Hành tung bất ngờ của các khẩu đội tên lửa Mỹ tại Trung Đông dấy lên loạt đồn đoán

Động thái này diễn ra giữa lúc quan hệ giữa Saudi và chính quyền Trump rơi vào căng thẳng về vấn đề sản xuất dầu mỏ.

Quan chức này cho biết về quyết định loại bỏ hai khẩu đội tên lửa đang bảo vệ các cơ sở dầu mỏ ở Saudi Arabia nhưng để lại hai khẩu đội Patriot tại căn cứ không quân Prince Sultan ở sa mạc Saudi, cùng với các hệ thống phòng không và máy bay chiến đấu phản lực khác.

Loạt điều chuyển sự hiện diện tên lửa

Quyết định cân nhắc lại sự hiện diện của Mỹ ở Saudi diễn ra chỉ vài tháng sau khi Lầu Năm Góc bắt đầu tăng cường quân đội ở đó để chống lại các mối đe dọa từ Iran. Khoảng 300 binh sĩ vận hành hai khẩu đội này cũng sẽ rời khỏi Saudi Arabia, theo quan chức trên, người nói với điều kiện giấu tên khi thảo luận về các hoạt động quân sự nhạy cảm.

Động thái này cũng diễn ra trong bối cảnh Hoa Kỳ đã đưa các hệ thống Patriot tới Iraq để bảo vệ quân đội Mỹ và đồng minh ở đó, sau khi họ phải hứng chịu nhiều đòn tấn công bằng tên lửa của Iran hồi đầu năm nay. Lực lượng tại Iraq chỉ có số lượng hạn chế các hệ thống tên lửa và thường xuyên được đưa về nước để nâng cấp.

Hai khẩu đội Patriot khác ở khu vực Trung Đông cũng đang trên đường về Mỹ, theo kế hoạch bố trí lại để bảo trì và nâng cấp.

Khẩu đội Patriot tại Căn cứ không quân Prince Sultan ở Saudi. Ảnh: AP.

Tuy nhiên, theo hãng tin AP, không rõ là tranh chấp dầu đang diễn ra hay những khó khăn trong việc phân bổ các hệ thống Patriot được nhiều người khao khát là yếu tố chính trong quyết định của Hoa Kỳ rút các hệ thống này ra khỏi vương quốc Saudi.

Khi được hỏi về động thái trên hôm thứ Năm, Tổng thống Donald Trump cho biết: "Chúng tôi đang thực hiện rất nhiều động thái ở Trung Đông và các nơi khác. Chúng tôi làm rất nhiều thứ trên khắp thế giới, về mặt quân sự, chúng tôi đã bị chiếm lợi trên toàn thế giới. "

Ông không cung cấp thông tin chi tiết, nhưng nói thêm, "Điều này không liên quan gì đến Saudi Arabia. Điều này là phải làm với các nước khác, thật lòng mà nói, nhiều hơn nữa".

Căng thẳng về dầu mỏ

Khi Saudi Arabia đẩy mạnh sản xuất dầu và giảm giá dầu trong năm nay, đảng Cộng hòa đã cáo buộc vương quốc này làm trầm trọng thêm sự bất ổn trên thị trường dầu mỏ, vốn đã phải chịu đựng nhiều thiệt hại vì đại dịch virus corona.

Sự biến động và sụp đổ giá dầu làm tổn thương nhiều nhà sản xuất dầu đá phiến của Mỹ, dẫn đến việc sa thải nhiều lao động trong ngành này, đặc biệt là ở các bang do thành viên đảng Cộng hòa lãnh đạo.

Một số thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đã cảnh báo vào cuối tháng 3 rằng nếu Saudi Arabia không thay đổi hướng đi, họ có nguy cơ mất sự hỗ trợ quốc phòng của Mỹ và phải đối mặt với một loạt sức ép tiềm tàng như thuế quan và các hạn chế thương mại, điều tra và trừng phạt khác.

Quan chức Hoa Kỳ trên cho biết một hệ thống phòng thủ tên lửa chống đạn đạo THAAD cũng sẽ vẫn ở lại Saudi Arabia. THAAD hỗ trợ cho khẩu đội Patriots bằng cách cung cấp khả năng phòng thủ chống lại tên lửa đạn đạo đi ra ngoài bầu khí quyển Trái đất.

Chính phủ Saudi và Đại sứ quán Saudi tại Washington đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Lầu Năm Góc năm ngoái tuyên bố sẽ bắt đầu triển khai lực lượng và các khẩu đội Patriot đến căn cứ không quân Prince Sultan, một trung tâm quân sự cũ của Hoa Kỳ. Động thái này là một trong những dấu hiệu kịch tính hơn về quyết định của Mỹ nhằm tăng cường sức mạnh quân đội ở Trung Đông để đối phó với các mối đe dọa từ Iran.

Khi tướng Frank McKenzie, chỉ huy hàng đầu của Hoa Kỳ tại Trung Đông, đến thăm căn cứ này vào đầu năm nay, sự hiện diện của quân đội Mỹ đã tăng lên khoảng 2.500 người. Vào thời điểm đó, McKenzie nói với các phóng viên đi cùng ông rằng căn cứ này là một vị trí chiến lược quan trọng, nhưng sự hiện diện liên tục của quân đội và vũ khí sẽ phụ thuộc cả vào những nhu cầu an ninh quốc gia khác trên toàn thế giới.

Căng thẳng với Iran leo thang suốt mùa hè và mùa thu năm ngoái, khi Hoa Kỳ đổ lỗi cho Tehran đã sử dụng mìn để nhắm vào các tàu chở dầu gần eo biển chiến lược Hormuz và tấn công các cơ sở dầu mỏ của Saudi. Sóng gió lên đến đỉnh điểm khi Mỹ thực hiện một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Iraq đã giết chết Qassem Soleimani, vị tướng hàng đầu của Iran.

Đáp trả lại, Iran ngày 8/1 đã bắn tên lửa đạn đạo vào căn cứ không quân al-Asad ở Iraq, nơi quân đội Mỹ đóng quân. Vào thời điểm bị tấn công, Hoa Kỳ không có hệ thống phòng thủ Patriot tại các căn cứ đó vì họ đánh giá các địa điểm khác, ở Saudi Arabia và các nơi khác trong vùng Vịnh, có nhiều khả năng là mục tiêu của Iran hơn. Sau cuộc tấn công này, Hoa Kỳ đã quyết định chuyển khẩu đội Patriots tới Iraq để cung cấp cho quân đội nhiều sự bảo vệ hơn khỏi các tên lửa của đối thủ.

Sự đối địch giữa Mỹ với Iran vẫn ở mức cao. Lực lượng Vệ binh cách mạng của họ (IRGC) có liên quan với một sự kiện căng thẳng ở Vịnh Ba Tư vào tháng trước. Những chiếc thuyền nhỏ của lực lượng này được cho là liên tục đến gần tàu chiến Hoa Kỳ một cách nguy hiểm, băng qua trước mặt họ nhiều lần.