Nga nỗ lực 'hồi sinh' pháo tự hành trên khung gầm BMP-3 từng 'bị từ chối'

Nhà máy Kurganmashzavod thông báo đã bắt đầu công việc hiện đại hóa hai phương tiện yểm trợ hỏa lực trên khung gầm BMP-3, đó là cối tự hành 120 mm 2S31 Vena và pháo tự hành 152 mm 2S18 Pat-S.

Bộ Quốc phòng Nga tin rằng hai khẩu pháo - cối tự hành nói trên có thể làm tăng hiệu quả tác chiến đối với những đơn vị bộ binh cơ giới của quân đội nước này, tuy nhiên hành động trên lại có một nghịch lý riêng.

Lý do là bởi vì cả hai mẫu pháo và cối tự hành được đề cập - 2S31 Vena và 2S18 Pat-S đều đã bị chính Quân đội Nga "từ chối", mặc dù ở những khoảng thời gian khác nhau.

Ví dụ, lựu pháo tự hành 2S18 Pat-S về cơ bản là phiên bản cơ giới hóa dựa trên lựu pháo xe kéo Pat-B chế tạo dưới thời Liên Xô, vũ khí này vẫn ở mức độ phát triển thử nghiệm.

Liên quan đến 2S18 Pat-S nói trên, chỉ có một số ít đặc điểm được biết đến - khối lượng chiến đấu 18,7 tấn, tầm bắn từ 4 đến 15,2 km, không có dữ liệu về số lượng thành viên kíp chiến đấu và đạn dược mang theo.

Điều quan trọng ở chỗ các nguồn tin của Nga chỉ viết về Pat-S là "nó được phát triển vào những năm 1980", trong khi không đề cập đến việc chính thức chấp nhận đưa vào sử dụng, như trường hợp của Pat-B trong năm 1991.

Lịch sử có vẻ thú vị hơn với súng cối tự hành 2S31 Vena, khung gầm BMP-3 tương tự Pat-S đã được sử dụng làm cơ sở cho toàn bộ dự án, bắt nguồn từ mong muốn của Quân đội Nga đó là có một phiên bản cối tự hành Nona- S cho lực lượng mặt đất.

Sự khác biệt chính giữa hai loại cối tự hành Vena và Nona-S là sự hiện diện của hệ thống điều khiển hỏa lực được vi tính hóa, dường như có khả năng lưu trữ dữ liệu về 30 mục tiêu cùng lúc.

Trình tự thời gian của dự án này như sau: vào năm 1996, buổi giới thiệu nguyên mẫu 2S31 Vena đã diễn ra, nhưng phải đến năm 2007 nó mới trải qua các cuộc thử nghiệm cấp nhà nước và sang năm 2010 thì được Quân đội Nga thông qua.

Cũng trong năm 2010, người Nga tuyên bố bắt đầu sản xuất lô súng cối tự hành 2S31 Vena đầu tiên, tuy nhiên theo một số dữ liệu, loại vũ khí này chưa bao giờ được đưa vào biên chế.

Năm 2012, Bộ Quốc phòng Liên bang Nga tuyên bố rằng họ không quan tâm đến việc tiếp nhận phương tiện tác chiến như vậy. Cho nên đến khoảng năm 2016, Moskva đã bán tất cả 18 tổ hợp 2S31 Vena hiện có cho Azerbaijan.

Mặc dù phía Nga tuyên bố rằng việc sản xuất hàng loạt cối tự hành 2S31 Vena đã bắt đầu để cung cấp cho Quân đội Azerbaijan, nhưng thực tế không có tổ hợp chế tạo mới nào, đó hoàn toàn là vũ khí đã qua sử dụng của Moskva.

Được biết, tổ hợp súng cối tự hành 2S31 Vena có trọng lượng chiến đấu 19 tấn, kíp lái 4 người, tầm bắn tới 20 km, cơ số đạn lưu trữ trong xe vào khoảng 70 viên.

Tại sao Quân đội Nga quyết định quay trở lại với 2S31 Vena và cả 2S18 Pat-S, trong khi họ có những hệ thống pháo - cối mới hơn đó là 2S34 Hosta và 2S19 Msta-S vẫn chưa hoàn toàn rõ ràng.