Đại chiến Idlib: Ai bị lừa?

Hoạt động quân sự chung quy lại cũng nhằm mục tiêu chính trị, nhưng chính trị là thủ đoạn nên thật khó để chúng ta, người ngoài cuộc, nắm được bản chất của vấn đề.

Trong tình hình chiến sự Trung Đông hiện nay, mắc dù tâm điểm là cuộc chiến Syria, cuộc chiến Libya và các xung đột quân sự thường xuyên xảy ra giữa Israel với các lực lượng do Iran hậu thuẫn…nhưng có rất nhiều bên tham gia, có lợi ích quốc gia đan xen, chồng chéo, cho nên, “mặc cả lợi ích, trên lưng nhau” hay các thỏa thuận ngầm…luôn trong trong phạm trù “thủ đoạn chính trị”.

Khu giảm leo thang Idlib là nơi tập trung cuối cùng của các loại phiến quân thánh chiến được hỗ trợ bởi nhiều quốc gia, trong đó chủ yếu là Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm lật đổ chế độ Assad. Vì vậy chính quyền Assad giải phóng Idlib, quét sạch phiến quân các loại ở đây dù chưa phải là trận cuối, nhưng là trận quyết định kết thúc “nội chiến”, đem đến hòa bình, ổn định cho Syria…

Giới quân sự đã chăm chú theo dõi, tốn không ít giấy mực phân tích, bình luận về giai đoạn đầu của chiến dịch “Dawn in Idlib” mở ra đầu tháng 1/2020 khi quân Assad được sự hỗ trợ của Nga đã giải phóng hoàn toàn Aleppo và tuyến đường huyết mạch M5 nối Damascus – Aleppo. Nhưng chiến sự từ sau ngày 19/2, tức sau cuộc đàm phán về Idlib của Thổ Nhĩ Kỳ tại Moscow thất bại thì chiến sự có điều gì đó bất thường…

Nayrab-điểm quyết chiến chiến lược hay hỏa mù…?

Nayrab – một thị trấn nằm ở phía Tây Nam thành phố chiến lược Saraqib, nó án ngữ con đường cao tốc M4 nối Latakia – Saraqib – Aleppo.

Trong thời gian từ ngày 8/2, kể từ khi SAA giải phóng Saraqib, Nayrab đến nay, liên quân Thổ Nhĩ Kỳ đã có 3 lần phản kích tái chiếm Nayrab.

Lần thứ nhất, 80 quân và xe tăng, thiết giáp của liên quân Thổ Nhĩ Kỳ định đột kích vào Nayrab thì bị không quân Nga “giải tán” ngay tại vạch xuất phát, để lại hơn 40 xác chiến binh.

Lần thứ 2, đây là đòn phản công tái chiếm lớn nhất từ trước đến naytại chiến trường Idlib; là hợp đồng tác chiến công khai đầu tiên giữa phiến quân và quân đội Thổ Nhĩ Kỳ nhằm đạt 2 mục tiêu: Đánh chiếm Nayrab – Saraqib, khống chế M5 và thăm dò phản ứng của Nga sau khi đàm phán tại Moscow thất bại.

Kết quả, VKS Nga lại phá tan đòn phản công tái chiếm này “ngay và luôn” và rất quyết liệt. Hàng chục ngàn chiến binh và một số xe tăng, thiết giáp, pháo binh đã bị tiêu diệt. Sự tổn thất quá lớn nằm ngoài sức chịu đựng của Thổ Nhĩ Kỳ buộc họ dừng chiến dịch phản công, tái chiếm Narab.

Lần thứ 3. Lần này với sự hỗ trợ hỏa lực mãnh liệt của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, phiến quân đã áp đảo thế trận buộc quân Assad phải rút lui và theo tuyên bố của Thổ Nhĩ Kỳ thì họ đã tái chiếm Nayrab và một số làng, thị trấn ngoại ô Saraqib.

Rõ ràng, qua 3 lần quyết tâm tái chiếm Nayrab, chúng ta có thể thấy có vẻ như trong mắt của Bộ chỉ huy-tham mưu liên quân Thổ Nhĩ Kỳ thì Nayrab là một điểm quyết chiến chiến lược của đôi bên. Vậy tại sao lần tái chiếm thứ 3, liên quân Thổ Nhĩ Kỳ có vẻ như đã thắng lợi? Thắng lợi đó của Liên quân Thổ Nhĩ Kỳ có ý nghĩa gì?

Ở góc nhìn chiến thuật, việc Bộ tham mưu liên quân Thổ Nhĩ Kỳ hạ quyết tâm, sử dụng lực lượng mở chiến dịch tái chiếm Nayrab đe dọa Saraqib khống chế M5 chỉ mang tầm…chiến thuật. Do đó chiến thắng cũng có ý nghĩa mang tầm chiến thuật.

