EVFTA: Nhiều cơ hội cho cá ngừ Việt Nam

VASEP cho rằng, khi EVFTA có hiệu lực mặt hàng cá ngừ của Việt Nam sẽ có lợi thế về thuế so với các nước như Thái Lan hay Trung Quốc, các nước đối thủ lớn của Việt Nam đang nắm giữ thị phần XK lớn tại EU nhưng đều chưa ký kết FTA với EU.

Số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam cho thấy, EU đang là thị trường xuất khẩu (XK) cá ngừ lớn thứ 2 của Việt Nam trong 10 năm qua. Từ năm 2015, sau khi Việt Nam và EU chính thức kết thúc đàm phán và đến ngày 1/2/2016 văn bản hiệp định được công bố, XK cá ngừ của Việt Nam sang EU tăng trưởng liên tục. Đức, Italy và Tây Ban Nha là 3 thị trường NK cá ngừ lớn nhất của Việt Nam trong khối EU.

Ngành công nghiệp thủy sản của Việt Nam đã được xem là đạt ngưỡng “trưởng thành”, tức là nhóm các mặt hàng có khối lượng giá trị XK tương đối cao sang EU trong những năm qua, nên từ 01/01/2014 Việt Nam đã không được hưởng ưu đãi nữa. Do đó, các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam phải chịu mức thuế cao hơn 20,5%. Điều này đã làm giảm khả năng cạnh tranh của các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam.

Tuy nhiên, theo cam kết trong EVFTA, EU sẽ xóa bỏ thuế quan cho các sản phẩm cá ngừ tươi sống và đông lạnh (trừ thăn/philê cá ngừ đông lạnh mã HS0304) ngay khi hiệp định có hiệu lực. Đối với các sản phẩm thăn/philê cá ngừ đông lạnh mã HS030487, EU sẽ xóa bỏ thuế quan cho Việt Nam theo lộ trình 3 năm, từ mức thuế cơ bản 18%, ngay khi hiệp định có hiệu lực. Với các sản phẩm thăn/philê cá ngừ hấp (nguyên liệu để sản xuất cá ngừ đóng hộp), EU sẽ xóa bỏ thuế quan cho Việt Nam theo lộ trình 7 năm, từ mức thuế cơ bản 24%. Riêng đối với các sản phẩm cá ngừ chế biến đóng hộp (như cá ngừ ngâm dầu đóng hộp, đóng túi, các sản phẩm cá thuộc họ cá ngừ đóng hộp…), EU sẽ miễn thuế cho Việt Nam trong mức hạn ngạch 11.500 tấn/năm.

Do đó, VASEP cho rằng, về lâu dài khi EVFTA có hiệu lực sẽ là lợi thế cho các doanh nghiệp chế biến và XK cá ngừ Việt Nam. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, các DN sẽ còn gặp rất nhiều khó khăn. Vì Hiệp định FTA này bao gồm một chương toàn diện và mạnh về thương mại và phát triển bền vững, bao trùm các vấn đề lao động và môi trường có liên quan trong quan hệ thương mại giữa EU và Việt Nam.

Hiệp định Thương mại Việt Nam - EU (EVFTA) đã được phê chuẩn và sẽ ký kết tại Hà Nội vào ngày 30/6 tới.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá, Việt Nam đã tham gia nhiều FTA và nền kinh tế được hưởng lợi nhiều từ những hiệp định này. Với EVFTA, Việt Nam sẽ có cơ hội tiếp cận sâu hơn vào thị trường 28 nước thành viên liên minh châu Âu.

Theo hiệp định, trên 99% hàng xuất khẩu của VN sang EU sẽ được xóa bỏ thuế nhập khẩu ngay sau khi hiệp định có hiệu lực, hoặc sau một lộ trình ngắn. Đây có thể coi là mức cam kết cao nhất mà Việt Nam đạt được trong các hiệp định FTA đã được đàm phán tới nay.

65% thuế đối với hàng xuất khẩu từ EU sang Việt Nam sẽ biến mất ngay khi EVFTA có hiệu lực, trong khi phần còn lại sẽ được giảm dần trong 10 năm. 71% thuế hàng xuất khẩu của Việt Nam sang EU cũng sẽ bị loại bỏ khi EVFTA có hiệu lực và phần còn lại mất dần trong 7 năm.

EVFTA cũng sẽ giảm nhiều hàng rào phi thuế quan hiện có để giao dịch với Việt Nam, mở ra các dịch vụ ở Việt Nam và thị trường mua sắm công khai cho các công ty EU, trong khi IPA sẽ tăng cường bảo vệ các khoản đầu tư của EU vào Việt Nam.