Ai đang 'gào thét ăn vạ' tại Idlib?

Những tin tức trả đũa lẫn nhau giữa quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và SAA tại Idlib đơn giản chỉ là làm nóng tình hình khả năng xung đột quân sự giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Syria mà chủ yếu nhắm tới Thổ Nhĩ Kỳ và Nga. Tuy nhiên Bộ tổng Tham mưu quân đội Thổ Nhĩ Kỳ động binh tại Idlib là thực tế. Có điều, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ không dại dột muốn thách thức, đối đầu với Nga và, SAA cũng vậy, không dại dột tấn công vào các “căn cứ quân sự” của Thổ Nhĩ Kỳ tại Idlid.

Vậy điều gì xảy ra trong trận chiến khi Thổ Nhĩ Kỳ “nhảy xổ ra giữa 2 luồng đạn” SAA và phiến quân Idlib đang bắn nhau?

Ai xâm lược Syria? Ai nuôi dưỡng cho quân khủng bố?

Chiến dịch “Bình minh Idlib” của Quân đội Syria (SAA) mở ra với mục tiêu “giải phóng Idlib hoàn toàn khỏi quân khủng bố”, cho đến nay 11/2 đã 2 tuần. Với chiến thắng mở đầu bằng giải phóng thành phố chiến lược Maarat al Numan đã làm vỡ toang hệ thống phòng ngự của lực lượng phiến quân do Thổ Nhĩ Kỳ chống lưng tại Idlib.

Đến nay, 11/2, khi toàn bộ Tây Aleppo được giải phóng, toàn bộ đường cao tốc chiến lược M5 nối Damascus – Aleppo, sau 8 năm bị quân khủng bố khống chế, nay đã hoàn toàn do chính quyền Assad kiểm soát.

Cùng với đó là một loạt các làng mạc, căn cứ của phiến quân chốt chặn quanh đường M5 bị SAA đánh bật, giải phóng hoàn toàn và với thế trận như “chẻ tre”, SAA và đồng minh (Hezbollah, IRGC…) đã phát triển chiến dịch thần tốc chỉ cách thủ phủ Idlib khoảng 6 km.

Trước tình hình Idlib bị SAA giải phóng chỉ là vấn đề thời gian, Thổ Nhĩ Kỳ, đã buộc phải lộ nguyên hình là một trong số những kẻ “tài trợ khủng bố HTS…” đã không thể ngồi yên…

Bắt đầu từ ngày 5/2, Tổng thổng Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan tuyên bố: Đến cuối tháng 2/2020, nếu SAA không rút hết toàn bộ khỏi Idlib thì quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hành động”. Sau tuyên bố, lực lượng quân sự Thổ Nhĩ Kỳ đang tăng đều đặn trên mặt đất…

Tính đến ngày 10 tháng 2,Thổ đã điều động vượt quá 100 đoàn xe quân sự đến khu vực,đã triển khai khoảng 1.000 đơn vị thiết bị quân sự, bao gồm pháo tự hành, xe tăng chiến đấu M06T và Leopard 2A4…đánh dấu sự tích tụ quân sự lớn nhất của Thổ Nhĩ Kỳ trong khu vực Idlib kể từ năm 2011. Hiện tại, số lượng binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ trong khu vực đã lên tới từ 2.500 đến 3.000 (có tin đưa đến 9.000) gồm 1 lữ đoàn bọc thép, 2 lữ bộ binh cơ giới và lực lượng đặc biệt được trang bị một số pháo phản lực và bệ phóng tên lửa.

Ankara đảm bảo với cộng đồng quốc tế rằng đây là một động thái “phòng thủ duy nhất”, rằng điều này là cần thiết để “chống lại khủng bố và bảo vệ quân đội của họ khỏi sự xâm lược của chế độ Assad đã vi phạm một cách trắng trợn sự xuống thang của Idlib khi tấn công các chiến binh ôn hòa”.

