Đảng Dân chủ nguy cơ gặp "ác mộng" khi quyết luận tội ông Trump

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trở thành tổng thống thứ 3 trong lịch sử Mỹ bị luận tội sau cuộc bỏ phiếu ngày 19/12 ở Hạ viện Mỹ do đảng Dân chủ kiểm soát.

Theo Telegraph, động thái trên đánh dấu một “vết đen” trong sự nghiệp chính trị của ông. Tuy nhiên, điều này không đảm bảo việc ông sẽ bị phế truất khỏi ghế ông chủ Nhà Trắng.

Trong phiên xử ông Trump dự kiến diễn ra vào tháng 1 tới, quyết định sẽ không còn hoàn toàn nằm trong tay đảng Dân chủ vì ở Thượng viện, đảng Cộng hòa đang giữ nhiều ghế hơn.

Khác với việc bỏ phiếu tại Hạ viện để luận tội ông Trump, vốn chỉ cần số phiếu ủng hộ quá bán, tại Thượng viện, 2/3 số thượng nghị sĩ phải bỏ phiếu ủng hộ thì ông Trump mới bị phế truất. Chính vì vậy, kịch bản ông Trump rời Nhà Trắng được đánh giá là khó có khả năng xảy ra.

Nguy cơ "gậy ông đập lưng ông"

Giới phân tích cho rằng việc đảng Dân chủ kiên quyết đưa ông Trump ra luận tội thậm chí có thể gây nên tác dụng ngược với đảng này.

Theo khảo sát của Gallup từ ngày 2-15/12, tỉ lệ ủng hộ của công chúng với việc luận tội giảm từ 52% xuống 46%, trong khi tỉ lệ ủng hộ ông Trump theo khảo sát này tăng từ 39% tên 45%.

Sau khi Hạ viện Mỹ bỏ phiếu thông qua luận tội ông Trump, một khảo sát của Reuters/Ipsos được công bố ngày 19/12 cho thấy chỉ 42% người Mỹ được khảo sát tin rằng ông Trump nên bị phế truất, dù 53% đồng ý rằng ông Trump lạm dụng quyền lực và 51% cho rằng ông Trump cản trở Quốc hội.

Khi được hỏi về cảm nhận khi đảng Dân chủ luận tội ông Trump, 26% nói rằng họ thêm ủng hộ ông, trong khi 20% nói họ bớt ủng hộ Tổng thống Mỹ. Có 48% người được hỏi nói rằng họ không thay đổi quan điểm.

Chuyên gia chính trị của CNN Chris Cillizza cho biết ban đầu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi rõ ràng không muốn ủng hộ việc đưa ông Trump ra luận tội. Bà đã dành cả mùa hè để trấn an các thành viên trong đảng Dân chủ về một kịch bản chia rẽ và đầy rủi ro nếu theo đuổi luận tội ông Trump liên quan tới kết quả cuộc điều tra ông thông đồng với Nga trong cuộc bầu cử năm 2016.

Cuộc điều tra luận tội của Hạ viện dường như được tiến hành một cách miễn cưỡng sau vụ người tố giác lên tiếng về cuộc điện đàm tháng 7 giữa ông Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

“Việc bà Pelosi theo đuổi quá trình (luận tội) không có nghĩa là lo ngại của bà về việc luận tội đã thay đổi. Bà Pelosi hiểu rằng luận tội là yếu tố có thể gây hỗn loạn trong hệ thống đại cử tri của Mỹ. Không có gì là chắc chắn về việc các cử tri, nhất là những người có quan điểm độc lập hoặc chưa quyết định nghiêng về phe Dân chủ hay Cộng hòa, sẽ phản ứng thế nào với động thái này”, ông Cillizza nói.

Một số ý kiến cho rằng quá trình luận tội sẽ có lợi cho ông Joe Biden, ứng viên sáng giá nhất của đảng Dân chủ. Rõ ràng vào thời điểm này, cùng với ông Trump, truyền thông đang đổ dồn sự chú ý vào ông Biden, nhân vật trung tâm nghi bị ông Trump cố tình gây bất lợi trong cuộc bầu cử năm sau.

Theo ông Simon Rosenberg, chiến lược gia đảng Dân chủ từng hợp tác với cựu Tổng thống Bill Clinton năm 1992, ông Biden có thể lợi dụng điều này để nhấn mạnh rằng các hành động của ông Trump gây ra mối đe dọa chính trị ra sao cho cựu Phó Tổng thống Mỹ.

Tuy nhiên, theo chiến lược gia Grant Woodard, ông Biden có thể sẽ muốn tránh việc nhắc tới vụ luận tội càng nhiều càng tốt vì vụ việc có dính dáng tới cáo buộc ông có hành vi không đúng đắn trong thời gian còn tại nhiệm ở Nhà Trắng.

Ngoài ra, giới quan sát cho rằng ông Trump có thể chuyển từ bất lợi sang tình thế có lợi cho bản thân liên quan tới việc bị luận tội. Ông có thể dùng hành động của đảng Dân chủ để “tố” ngược lại đảng này biến ông trở thành “nạn nhân” của đấu đá chính trị bất chấp việc đúng hay sai.

“Đảng Dân chủ rảnh rỗi đang cho thấy sự thù ghét sâu sắc và khinh miệt với người dân. Việc luận tội vô pháp, mang tính đảng phái này là một bước đi tự sát chính trị của đảng Dân chủ", ông Trump phát biểu ngày 19/12 tại cuộc vận động ở Michigan.

Tại các bang chiến trường ở Trung Tây nơi các cử tri thường dao động ở mỗi kỳ bầu cử, các khảo sát cho thấy ông Trump vẫn có lợi thế hơn ứng viên đảng Dân chủ trong năm sau ít nhất là thời điểm này. Theo thống kê của đại học luật Marquette, Wisconsin, 52% người được hỏi phản đối việc ông Trump bị luận tội, trong khi chỉ số người ủng hộ là 40%.

Năm 2016, ông Trump đã thắng ở bang Wisconsin nhờ 22.000 phiếu, đánh dấu lần đầu tiên một ứng viên đảng Cộng hòa thắng ở bang này từ năm 1984.