Israel mua bom khủng Mỹ nhưng vẫn bó tay với Hamas?

Kế hoạch mua GBU-72 của Israel được biết đến ngay từ khị Mỹ đang phát triển dòng bom này bởi Israel đã chia sẻ kinh nghiệm thực tế sử dụng bom xuyên phá GBU-28 trong viễ đối phó với hệ thống hầm ngầm của Hamas.

Báo Mỹ dẫn nguồn tin quân sự Israel cho biết, việc sử dụng vũ khí phá hầm ngầm ở khu vực đông dân như Gaza đòi hỏi phải lên kế hoạch chi tiết, chính xác để bom không rơi vào khu vực dân sự. Dữ liệu về các cuộc tấn công đặc biệt này đã được chuyển cho Không quân Mỹ.

Bom GBU-72 trên tiêm kích F-15 Mỹ.

Không quân Mỹ thông báo đã hoàn thành đợt thử nghiệm siêu bom GBU-72 hồi tuần trước và loại vũ khí diệt boongke này có thể thả thành công từ máy bay tiêm kích F-15. Đợt thử nghiệm bao gồm việc kích hoạt một đầu đạn để cảm biến ghi nhận tác động toàn diện của vụ nổ bom GBU-72 và mức độ sát thương của loại vũ khí mới này.

Không quân Mỹ không cho biết khả năng xuyên phá chính xác của GBU-72 là bao nhiêu, nhưng khẳng định uy lực của loại bom này vượt xa những vũ khí tiền nhiệm như GBU-28. Điều đó đồng nghĩa với việc, ít nhất GBU-72 phải xuyên sâu qua 6m bê tông, hay 30m đất như của GBU-28 hiện nay.

Bom GBU-28 là bom xuyên phá boongke dẫn đường bằng laser được đưa vào biên chế năm 1991, sau những lo ngại về khả năng tấn công của bom BLU-109/B trong Chiến tranh Vùng Vịnh. Không quân Mỹ đã triển khai bom GBU-28 trong chiến dịch không kích Nam Tư năm 1999 và giai đoạn đầu chiến dịch quân sự tại Afghanistan, Iraq.

Sức mạnh của biến thể GBU-28/B nâng cấp không được công bố nhưng được cho rằng mạnh hơn đáng kể so với nguyên bản. Đây hiện là loại bom xuyên phá boongke tầm trung duy nhất của Mỹ, nằm giữa mẫu BLU-109/B nặng 900 kg và siêu bom GBU-57/B MOP nặng gần 15 tấn.

Với GBU-72, thành viên mới trong kho bom Mỹ và có thể sắp tới là Israel sẽ cải thiện đáng kể năng lực tấn công hầm ngầm, nhất là với mục tiêu ngoài khả năng tấn công của bom BLU-109/B và GBU-28.

Phản ứng với kế hoạch của Mỹ và Israel với GBU-72 ngay từ khi phát triển, một thủ lĩnh của phong trào Hamas đã xác nhận mạng lưới đường hầm này thực sự tồn tại và kẻ thù khó có thể làm gì được chúng.

"Mạng lưới này là một sự đổi mới với khả năng chịu rung chấn từ những vụ tấn công tốt hơn nhiều so với trước. Ngay cả khi một hệ thống ngầm ngầm nào đó bị đánh sập, chúng tôi vẫn còn rất nhiều đường hầm như vậy", vị chỉ huy của Hamas cho biết.

Dựa trên hình ảnh chụp bên trong đường hầm của Hamas mà Israel giành được quyền kiểm soát hồi tháng 5/2021, mạng lưới đường hầm là một quần thể kiến trúc phức tạp với tường bê tông, trang bị điện lưới và xe kéo.

Những tuyến đường hầm lần đầu tiên xuất hiện ở Dải Gaza là nhằm phản ứng trước lệnh phong tỏa của Israel sau khi Hamas giành quyền kiểm soát. Ban đầu, mạng lưới này được sử dụng để buôn lậu hàng hóa và mang mục đích kinh doanh bất hợp pháp thay vì phục vụ chiến đấu.

Nhưng mục đích sử dụng của mạng lưới ngầm này đã thay đổi vào năm 2006. Vào thời điểm đó, phong trào Hamas đã sử dụng đường hầm để bắt Gilad Shalit – một binh sĩ Israel. Người này đã bị giam giữ trong 5 năm trước khi được thả như một phần của thỏa thuận trao đổi tù nhân năm 2011.

Trong Chiến tranh Gaza năm 2014, Hamas đã công bố đoạn video quay cảnh các tay sung che kín mặt, mang súng tự động và súng phóng lựu bò lên từ dưới lòng đất. Các quan chức Israel cho biết quân đội nước này đã bị những tay súng bò từ dưới mặt đất lên phục kích.

Khoảng 30 đường hầm đã bị phá hủy trong cuộc xung đột năm 2014. Lúc đó, giới chức Israel tiết lộ từ năm 2007, Hamas đã xây dựng được trên 1.300 đường hầm với tổng chi phí lên tới 1,25 tỷ USD.

Trong một nghiên cứu mới nhất, chuyên gia Rami Abu Zubaydah làm việc tại Viện Nghiên cứu Ai Cập chỉ ra các tay súng Hamas từng tiết lộ hệ thống đường hầm được sử dụng với nhiều mục đích chiến lược khác nhau, bao gồm tác chiến, nơi hội họp của thủ lĩnh và kho dự trữ rocket, vũ khí.

Israel đã đưa ra nhiều phương án để đối phó với mạng lưới đường hầm phức tạp này. Phát biểu bên lề hội nghị của Ủy ban Các vấn đề Công cộng Israel (AIPAC) tại Washington vào năm 2018, một quan chức đứng đầu bộ phận tác chiến chống ngầm của đơn vị công nghệ quân đội Israel khoe rằng nước này phát triển những công nghệ mới để tìm ra các tuyến đường hầm.

Bên cạnh đó, Israel cũng sở hữu một số loại vũ khí có khả năng tấn công dưới lòng đất, trong đó phần nhiều ban đầu được thiết kế để tấn công các boongke của Hamas và Iran.

Nhưng kể từ đó, những công nghệ phá hầm ngầm của Israel không thấy được nhắc đến và giờ là kế hoạch mới với GBU-72 của Mỹ. Tuy nhiên, hiệu quả của vũ khí này trong đối phó với hầm ngầm của Hamas cần phải có thời gian để chứng minh.