Phát hiện cơn bão lạ do hố đen tại trung tâm thiên hà

Nhóm các nhà khoa học, do ông Chris Harrison từ Trung tâm Thiên văn Thiên hà ở Đại học Durham (Anh) đã sử dụng hệ thống VLA của Mỹ để nghiên cứu thiên hà có số hiệu J1430+1339, còn có tên là “Tách trà” dựa trên hình dáng của nó.

Các thiên hà hình êlíp vốn có rất ít hoạt động hình thành ngôi sao, khác biệt rất nhiều so với các thiên hà hình xoắn ốc. Tuy nhiên, các nhà khoa học giờ đây tin rằng các thiên hà hình êlíp ban đầu vốn có thể hình thành sao, nhưng hoạt động của các hố đen khổng lồ tại đó đã tiêu diệt các thành phần cần thiết cho quá trình trên.

Ông Harrison nói: “Có vẻ như một hố đen khổng lồ đã làm nóng và khiến các loại khí phát nổ trong thiên hà, do đó biến một thiên hà có thể hình thành ngôi sao thường xuyên thành một nơi không còn khí quan trọng và không thể sản sinh ngôi sao”.

“Trong nhiều năm qua, chúng tôi đã thấy bằng chứng trực tiếp của sự việc xảy ra tại các thiên hà rất sáng khi nhìn qua kính thiên văn vô tuyến. Những thiên hà này có nhiều luồng gió vũ trụ hướng về phía hố đen, làm ảnh hưởng đến các khí xung quanh”, ông cho biết thêm. “Tuy vậy, để hiểu được nguyên nhân hình thành của các thiên hà quanh ta, chúng ta cần phải biết liệu quá trình này xảy ra tại các thiên hà ít sáng hơn hay không. Đây là trọng tâm nghiên cứu của chúng tôi”.

Các quan sát từ VLA cho thấy thiên hà “Tách trà” có những cấu trúc giống bong bóng cách trung tâm thiên hà khoảng 30.000 đến 40.000 năm ánh sáng. Ngoài ra, một số cấu trúc hình tia cũng được quan sát trong thiên hà này, cho thấy một vài hoạt động hình thành sao.

Ông Alasdair Thomson, một nhà thiên văn khác của Đại học Durham tham gia nghiên cứu, nói: “Những quan sát này cho thấy hố đen ở trung tâm đang tạo nên một cơn bão ở trung tâm thiên hà, bằng cách tạo ra những lực lớn làm khuấy động các loại khí trong thiên hà của nó. Đây là hoạt động mà trước đó chúng tôi đã thấy tại các thiên hà rất sáng khác. Khả năng của VLA đã cho phép chúng tôi khám phá rằng hoạt động này có thể xảy ra ở những thiên hà ít sáng nếu quan sát kỹ”.

“Cơn bão tại thiên hà “Tách trà” này có nghĩa là hoạt động hố đen loại bỏ hoặc phá hủy các chất hình thành sao có thể đã thường xuyên diễn ra từ trước đó, và có thể là phần quan trọng trong việc tìm ra cách mà các thiên hà quanh chúng ta được hình thành”.