Nga đòi Mỹ trưng bằng chứng “tố” vi phạm hiệp ước hạt nhân

Một vụ phóng tên lửa Pershing II của Mỹ (Ảnh: Reuters)

Trong cuộc phỏng vấn với kênh Rossiya 1 ngày 28/10, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết Nga đang bắt đầu xem xét các phương án để đáp trả cáo buộc của Mỹ rằng Moscow đã vi phạm Hiệp ước các lực lượng hạt nhân tầm trung (INF). Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết sự vi phạm này của Nga là một trong những lý do khiến ông quyết định rút Washington khỏi hiệp ước này.

Theo RT, Bộ Ngoại giao Nga đã nhận được “danh sách chi tiết các câu hỏi” liên quan tới hiệp ước INF từ Đại sứ quán Mỹ ở Moscow nhiều ngày trước khi Tổng thống Trump bất ngờ đưa ra thông báo về việc rút khỏi hiệp ước. Hiện Bộ Quốc phòng Nga cùng các cơ quan liên quan đang làm việc để chuẩn bị câu trả lời cho những câu hỏi của Mỹ.

“Cuối cùng họ cũng đệ trình (danh sách câu hỏi) cho chúng tôi để đáp lại những yêu cầu mà chúng tôi từng đưa ra cho họ, như điều gì khiến họ lo lắng và dựa trên cơ sở nào họ nói rằng chúng tôi không tuân thủ hiệp ước. Sự thật đó là quyết định (rút khỏi hiệp ước) đã được đưa ra và đang được thực thi”, Ngoại trưởng Lavrov nói.

Hiệp ước INF được ký kết năm 1987 giữa Nga và Mỹ nhằm cấm các bên phát triển và triển khai tên lửa hành trình, tên lửa đạn đạo phóng từ mặt đất với tầm bắn từ khoảng 500km đến 5.500km. Tuy nhiên, Washington liên tục cáo buộc Nga vi phạm INF trong suốt 4 năm qua khi phát triển hệ thống tên lửa 9M729 - biến thể mặt đất của tên lửa hành trình tầm xa trên biển Kalibr-NK.

Nga từng nhiều lần lên tiếng bác bỏ các cáo buộc của Mỹ. Ngoại trưởng Lavrov cho rằng nếu Mỹ cho rằng Nga vi phạm, Washington phải công bố những dữ liệu vệ tinh để xác nhận cáo buộc của mình. Ông Lavrov cũng tuyên bố Mỹ cần đưa ra những kế hoạch về kiểm soát vũ khí sau khi quyết định rút khỏi INF.

“Trong suốt nhiều năm, chúng tôi đã nghe những lời cáo buộc rằng, loại tên lửa được định danh là 9M729 đã được thử nghiệm dù bị cấm bởi hiệp ước INF. Nếu Mỹ chắc chắn Nga vi phạm hiệp ước, họ lẽ ra phải phát hiện sự vi phạm đó từ vệ tinh. Họ nên cung cấp các dữ liệu vệ tinh cho chúng tôi để chúng tôi hiểu xem họ đang nói về điều gì”, ông Lavrov nhấn mạnh.

Cũng theo ngoại trưởng Nga, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton, quan chức từng tới Moscow hồi đầu tuần trước, đã nói rằng Washington quyết tâm rút khỏi INF vì hiệp ước kiểm soát vũ khí này không ràng buộc các quốc gia như Trung Quốc, Iran và Triều Tiên. Mỹ tin rằng những nước này đã sở hữu kho tên lửa vi phạm hiệp ước INF.

Quyết định rút Mỹ khỏi hiệp ước có tuổi đời hàng chục năm với Nga của Tổng thống Trump đã thu hút sự chú ý của dư luận trong suốt một tuần qua. Các đồng minh quan trọng của Mỹ như Pháp và Đức không khỏi lo ngại về vấn đề này.

Pháp đã ra tuyên bố khẳng định hiệp ước INF đóng vai trò quan trọng với sự ổn định của châu Âu, trong khi Ngoại trưởng Đức Heiko Maas gọi hiệp ước là “trụ cột quan trọng trong cấu trúc an ninh châu Âu”. Nhiều nhà lập pháp Nga đã chỉ trích những lời đe dọa của Mỹ và nhận định hiệp ước INF bị phá vỡ sẽ đưa thế giới tiến gần hơn đến chiến tranh hạt nhân và gây ra tình trạng “hỗn loạn” trong lĩnh vực vũ khí hạt nhân.