Chiến đấu cơ Nga liệu có cần tên lửa Kalibr-A?

Báo chí Nga đã nhiều lần nói về tên lửa hành trình phóng từ trên không 3M-14AE Kalibr-A - tức là phiên bản hàng không của Kalibr dành cho máy bay chiến đấu đa năng Su-35S và MiG-31BM.

>> Xem thêm:MiG-29 mang bom JDAM-ER lần đầu lộ diện

Thậm chí trước khi bị bác bỏ, từng xuất hiện thông tin cho rằng một chiếc Su-35S đã dùng tên lửa Kalibr-A để tấn công mục tiêu mặt đất , từ đó làm nảy sinh khá nhiều nhận xét thú vị liên quan đến vũ khí này.

>> Xem thêm:Ukraine gặp khó khăn với xe tăng Challenger 2 vì yêu cầu của Anh

Người Nga bắt đầu thực hiện dự án tên lửa hành trình phóng từ trên không Kalibr-A vào đầu những năm 1990. Các nhà phát triển của Phòng thiết kế Novator dự định sẽ tạo ra tổng cộng 3 phiên bản sửa đổi.

>> Xem thêm:Ukraine chế tạo “tên lửa nhân dân” tầm bắn 140km

Đó là 3M-54AE - tên lửa chống hạm siêu âm 3 tầng với đầu đạn có thể tháo rời; 3M-54AE-1 là tên lửa chống hạm 2 tầng vận tốc cận âm; 3M-14AE là tên lửa hành trình tấn công mục tiêu mặt đất.

>> Xem thêm:Xe tăng T-80BV Nga phá hủy cứ điểm quân Ukraine

Về đặc điểm và kích thước, những sản phẩm này được cho là hoàn toàn tương ứng với phiên bản hải quân cơ sở của tên lửa Kalibr trang bị trên tàu chiến mặt nước, với định danh Kalibr-NK.

Sự khác biệt đáng kể chỉ nằm ở phạm vi sử dụng - nếu phiên bản Kalibr-NK (tùy thuộc vào sửa đổi) có tầm bắn từ 600 km đến 1.500 km, thì Kalibr-A hàng không sẽ chỉ có phạm vi tác chiến trong khoảng 220 km đến 275 km.

Tuy nhiên đối với trường hợp phiên bản hàng không của tên lửa Kalibr, chúng ta chỉ có thể nói về các đặc điểm "trên giấy", bởi vì dự án đầy tham vọng này không được thực hiện hoàn chỉnh mà nó chỉ dừng lại ở mức mô hình triển lãm.

Ngay cả thời điểm sau năm 2010, bản thân ngành công nghiệp quốc phòng Nga cũng hầu như không đề cập công khai đến tên lửa hành trình phóng từ trên không Kalibr-A.

Theo giới phân tích, Kalibr-A được coi là sản phẩm xuất khẩu, đóng vai trò "mồi nhử" cho những khách hàng tiềm năng có thể mua máy bay chiến đấu Su-35 ở thị trường nước ngoài.

Có vẻ như tổ hợp công nghiệp quân sự Nga hoàn toàn không có kế hoạch sản xuất tên lửa Kalibr-A cho Không quân Nga và Bộ Quốc phòng nước này. Điều đó thực sự xác định tình trạng của dự án này là "chưa được thực hiện".

Phiên bản hàng không của tên lửa Kalibr bị cho là quá cồng kềnh để trang bị cho những máy bay chiến đấu kể cả được phân loại là hạng nặng như Su-35S có khả năng mang tải trọng rất lớn.

Cơ chế phóng của tên lửa Kalibr-A cũng bị nhận xét là quá "cồng kềnh", khi nó phải đưa vào trong một ống phóng, rồi treo vào máy bay chiến đấu. Sau khi được thả từ trên không, quả đạn phải tự phá vỏ để chui ra ngoài rồi khởi động động cơ.

Cách làm này tiềm ẩn nguy cơ cao, bởi vì chỉ một sai sót nhỏ trong quá trình khởi động cũng dẫn tới việc quả đạn bị mắc kẹt, hoặc thậm chí tệ hơn nữa là ống phóng không rời được khỏi máy bay chiến đấu.

Một lý do cũng rất quan trọng nữa đó là Không quân Nga hiện nay đã có tên lửa đạn đạo siêu thanh phóng từ trên không Kh-47M2 Kinzhal trang bị cho tiêm kích MiG-31K với nhiều tính năng ưu việt hơn, bởi vậy việc chế tạo 3M14AE Kalibr-A tỏ ra không còn cần thiết.