Hai kịch bản cho tăng trưởng kinh tế

Hai kịch bản tăng trưởng

Tại hội thảo “Đánh giá tình trạng kinh tế Việt Nam năm 2021 và dự báo những rủi ro cho năm 2022” diễn ra ngày 18/10, TS. Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS) cho biết, kinh tế Việt Nam trong giai đoạn 9 tháng đầu năm 2021, do dịch bệnh COVID-19 bùng phát khiến cho nền kinh tế Việt Nam phát triển chậm hơn so với các nước khác và lỡ một nhịp hồi phục từ năm 2020.

Ông Thành cho rằng, một trong những lý do chúng ta bị chậm chân trong hồi phục kinh tế là do chiến lược tiêm vaccine.

Cũng theo ông Thành, trong khi các nước đã đi vào quỹ đạo ổn định mở cửa giao lưu quốc tế thì Việt Nam vẫn còn rất bối rối gây đứt gãy chuỗi cung ứng, xáo trộn thị trường lao động, doanh nghiệp nội địa bị tổn thương nặng nề. Từ đó dẫn đến kết quả tăng trưởng của 9 tháng đầu năm vẫn chưa phản ánh hết những khó khăn của nền kinh tế, đặc biệt là đối với khu vực phi chính thức. Sức đề kháng của doanh nghiệp đang suy giảm nghiêm trọng đặc biệt là trung tâm kinh tế khu vực Đông Nam Bộ.

Triển vọng tăng trưởng vẫn phụ thuộc vào tốc độ và quy mô tiêm chủng vaccine; hiệu quả/phản ứng phụ của các biện pháp phòng chống bệnh dịch; hiệu quả thực chất của các gói hỗ trợ và thúc đẩy tăng trưởng.

Từ những phân tích trên, các chuyên gia của VESS đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng khi kết thúc năm 2021. Ở kịch bản cao: cả nước thống nhất các biện pháp thích ứng với bệnh dịch và vẫn đảm bảo sản xuất, lưu thông hàng hoá không bị đứt gãy từ quý IV/2021. Các hoạt động sản xuất tiêu dùng dần được hồi phục. Các trung tâm kinh tế hoàn thành kế hoạch tiêm chủng ngay trong nửa đầu quý IV và mở rộng ra các tỉnh trong những tháng cuối năm. Ở kịch bản này, công nghiệp và xây dựng tăng trưởng 4%, nông lâm thuỷ sản tăng 2,5% và GDP sẽ tăng ở mức 1,8-2%.

Ở kịch bản thấp: chính sách tiếp tục thiếu đồng bộ. Bệnh dịch có khả năng tái phát ở một số địa phương dẫn tới việc phải thực hiện hạn chế đi lại. Tình trạng “đóng-mở” lặp lại ở một số nơi xuất hiện các ca nhiễm tăng tính bất định cho sản xuất. Thiếu hụt lao động diễn ra đến hết quý I/2022. Chi phí tăng cao khiến nhiều ngành thu hẹp, doanh nghiệp tiếp tục đóng cửa hoặc hoạt động cầm chừng, và GDP sẽ chỉ ở mức thấp 0,2%.

Theo TS. Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam (VESS), kết quả tăng trưởng của 9 tháng đầu năm vẫn chưa phản ánh hết những khó khăn của nền kinh tế.

Cần đẩy nhanh tiêm chủng về các địa phương

Khuyến nghị một số chính sách nhằm thúc đẩy tăng trưởng trong thời gian tới, các chuyên gia của VEPR cho rằng cần ưu tiên đẩy nhanh tiến độ quy mô tiêm chủng về các địa phương; khai thông đi lại và lưu thông hàng hoá. Thực hiện các gói tài khoá tập trung vào củng cố hạ tầng, trang thiết bị y tế, lực lượng y bác sỹ đồng thời hỗ trợ người lao động mất việc (đặc biệt trong khu vực phi chính thức)…, tăng cường chuyển đổi số. Thực hiện chính sách tiền tệ thích ứng, tức đáp ứng nhu cầu tín dụng của nền kinh tế nhưng kiểm soát tăng trưởng cung tiền quanh mức 10%, đi kèm với kiểm soát rủi ro ở mức vừa phải.

Nói về chính sách tiền tệ, chuyên gia kinh tế trưởng của Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách, PGS.TS Phạm Thế Anh đặc biệt nhấn mạnh đến ''bước đệm'' chống rủi ro. Theo ông, hiện tiền gửi rất thấp, ngân hàng không huy động được vốn, tiền đổ vào bất động sản, chứng khoán rất lớn. Lạm phát tiềm ẩn, nợ xấu tăng. Như vậy, dư địa của chính sách tiền tệ rất hẹp. Khả năng hạ lãi suất tiếp gần như là không có. Hỗ trợ của nền kinh tế nếu có chủ yếu sẽ là chính sách tài khoá.

Về các gói hỗ trợ của Chính phủ, trong bối cảnh doanh nghiệp, người lao động chịu tác động nặng nề bởi đại dịch thì việc triển khai kịp thời các gói hỗ trợ là rất cần thiết để tiếp thêm nguồn lực cho họ.

Bên cạnh đó các chuyên gia cũng cho rằng các gói hỗ trợ vừa qua vẫn đang triển khai trên quy mô nhỏ, chưa trúng đối tượng cần kích thích. Nhiều doanh nghiệp phản ánh chưa thể tiếp cận, hoặc có nhận được hỗ trợ thì vẫn còn quá nhỏ để vượt qua khó khăn, tái thiết lại sức sản xuất.

Do đó, các gói hỗ trợ cần đảm bảo hiệu quả thực tiễn, hỗ trợ đúng địa chỉ, đúng đối tượng để kích thích phát triển nền kinh tế sau đại dịch.