Chương trình đối phó mìn SLAM-F của Hải quân Pháp

Bộ trưởng Bộ các Lực lượng Vũ trang Pháp vừa phê duyệt việc khởi động chương trình Hệ thống Chống mìn Tương lai (Système de Lutte Anti-Mines Futur - SLAM-F), giúp các thủy thủ hoạt động cách xa khu vực rà phá bom mìn đặc biệt nguy hiểm thông qua việc sử dụng thiết bị không người lái dưới nước và trên mặt nước, đổi mới chiến thuật và khả năng đối phó mìn, và thay thế tất cả các phương tiện chống mìn hiện có của Hải quân Pháp vào năm 2029.

Trải qua bốn giai đoạn và thu hút sự tham gia của các công ty kỹ thuật-công nghệ hàng đầu châu Âu, Chương trình SLAM-F bao gồm bốn cấu phần chính. Cấu phần đầu tiên là hệ thống không người lái điều khiển từ xa - từ mặt đất hoặc từ tàu chuyên dụng. Đây là trọng tâm của SLAM-F và là chủ đề hợp tác Pháp-Anh nghiên cứu Các biện pháp chống mìn biển (Maritime Mines Counter Measures - MMCM) trong khuôn khổ của Tổ chức chung về hợp tác vũ trang (Joint Organization for Cooperation in Armaments - OCCAr).

Cấu phần thứ hai của chương trình là các tàu đối phó mìn (Bâtiments de Guerre Des Mines - BGDM) sẽ triển khai và vận hành các tàu không người lái điều khiển từ xa. Cấu phần thứ ba là các tàu hỗ trợ thợ lặn rà phá bom mìn thế hệ mới (Bâtiments Bases de Plongeurs Démineurs de Nouvelle Génération - BBPD NG). Cấu phần cuối cùng là Hệ điều hành dữ liệu chiến tranh bom mìn (Système d’Exploitation de Données de Guerre des Mines - SEDGM).

Theo kế hoạch 2019-2025, giai đoạn 1, Chương trình sẽ cung cấp tám hệ thống không người lái chống mìn (bốn trong số đó sẽ được chuyển giao vào năm 2024), bốn đến sáu tàu đối phó bom mìn và năm tàu mới hỗ trợ thợ lặn rà phá bom mìn, sẽ được giao vào khoảng năm 2030. Dự án nghiên cứu thiết kế và sản xuất các nguyên mẫu hệ thống không người lái đã được trao cho Tập đoàn Thales, cùng công ty Nghiên cứu và Xây dựng Hàng không (Études et Constructions Aéronautiques - ECA) là nhà thầu phụ của Pháp, các đối tác Tập đoàn SAAB (Thụy Điển),… và công ty đóng tàu ASV (Anh). Cuối năm 2020, Hải quân Pháp và Anh bắt đầu xem xét các nguyên mẫu sẽ ra đời trong hai năm tới.

MMCM bao gồm sáu phương tiện mặt nước không người lái C-Sweep dài 12m do ASV sản xuất để phát hiện và vô hiệu hóa mìn biển, cũng như thiết bị nổ tự chế dưới nước có kích thước bằng thẻ tín dụng - nhỏ hơn 30 lần so với các phương tiện hiện tại có thể phát hiện. Chúng có thể phát hiện các “đối tượng” ở độ sâu 300m, trong khi các phương tiện hiện tại chỉ có thể phát hiện ở độ sâu 100m.

Ngoài ra, còn có hệ thống vô hiệu hóa mìn đa điểm (Multi-Shot Mine Neutralization System - MuMNS) điều khiển từ xa do SAAB chế tạo; ba phương tiện không người lái dưới nước do ECA phát triển; Sonar phát hiện mìn bằng hình ảnh và khẩu độ tổng hợp (Synthetic Aperture and Mine Detection Imagery Sonar - SAMDIS) của Tập đoàn Thales và một trung tâm tác nghiệp di động bố trí trong hai container dài 6m. Đại diện của Thales cho biết, trong tương lai, họ có kế hoạch đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào hệ thống, tự nó sẽ phân loại mìn dựa trên hình ảnh.