Tại sao như vậy?

Chỉ chưa đầy tuần, tuyến phòng ngự Nam Idlib bị toang nhanh không tưởng

Đầu tiên, phải khẳng định là Nga-Syria muốn giữ Nayrab không khó, bởi đã 2 lần họ đã chứng minh sức mạnh hỏa lực vượt trội với ưu thế tuyệt đối của không quân. Nhưng Bộ tham mưu Nga-Syria đã điều sư 25 đặc biệt tinh nhuệ, Sư 4 cơ giới từ Tây Aleppo cùng với Quân đoàn 5 (lực lượng dự bị chiến lược, đơn vị do Nga huấn luyện, trang bị) tập trung tại Nam Idlib.

Một điều rất dễ nhận thấy (trừ khi bị nghi binh) là nếu Sư 25 và Quân đoàn 5 của SAA xuất hiện ở đâu thì hướng chính của chiến dịch sẽ ở đó. Vậy chẳng lẽ Bộ TM liên quân Thổ Nhĩ Kỳ không nhận ra mà cứ tập trung hết lực lượng tinh nhuệ cho trận tái chiếm Nayrab mà không nghĩ đến hướng Nam Idlib???

Và kết quả: Liên quân Thổ Nhĩ Kỳ tái chiếm được Nayrab trong khi đó đã bị toang toàn bộ hướng phía Nam Idlib. Nên nhớ, nếu như SAA kiểm soát được M4 đoạn Latakia – Saraqib thì việc tái chiếm Nayrab sẽ vô nghĩa về chiến thuật vì đòn tấn công của SAA từ M4 của cơ giới sẽ giải phóng Nayrab dễ như “lấy đồ chơi trong túi”.

Như vậy, thế trận hiện nay tại Idlib đã cho chúng ta 2 hướng suy nghĩ:

Thứ nhất, Bộ tham mưu Nga-Syria quá khôn khi vứt một “cục xương” (Nayrab – Saraqib) vào một nơi để “bầy sói” (xin lỗi, đây chỉ là hình tượng chứ không có ý so sánh) lao vào, còn họ ung dung đi vào cửa khác trống rỗng. Bộ tham mưu liên quân Thổ Nhĩ Kỳ hoặc là mù tịt về hướng tấn công chính của Nga-Syria hoặc là bị lừa mà không nhận ra sự cơ động lực lượng của Nga-Syria.

Thứ hai, Bộ Tham mưu liên quân Thổ Nhĩ Kỳ không bị lừa, họ biết điều đó, còn lực lượng phiến quân…bị lừa.

Nayrab cả tuần qua đã xảy ra một trận phản kích tái chiếm và bảo vệ rất khốc liệt. Nayrab được giới quan sát quân sự ví như mốt cái “cối xay thịt”. Tuyến sau, pháo binh, tên lửa, cố vấn quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tạo điều kiện cho phiến quân xung trận, nhưng xông lên không dễ dàng bởi VKS Nga đã chờ sẵn, họ quăng bom không thương tiếc bởi khu vực tác chiến đó chỉ có phiến quân mà không có dân. Đến mức một số tờ báo thốt lên: “Erdogan, mượn tay VKS Nga, đem phiến quân đi nướng để trừ hậu họa…”

Rốt cuộc, liên quân Thổ Nhĩ Kỳ giành một thắng lợi có ý nghĩa chiến thuật tại Nayrab nhưng thu được một tham bại chiến lược tại phía Nam Idlib. Đến đây toàn bộ 50% diện tích gồm những vị trí quan trọng của Idlib mà Nga-Syria đã giải phóng có vẻ như trùng hợp với thỏa thuận Sochi, tuy hơi lâu và phải giải quyết bằng vũ lực.

Tất nhiên, sẽ có các biểu hiện để chứng minh cho điều “bất bình thường”, nhưng bất luận thế nào thì tình hình phiến quân các loại tại Idlib đang đếm ngược giờ tàn. Sức mạnh Nga-Syria tạo nên thế thắng là sức nặng quyết định trên bàn đàm phán. Thổ Nhĩ Kỳ phải chấp nhận những điều sau:

1-Dải biên giới rộng 16 km ở Idlib dưới sự kiểm soát của Thổ Nhĩ Kỳ

2-Nga kiểm soát giao cắt giữa dải Idlib và Afrin

3-M4 và M5 được mở dưới sự giám sát chung của Nga-Thổ Nhĩ Kỳ

4-Rút các điểm quan sát của Thổ Nhĩ Kỳ về dải biên giới.

Nếu không, hãy tiếp tục “làm việc” với Bộ trưởng quốc phòng Nga Shoigu.