Ngay và luôn, Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ thiết lập một số vị trí trấn giữ ở phía Đông và Đông Nam của thành phố Idlib.Có vẻ như các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ dũng cảm sẵn sàng mạng sống của mình để bảo vệ thành trì của đồng đội của họ là Hayat Tahrir al-Sham (HTS) (LHQ xác định HTS là quân khủng bố), ngăn cản SAA tấn công…

Quả thật, những tin tức chiến thắng của SAA trên chiến trường Idlib đến Tổng thống Erdogan và Bộ Tham mưu của ông ta như súng nổ bên tai, họ cảm thấy như từng tấc đất bị Quân đội Syria giải phóng khỏi quân khủng bố là sự mất mát khủng khiếp của Đế chế Neo-Ottoman tưởng tượng...

Ô hay! Cả thế giới, ngay cả Mỹ và phương Tây đều xác định HTS là lực lượng khủng bố phải diệt nhưng Thổ Nhĩ Kỳ công khai bảo vệ, nuôi dưỡng. Idlib và các vùng khác là lãnh thổ của Cộng hòa Ả rập Syria chứ không phải của Thổ Nhĩ Kỳ. Thế nhưng, Thổ Nhĩ Kỳ có còn coi thế giới, LHQ và thông lệ quốc tế ra gì nữa không?

Idlib là một vấn đề an ninh đối với Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng chúng ta không nên quên rằng đây là những vùng đất của Syria và đang chứa chấp quân khủng bố quốc tế HTS cần phải tiêu diệt. Vậy Thổ Nhĩ Kỳ có lý gì để ngăn cản? Hành động, tuyên bố của Thổ Nhĩ Kỳ còn trắng trợn, vô duyên và khó nghe hơn cả Mỹ tại Iraq.

Tại sao Thổ Nhĩ Kỳ cố “ăn thua” tại Idlib?

Thực tế chiến sự Idlib, Thổ Nhĩ Kỳ chừng đó lực lượng hay nhiều hơn cũng không thể ngăn cản lực lượng SAA và đồng minh với sự hỗ trợ của VKS Nga.

Để đối phó với hoạt động ngày càng tăng của Thổ Nhĩ Kỳ trong khu vực, lực lượng của Assad không ngán ngại, thể hiện sự quyết tâm thực hiện chiến dịch đến cùng...

Mới đây, ngày 10/2 SAA đã tấn công một đồn quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ gần thị trấn Taftanaz của Tây Bắc Syria giết chết 5 lính Thổ Nhĩ Kỳ và làm bị thương 5 người khác.Với cuộc tấn công này, thương vong của Thổ Nhĩ Kỳ từ các cuộc tấn công của chế độ Syria đã lên tới 13, bao gồm cả việc giết chết8 người Thổ Nhĩ Kỳvào ngày 3/2 gần Saraqib.

Số lượng các đài quan sát của Thổ Nhĩ Kỳ bị Syria bao vây cũng tăng lên 7/12 (Thổ Nhĩ Kỳ đã thiết lập 12 đồn quân sự trong và xung quanh Idlib như một phần củathỏa thuận giảm leo thanggiữa Ankara và Moscow năm 2018).

Các lực lượng không quân Nga và Syria đang kiểm soát không phận trên Idlib.Các tàu chiến của Nga được triển khai gần bờ biển Syria và sẵn sàng phóng tên lửa hành trình.Nga có thể tăng cường lực lượng không quân ở Syria trong vòng 24 giờ…

Sau nỗ lực đảo chính năm 2016 chống lại Erdogan, gần ba phần tư phi công của không quân Thổ Nhĩ Kỳ đã bị cách chức.Tình trạng bảo trì của 240 máy bay chiến đấu F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ là không rõ ràng.Người ta ước tính rằng ít hơn một phần tư trong số đó đã sẵn sàng để bay. Không quân Thổ Nhĩ Kỳ không thể thay đổi bức tranh đó. Và, mà dù không như thế thì không quân Thổ Nhĩ Kỳ cũng không phải là đối thủ của VKS Nga.

