022. Tổng nguồn thu năm 2023 của các đài phát thanh truyền hình (PTTH) giảm 23% so với năm 2022.

Hầu hết các đài đều không khai thác được hết thời lượng quảng cáo/ngày trên kênh chương trình theo quy định cho phép của Luật Quảng cáo (10% tổng thời lượng phát sóng/ngày; 5% tổng thời lượng phát sóng đối với kênh truyền hình trả tiền). Có đài, thời lượng quảng cáo trên kênh chỉ đạt vài phút/ngày.

Từ những số liệu thực tế, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Huy Dũng cho rằng, dù là báo in, báo điện tử hay phát thanh truyền hình vẫn dựa khá nhiều vào nguồn thu quảng cáo. Thậm chí có lúc, doanh thu từ quảng cáo luôn chiếm trên 60%, với một số cơ quan báo chí là 90%.

Tuy nhiên, hiện nay các cơ quan báo chí đang phải đối diện với nguy cơ sụt giảm doanh thu mạnh, trong bối cảnh các nền tảng mạng xã hội như Facebook hay Google đã lấy đi khoảng 70% doanh thu quảng cáo của báo chí chính thống.

Bên cạnh đó, hiện các cơ quan báo chí đang gặp một số khó khăn, vướng mắc trong các quy định về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập. Cơ chế giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu sản xuất, cung cấp dịch vụ công sử dụng ngân sách Nhà nước và chính sách về thuế đối với các cơ quan báo chí cần tiếp tục hoàn thiện để thúc đẩy phát triển kinh tế báo chí.

Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành ngày 6/4/2023, mục tiêu đến năm 2025, các cơ quan báo chí tối ưu hóa nguồn thu, trong đó 30% cơ quan báo chí tăng doanh thu tối thiểu 20%. Đây là một thách thức lớn trong bối cảnh nền kinh tế gặp nhiều khó khăn.

Theo nhà báo Lê Quốc Minh - Tổng Biên tập Báo Nhân dân, báo chí toàn cầu đang đối mặt với nhiều thách thức. Các ấn phẩm in giảm cả số lượng lẫn doanh thu. Các ấn phẩm số gia tăng nhưng không đáng kể, phần tăng của ấn phẩm số không thể bù đắp cho phần mất đi của báo in.

"Hiện Google và Facebook chiếm khoảng 70% thị phần quảng cáo. Do vậy, thời gian tới, đa số các cơ quan báo chí cần tìm kiếm doanh thu từ độc giả. Tìm doanh thu từ độc giả ngày càng quan trọng hơn và đó là nguồn thu an toàn hơn", ông Minh nói.

Đồng quan điểm này, PGS, TS Đặng Thị Thu Hương - Phó Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH&NV, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, sự phát triển mạnh mẽ của trực tuyến và các nền tảng di động đòi hỏi các cơ quan báo chí truyền thông phải tái cơ cấu về tổ chức và hoạt động. Làm sao phải thích ứng với logic phát triển kinh tế của môi trường truyền thông kỹ thuật số.

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm cho biết, năm nay, bộ sẽ trình Chính phủ sửa đổi Luật Báo chí. Trong đó, đưa vào một số thể chế về mô hình, quy mô, vị trí pháp lý của cơ quan báo chí trong bối cảnh công nghệ biến động, các mô hình kinh doanh biến động.

“Báo chí hướng đến độc giả thì nguồn thu chính vẫn là từ độc giả. Tuy nhiên, những thực thể khác trong xã hội như cộng đồng doanh nghiệp cũng rất cần sự đồng hành có trách nhiệm của báo chí.

Do đó, trong quá trình tìm cách đi và tìm nguồn thu chính đáng cho báo chí, cơ quan báo chí không nên bỏ qua bất cứ nguồn lực xã hội nào. Đây cũng là quá trình các cơ quan báo chí định vị lại sứ mệnh của mình, định vị lại cách đi của mình để thực sự đóng góp vào sự phát triển chung”, ông Lâm nhấn .mạnh.