Ngỏ lời thương lượng với Mỹ: Mấu chốt căng thẳng giữa Thổ với Nga là gì?

Căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga

"Thổ Nhĩ Kỳ đã yêu cầu Mỹ triển khai hai hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot ở biên giới phía Nam trong bối cảnh căng thẳng với quân đội Syria do Nga hậu thuẫn, một quan chức cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ cho biết tại Ankara trên tờ Bloomberg.

Bí mật được tiết lộ sau xung đột khiến hai binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ tử vong và 5 người bị thương ở Ildib. Điều này tạo thêm căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga tại Syria.

Căng thẳng Syria tiếp tục leo thang sau khi thống kê số lượng quân lính Thổ Nhĩ Kỳ tử vong cao tại Idlib trong suốt 3 tuần qua.

Một quan chức về chính sách Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria nói rằng, Ankara có thể sử dụng máy bay chiến đấu F-16 để tấn công vào Idlib nếu tên lửa Patriots của Mỹ có thể triển khai tại Hatay trên biên giới của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm bảo vệ.

"Có thể tiếp theo là sự hỗ trợ của tên lửa Patriot từ Mỹ. Nếu tiếp tục có sự hỗ trợ từ đồng minh châu Âu thì Thổ Nhĩ Kỳ cũng sẽ cân nhắc điều này", Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ - ông Hulusi Akar nói trên CNN trong một phỏng vấn.

"Thổ Nhĩ Kỳ quyết tâm sử dụng sức mạnh quân sự nhằm đảm bảo việc ngừng bắn tại Idlib. Nga không nên can thiệp vào các hoạt động của Thổ Nhĩ Kỳ tại Idlib. Ankara không hề có ý định đối đầu với Nga", ông Akar nói thêm.

Tuy nhiên, cho đến hiện tại, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa hề nhận được phản hồi của Mỹ về yêu cầu đưa ra, quan chức này cho biết.

Hãng tin nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ Anadolu Agency trích dẫn lời của một quan chức Mỹ giấu tên tại Washington cho biết Mỹ vừa xác nhận lời thỉnh cầu từ Thổ Nhĩ Kỳ nhưng chưa có quyết định đưa ra.

Phái Đại sứ quán Mỹ tại Thổ Nhĩ Kỳ bác bỏ bình luận. Người phát ngôn cho Nhà Trắng và Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ chưa đưa ra bình luận về thỉnh cầu này.

Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cho biết, một cuộc không kích đã khiến cho nhiều người chết và bị thương vào ngày 20/2. Nguồn tin tuyên bố các máy bay của Nga là Su-24 đã thực hiện các cuộc tấn công nhằm ngăn chặn một cuộc tấn công của một nhóm quân do pháo binh Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn.

Kịch bản tồi tệ nhất

"Lập trường leo thang tại Idlib giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục gia tăng và có thể dẫn đến kịch bản tồi tệ nhất", bàElena Suponina – chuyên gia Trung Đông tại Moscow cho biết.

"Thông qua việc hỗ trợ cho quân đội Syria, Nga đang chứng minh sẵn sàng có các phản ứng căng thẳng nhất. Tín hiệu này khiến Thổ Nhĩ Kỳ hiểu rõ nhất. Điều này sẽ là tốt hơn nếu các bên cùng tham gia thỏa hiệp", bà Suponia nói trong điện đàm.

Mặt khác, Ankara dường như đang chuẩn bị cho các căng thẳng có thể xảy ra với Nga.

"Thổ Nhĩ Kỳ có thể đóng cửa eo biển và không phận với Nga nhằm chặn các chuyến hàng quân sự bằng tàu tiếp vận cho lực lượng quân đội chính phủ Syria", giáo sư Đại học Yeditepe của Istanbul đồng thời là thành viên của Uỷ ban đối ngoại, cố vấn cho Tổng thống Recep Tayyip Erdogan - Mesut Hakki Casin nói.

Theo bloomberg, Tổng thống Trump có thể tiếp tục hậu thuẫn cho Tổng thống Erdogan trong khi Thổ Nhĩ Kỳ bác bỏ lời thỉnh cầu Syria của Nga.

Trong khi Thổ Nhĩ Kỳ đang yêu cầu triển khai tên lửa Patriot của Mỹ sau nhiều năm tranh cãi về việc Ankara mua hệ thống phòng thủ của Nga. Chính quyền Tổng thống Trump liên tục từ chối đồng ý với thỏa thuận trừ khi Ankara chấp thuận từ bỏ mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga. Washington luôn cho rằng thỏa thuận mua vũ khí của Thổ và Nga sẽ đe dọa đến an ninh NATO.

"Thổ Nhĩ Kỳ chưa được trả lời từ yêu cầu mua Patriot từ Mỹ bởi Washington đang chờ đợi sự nhượng bộ từ Ankara", quan chức này cho biết.

"Nếu mọi thứ không thay đổi thì Thổ Nhĩ Kỳ sẽ đưa S-400 vào hoạt động trong mùa xuân này", Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ - ông Hulusi Akar cho biết.

Mặc dù lập trường như vậy nhưng Ankara và Moscow vẫn tiếp tục giữ các kênh liên lạc nhằm đảm bảo việc ít gây ra thương tích trong quan hệ đối tác không hề dễ dàng ở Syria – nơi cả Thổ và Nga đều hậu thuẫn các phe đối lập.

Đối đầu giữa hai nước đang là thách thức có thể khiến cho quan hệ hai nước rạn nứt và khiến Thổ Nhĩ Kỳ khởi động lại quan hệ với Mỹ sau nhiều năm căng thẳng. Thổ Nhĩ Kỳ đã từ chối yêu cầu của Nga để đi chuyển quân đội về phía Bắc Idlib.

Theo Bloomberg, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đang đối mặt với căng thẳng trong xung đột ở Libya thông qua các lực lượng do hai nước này hậu thuẫn. Ankara gửi hàng nghìn lực lượng nổi dậy ở Syria trong khi Nga vẫn tiếp tục hậu thuẫn quân đội Syria trong thời điểm này. Tín hiệu xung đột chưa thể hạ nhiệt trong bối cảnh các xô xát vẫn xảy ra.