Các phương tiện C-Sweep của ASV có thể được lập trình trước hoặc điều khiển từ xa và có thể hoạt động ở trạng thái sóng biển cấp 4. Chúng được trang bị sonar tổng hợp khẩu độ đa năng cho hoạt động phát hiện, phân loại, định vị (detect, classify, locate - DCL) đầu tiên để phát hiện bất kỳ vật gì dưới đáy biển hoặc trong nước, phân loại và xác định vị trí của chúng.

Nếu một vật thể giống mìn (mine-like object - MILO) được tìm thấy, các phương tiện không người lái Espadon của ECA được trang bị SAMDIS của Thales sẽ được kích hoạt, đưa vào hoạt động. SAMDIS chụp ba hình ảnh đồng thời từ ba góc khác nhau, trong một vùng có đường kính 300m.

Nếu vật thể có khả năng là mìn, phương tiện C-Sweep phóng MuMNS từ một giá đỡ ở phía sau tàu; một sợi cáp quang đảm bảo kết nối và cấp điện có thể giao tiếp cả ở độ sâu 985 feet. MuMNS có thể điều hướng tự động đến một vị trí được xác định hoặc có thể được điều khiển từ xa. Sử dụng sonar và camera trên boong, người vận hành có thể nhận dạng đối tượng khả nghi.

Nếu đó là một quả mìn, người vận hành điều khiển MuMNS đến gần, dùng cánh tay máy với khẩu súng bắn vật liệu phi từ tính để gắn khối chất nổ vào quả mìn. Khối chất nổ được trang bị một bộ phao nổi có chứa tín hiệu vô tuyến được mã hóa. MuMNS có thể đặt ba khối thuốc nổ và sau đó quay trở lại phương tiện mang ASV. Sau khi nó rời khỏi vùng có thể bị tác động, các khối thuôc nổ sẽ được kích nổ từ xa bằng cách sử dụng tín hiệu vô tuyến được mã hóa duy nhất trên mỗi bộ phao nổi.

Giai đoạn thứ hai của Chương trình liên quan đến việc thay thế 10 tàu săn mìn lớp Éridan được đóng vào những năm 1980 trong khuôn khổ dự án hợp tác ba bên giữa hải quân Bỉ, Hà Lan và Pháp được ký kết vào năm 1974. Pháp dự định cho nghỉ hưu toàn bộ đội tàu nói trên vào năm 2029 và thay thế bằng 4-6 tàu hiện đại.

Giai đoạn thứ ba liên quan đến việc thay thế bốn tàu cơ sở rà phá bom dài 41,6 mét, nặng 540 tấn của Pháp, đã có trong trang bị từ những năm 1986-1987. Không có chi tiết nào được tiết lộ liên quan đến một trong hai chương trình thay thế tàu này ngoại trừ việc chúng sẽ được giao nhận "vào khoảng năm 2030", theo một tuyên bố báo chí. Giai đoạn thứ tư liên quan đến hệ thống phân tích dữ liệu chiến tranh bom mìn có tên SEDGM - một lượng lớn dữ liệu này sẽ được xử lý bằng trí tuệ nhân tạo.

Theo tính toán của giới chức và các chuyên gia quân sự Pháp, SLAM-F sẽ góp phần đảm bảo di chuyển tự do trên đại dương cho lực lượng tàu ngầm răn đe hạt nhân cũng như đảm bảo hoạt động của các tàu chiến lược của Hải quân Pháp, bao gồm cả tàu ngầm hạt nhân phóng tên lửa đạn đạo và tàu sân bay, việc tiếp cận các hải cảng của Pháp và, tùy theo tình hình, hỗ trợ triển khai lực lượng tác chiến của hải quân, đảm bảo việc sơ tán công dân, tham gia ngăn chặn khủng hoảng hoặc can thiệp vào các khu vực và môi trường tranh chấp.