Đó là chưa tính Liên bang Nga năm 2020 không phải là LB Nga năm 1999, nhưng Putin năm 1999 thì vẫn là Putin bây giờ, Nga – Putin năm 1999 đã ra tay trừng trị quân phiến loạn thổ phỉ tại Chechnya ra sao thì Thổ Nhĩ Kỳ và HTS sẽ không dại đùa với Putin - “Tổng tư lệnh tiểu phỉ”.

Vậy thì tại sao Thổ Nhĩ Kỳ lại cố “ăn thua” với Liên minh Nga – Syria như vậy tại Idlib? Tại sao Thổ Nhĩ Kỳ bất chấp nguy hiểm vẫn điều lực lượng đến Idlib trong khi không có ưu thế về tác chiến?

Tăng cường lực lượng tại Idlib, Thổ Nhĩ Kỳ bất chấp căng thẳng với SAA nhằm đạt 2 mục tiêu:

Thứ nhất, buộc Nga ngồi vào bàn đàm phán về một thỏa thuận mới về ngừng bắn Idlib và thứ 2, một khi bàn đàm phán được thiết lập thì Thổ Nhĩ Kỳ yêu cầu Nga và chính quyền Assad phải bảo đảm Thổ Nhĩ Kỳ được hiện diện tại 3 vùng hình thành sau 3 chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ và không bị SAA tấn công.

Thật ra, sự sụp đổ của lực lượng phiến quân tại Idlib, đành rằng, đây là một thất bại chiến lược của Ankara, nhưng sự sụp đổ tiếp theo của những vùng lãnh thổ mà Thổ Nhĩ Kỳ có được từ 3 chiến dịch “Khiên Euphrates”, Nhành Ô liu” và “Mùa xuân Hòa bình” gồm Afrin, túi Jarablus, al-Rai và al-Bab, Khu an toàn Bắc Syria mới là cơn ác mộng của Ankara.

Mục tiêu thứ nhất của Thổ Nhĩ Kỳ đã đạt được, Nga đã đến đàm phán vào ngày 8/2 tại Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng cuộc đàm phán diễn ra căng thẳng.Người Nga đã không nhúc nhích.Bởi tính toán chiến lược của Nga là Thổ Nhĩ Kỳ và Syria phải hòa giải, bình thường hóa quan hệ (Đọc: “Cây gậy và củ cà rốt dành cho Thổ Nhĩ Kỳ lựa chọn”) trên cơ sở thống nhất toàn vẹn lãnh thổ Syria.

Chính quyền Iran cũng bắn tin sẽ làm trung gian hòa giải cho Ankara và Damascus nhưng hố ngăn cách giữa Ankara và Damascus đã khiến Putin thất vọng.

Liệu sẽ có cuộc gặp giữa Putin và Erdgan hay nói cách khác liệu Putin chấp nhận gặp Erdogan hay không khi lực lượng phiến quân tại Idlib đã bị VKS Nga và SAA dồn vào thế lựa chọn: đầu hàng hoặc chết?

Chắc chắn sẽ có sự đàm phán cấp cao Nga – Thổ Nhĩ Kỳ nhưng Nga – Syria không phải như những kẻ phải ngừng bắn trước áp lực của bất cứ ai khi đã trước ngưỡng cửa chiến thắng. Đối với Nga và Syria trong lúc này, họ luôn chủ động, do đó, kết thúc, hòa bình hay ngừng bắn…tại Idlib là thuộc về nghệ thuật… trong nghệ thuật kết thúc chiến tranh của Nga – Syria.

Quả thật, đến đây, trong nghệ thuật ngoại giao té ra vẫn có chiêu “rạch mặt ăn vạ”. Ngẫm ra hành động của Thổ Nhĩ Kỳ tại Idlib với Nga có vẻ như vậy. Thật thú vị!